Николае Чаушеску

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Унда күсергә: төп йүнәлештәр, эҙләү
Николае Чаушеску
рум. Nicolae Ceauşescu
Николае Чаушеску
Флаг
 Румыния Социалистик Республикаһының Дәүләт Советы Рәйесе
9 декабрь 1967 йыл — 22 декабрь 1989 йыл[1]
Алдан килеүсе: Киву Стойка
Дауамсы: вазифа бөтөрөлгән
Флаг
 Румыния Социалистик Республикаһы Президенты
29 март 1974 йыл — 22 декабрь 1989 йыл
Хөкүмәт башлығы: Маня Мэнеску (1974—1979),
Илие Вердец (1979—1982),
Константин Дэскэлеску (1982—1989)
Алдан килеүсе: вазифа бөтөрөлгән
Дауамсы: Ион Илиеску
Флаг
 Румыния коммунистар партияһы генеральный секретары
22 март 1965 йыл — 25 декабрь 1989 йыл
Алдан килеүсе: Георге Георгиу-Деж
Дауамсы: вазифа бөтөрөлгән
Флаг
 Румыния Халыҡ Республикаһының Ауыл хужалығы министры
13 май 1948 йыл — 20 март 1950 йыл
Хөкүмәт башлығы: Петру Гроза
 
Дине: (атеист)
Тыуған: 26 ғинуар 1918({{padleft:1918|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:26|2|0}})[3][4][5]
Румыния, Олт жудецы, Скорничешти ҡалаһы
Үлгән: 25 декабрь 1989({{padleft:1989|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:25|2|0}})[6][4][5][7] (71 йәш)
Румыния, Дымбовица жудецы, Тырговиште ҡалаһы
Ерләнгән: Генча хәрби зыяраты, Бухарест
Атаһы: Андруцэ Чаушеску (1886—1969)
Әсәһе: Александрина Чаушеску (1888—1977)
Ҡатыны: Елена Чаушеску (1919—1989)[2]
Балалары: сыновья: Валентин (1948),
Нику (1951—1996)
дочь: Зоя (1949—2006)
Партия: Румыния коммунистар партияһы (1936)
 
Хәрби хеҙмәт
Хеҙмәт иткән йылдары: 1948 — билдәһеҙ
Принадлежность: Румыния Ҡораллы көстәре
Ғәскәр төрө: Румынияның Ҡоро ер ғәскәрҙәре
Звание: RO-Army-OF7.png генерал-лейтенант
 
Автограф: Nicolae Ceauşescu Signature.svg
 
Наградалары:
Румыния Социалистик Республикаһы Геройы Румыния Социалистик Республикаһы Геройы Румыния Социалистик Республикаһы Геройы Румынияның Социалистик хеҙмәт геройы
I дәрәжә Румыния Социалистик Республикаһының Йондоҙ ордены кавалеры
«Социализм еңеүе» ордены
«Социализм еңеүе» ордены
«Социализм еңеүе» ордены
Ленин ордены Ленин ордены Октябрь Революцияһы ордены
Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»
20 years of victory rib.png 30 years of victory rib.png 40 years of victory rib.png
«За укрепление боевого содружества» миҙалы
GDR Marks-order bar.png Order Stara planina ribbon.png
Хосе Марти Милли ордены
Order of the Yugoslavian Great Star Rib.png Order of the Hero of socialist labour Rib.png

Хата: 2 юлының аҙағында һылтанма дөрөҫ түгел
«Австрия Республикаһы алдындағы ҡаҙаныштар өсөн» Почёт билдәһе
Серафимдар ордены кавалеры
Азат итеүсе Сан-Мартин ордены кавалеры
«ГФР алдындағы ҡаҙаныштар өсөн» орденының махсус дәрәжәле Ҙур тәреһе кавалеры
 Фил ордены кавалерҙары
Мунса ордены
Изге Олаф Ҙур тәре ордены кавалеры
Почётлы легион ордены офицеры
Большой крест, декорированный большой лентой Ордена За заслуги перед Итальянской Республикой
Сантьяго ордены һәм ҡылыс Ҙур сылбыры (Португалия)
 Кавалер Большого креста ордена Южного Креста
Сикатуна ордены Ҙур тәреһе кавалеры
Юбилейная медаль 2500-летия основания Персидской империи

Ҡайһы бер наградаларынан мәхрүм ителә
"Чаушеску" бите бында йүнәтелә.

Никола́е Чауше́ску (рум. Nicolae Ceauşescu; 26 ғинуар 1918 — 25 декабрь 1989— Румынияның дәүләт һәм сәйәси эшмәкәре, 1965 йылдан Румыния коммунистар партияһы (РКП) Үҙәк Комитетының генеральный секретары, 1969 йылдан РКП-ның генеральный секретары. 1967 йылдан 1974 йылғаса Румыния Социалистик Республикаһының (СРР) Дәүләт Советы Рәйесе, (формаль рәүештә — 1989 йылғаса)[1]. 1974—1989 йылдарҙа Румыния Социалистик Республикаһы Президенты[8].

