Ғөбәйҙуллин Наил Шәғбән улы
| Ғөбәйҙуллин Наил Шәғбән улы | |
 | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 Рәсәй |
| Тыуған көнө | 23 ноябрь 1928 |
| Тыуған урыны | Исламбаҡты ауылы, Тарҡаҙы ауыл Советы (Йәрмәкәй районы), Йәрмәкәй районы, СССР |
| Вафат булған көнө | апрель 2011 (82 йәш) |
| Вафат булған урыны | Өфө, Рәсәй |
| Һөнәр төрө | композитор, музыка белгесе |
| Уҡыу йорто | Ҡазан дәүләт консерваторияһы |
Ғөбәйҙуллин Наил Шәғбән улы (23 ноябрь 1928 йыл — 19 март 2011 йыл) — ғалим, музыка белгесе, композитор. 1973 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы (1973). Юғары мәктәп уҡытыусыһы. Сәнғәт ғилеме кандидаты (1968).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Наил Шәғбән улы Ғөбәйҙуллин 1928 йылдың 23 ноябрендә Башҡорт АССР-ы Бәләбәй кантоны (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Йәрмәкәй районы) Исламбаҡты ауылында тыуған.
1960 йылда Н. Ғ. Йыһанов һәм А. С. Леман класы буйынса Ҡазан консерваторияһын тамамлай. 1960—1976 йылдарҙа Өфө сәнғәт училищеһында гармония, сольфеджио, рус музыкаһы һәм музыкаль формаларҙы анализлау, педагогика курстарын уҡыта, бер үк ваҡытта 1960—1973 йылдарҙа училищеның теория бүлеге мөдире булып эшләй[1].
1964 йылдан Гнесиндар исемендәге дәүләт музыка-педагогия институты аспирантураһында уҡый һәм 1968 йылда «Башҡорт совет музыкаһы тарихы» («История башкирской советской музыки») темаһы буйынса кандидатлыҡ диссертацияһын уңышлы яҡлай[2].
1970 йылдан Өфө дәүләт сәнғәт институтында уҡыта. 1980—1988 йылдарҙа Республика халыҡ ижады һәм мәҙәни‑ағартыу эше ғилми‑методик үҙәгенең өлкән ғилми хеҙмәткәре булып эшләй[1].
Фәнни һәм ижади эшмәкәрлеге
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Фәнни эшмәкәрлеге Башҡортостанда профессиональ музыка сәнғәтенең барлыҡҡа килеүен һәм үҫешен өйрәнеү менән бәйле, 50-нән ашыу ғилми һәм методик хеҙмәт яҙа.
Биш томлы «СССР халыҡтары музыкаһы тарихы» («История музыки народов СССР») коллектив фәнни хеҙмәтте әҙерләүҙә әүҙем ҡатнаша[2].
«Нәфисә» (И. Х. Хәбиров һәм Ғөбәйҙуллин либреттоһы, Мостай Кәримдең «Саҡырылмаған ҡунаҡ» поэмаһы буйынса, 1980) балетын, «Скрипка һәм симфоник оркестр өсөн концерт» (1967), Мостай Кәрим шиғырына «Тыуған ерем, һөйгән йәрем!..» («Мой край возлюбленный навеки») кантатаһын, камера‑инструменталь әҫәрҙәр, Ҡадир Даян, Абдулхаҡ Игебаев, Рәшит Ниғмәти, Дауыт Юлтый һәм башҡа әҙиптәрҙең шиғырҙарына романстар, йырҙар ижад итә[1].
Уҡыусылары араһында Э. М. Давыдова, Фәрит Камаев, Н. В. Әхмәтйәнова, Нажиә Аллаярова, А. Сәлмәнова һәм башҡа сәнғәт әһелдәре бар[2].
Хеҙмәттәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Новый башкирский балет //Советская музыка. 1963. № 9.
- История башкирской советской музыки. — Уфа, 1968.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Гәрәев Р. В. Ғөбәйҙуллин Наил Шәғбән улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Он музыкой славил родной Башкортостан (К 85-летию со дня рождения композитора Наиля Губайдуллина). ИА «Башинформ». Дата обращения: 23 ноябрь 2013.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Композиторы Башкирии. — Уфа, 1964.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ғөбәйҙуллин Наил Шәғбән улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 20 ноябрь 2023)
- Он музыкой славил родной Башкортостан (К 85-летию со дня рождения композитора Наиля Губайдуллина). ИА «Башинформ», 23 ноября 2013 года (рус.) (Тикшерелеү көнө: 20 ноябрь 2023)