Хакимлек итеүенең тәүге ун йылында ил эсендә һаҡ ҡына либераллашыу сәйсәтен тормошҡа ашырһа, халыҡ-ара мөнсәбәттәрҙә — Көнбайыш Европаға һәм Америка Ҡушма Штаттарына ҡарата күберәк асыҡлыҡ сәйәсәте алып бара. Советтар Союзына ҡарата үҙенән алда формалашҡан курсты дауам итә, СССР-ҙың күп башланғыстарынан (мәҫәлән, 1968 йылда Чехословакияға ғәскәр индереү кеүек) алыҫыраҡ тора. Шул уҡ ваҡытта Көнсығыш Европаның социалистик илдәре менән яҡшы бәйләнештәрҙе һаҡлап ҡала. Икенсе тиҫтә йылда Чаушеску ҡатыраҡ етәкселек стилен ҡуллана, эске һәм тышҡы сәйәсәттә милләтселек курсы алға ҡуйыла, уның шәхес культы, туған-тыумасалыҡ менән эшнәлеккә (непотизм) таяныуы үҙен ныҡлап һиҙҙерә, башҡаса фекер йөрөтөүселәрҙе эҙәрлекләү башлана.

Чаушеску режимы 1989 йылда коммунистарға ҡаршы күтәрелгән ихтилал һөҙөмтәһендә ҡолатыла. Дәүләт түңкәрелешенә Румынияла йәшәгән венгрҙарҙың Тимишоара ҡалаһындағы сыуалыштары сәбәпсе була. Был ваҡиғалар барышында Чаушеску баш ҡаланан ҡаса, әммә һуңынан хәрбиҙәр тарафынан тотола һәм ҡатыны Елена менән бергә яңы власть ойошторған трибуналға тапшырыла.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. ↑ 1,0 1,1 В соответствии со статьей 66 Конституции Социалистической Республики Румыния 1974 года, Председателем Госсовета являлся Президент Румынии
  2. ↑ Nicolae Ceaușescu. Encyclopædia Britannica, Inc. (2013). Тәүге сығанаҡтан архивланған 11 июнь 2013. 11 июнь 2013 тикшерелгән.
  3. ↑ Чаушеску Николае // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  4. ↑ 4,0 4,1 data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых дадзеных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq data platforma, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 SNAC
  6. ↑ Немецкая национальная библиотека, Берлинская государственная библиотека, Баварская государственная библиотека и др. Record #118519832 // Общий нормативный контроль (GND) — 2012—2016.
  7. ↑ Find a Grave — 1995.
  8. ↑ Румыны отмечают день рождения Чаушеску (ФОТО). "Газета.ua" (25.01.2007). Тәүге сығанаҡтан архивланған 4 апрель 2013. 26 марта 2013 тикшерелгән.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Mic Dicționar Enciclopedic («Small encyclopedic dictionary»), 1978
  • Edward Behr, Kiss the Hand you Cannot Bite, ISBN 0-679-40128-8
  • Dumitru Burlan, Dupa 14 ani — Sosia lui Ceauşescu se destăinuie («After 14 Years — The Double of Ceauşescu confesses»). Editura Ergorom. 31 Июля 2003 (на рум. яз.).
  • Juliana Geran Pilon, The Bloody Flag. Post-Communist Nationalism in Eastern Europe. Spotlight on Romania, ISBN 1-56000-062-7; ISBN 1-56000-620-X
  • Marian Oprea, «Au trecut 15 ani — Conspirația Securității» («After 15 years — the conspiracy of Securitate»), in Lumea Magazin Nr 10, 2004: (на рум. яз.; link leads to table of contents, verifying that the article exists, but the article itself is not online).
  • Viorel Patrichi, «Eu am fost sosia lui Nicolae Ceauşescu» («I was Ceauşescu’s double»), Lumea Magazin Nr 12, 2001 (на рум. яз.)
  • Stevens W. Sowards, Twenty-Five Lectures on Modern Balkan History (The Balkans in the Age of Nationalism), 1996, in particular Lecture 24: The failure of Balkan Communism and the causes of the Revolutions of 1989
  • Victor Stănculescu, «Nu vă fie milă, au 2 miliarde de lei în cont» («Do not have mercy, they hold 2 billion lei [33 million dollars] in their account[s]»), in Jurnalul Național, 22 Ноября 2004
  • John Sweeney, The Life and Evil Times of Nicolae Ceauşescu, ISBN 0-09-174672-8
  • Stelian Tănase, «Societatea civilă românească şi violența» («Romanian Civil Society and Violence»), in Agora, issue 3/IV, Июль-Сентябрь 1991
  • Filip Teodorescu, et al., s:Stenograma sedintei de audiere din 14 decembrie 1994|Extracts from the minutes of a Romanian senate hearing, 14 Декабря 1994, featuring the remarks of Filip Teodorescu.
  • Cătălin Gruia, «Viata lui Nicolae Ceausescu», in National Geographic|National Geographic Romania, Ноябрь 2007, стр. 41-65
  • Потапов В. И. Судьба диктатора Чаушеску — 1990. — (Новая и новейшая история, № 4).
  • Язькова А. А. Крах «золотой эпохи» Чаушеску — 1991. — (Вопросы истории, № 9–10).
  • Калашникова Н.Ю. Семейный портрет в интерьере: эпоха и клан Чаушеску — М., 1993. — (В сб.: Бывшие «хозяева» Восточной Европы).
  • Полунин А. Живые цветы для Чаушеску — М.: Парламентская газета, 1999, декабрь. — (Новая и новейшая история, № 4).
  • Алексей Борзенко, «Румынский секундомер бежит быстрее», журнал «Наш современник» № 6, 1992 г.

Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

commons: Николае Чаушеску Викимилектә
https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Николае_Чаушеску&oldid=764951 ҡабул ителгән