Плюшар Адольф Александрович

Плюшар Адольф Александрович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Рәсәй империяһы
Тыуған көнө	1806
Тыуған урыны	Санкт-Петербург, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	23 март (4 апрель) 1865
Вафат булған урыны	Санкт-Петербург, Рәсәй империяһы
Ерләнгән урыны	Выборгское римско-католическое кладбище в Санкт-Петербурге[d]
Атаһы	Плюшар Александр Иванович
Бер туғандары	Евгений Александрович Плюшар[d]
Һөнәр төрө	книгопечатник, тәржемәсе

Башҡорттарҙың бөркөт менән һунар итеүе. Адольф Плюшар

Адо́льф Алекса́ндрович Плюша́р (франц. Adolphe Pluchart; 1806(1806),  — 23 март [4 апрель] 1865) — Рәсәйҙең XIX быуаттағы билдәле нәшриәтсеһе.

1836 йылда Н.В. Гоголдең «Ревизорын», «Фауст трагедияһының» тәржемәһен(1838) нәшер итә). Шулай уҡ Рәсәйҙә беренсе энциклопедия - тамамланмай ҡалған «ru:Энциклопедический лексикон»ды сығара башлай (1835—1841)

Ағаһы Евгений Плюшар (1809 — яҡ. 1880).

Биографияһы

Адольф Александрович типограф, литограф, рәссам А. И. Плюшар (1777—1827) ғаиләһендә донъяға килгән. Адольф Петербургта Муральт пансионында уҡыған, Парижда типография сәнғәтенә өйрәнгән. Атаһы 1827 йылда вафат булғас, башта уның эшен әсәһе Генриэтта Плюшар дауам итә, мәгәр тиҙҙән типографияға етәкселек итеү Адольф Плюшар ҡулына күсә.

Замандаштары иҫтәлектәренән күренеүенсә, ул аҡыллы, эшлекле һәм тәүәккәл кеше булған. Плюшар иғтибар яулай, ҡала үҙәгендә китап магазины аса. Магазин «Француз әҙәби салоны» тип аталған. Бында Петербург интеллигенцияһы — нәшриәтселәр, рәссамдар, ғалимдар, артистар, яҙыусылар йыш йыйыла.

Ул типографияны матур баҫмалар сығарыу өсөн ҡулайламалар менән йыһазландырған, һәм йыш ҡына күп томлы китаптар сығарған

«ru:Энциклопедический лексикон» (том 15)

А. А. Плюшар Рәсәй әҙәбиәтенә нәшриәтсе булараҡ ҙур өлөш индерә. Яҙыусы булараҡ ҡатнашмай тиерлек: төрлө библиографик фекерҙәргә генә полемик яуаптары булыуы билдәле ( мәҫәлән, «Ответ издателя „Энциклопедического Лексикона“ на статью „Северной Пчелы“» (Греча), № 298—300 (1836 г.) — «Литературные Прибавления к Русскому Инвалиду» 1837 йыл, № 2 һәм 4; шул юҫыҡтағы мәҡәлә 1848 йылда ла сыҡҡан булған).

Санкт-Петербургта Выборг католик зыяратында ерләнгән.

Башҡорттарҙың бөркөт менән һунар итеүе

Рәсәй рәссамдары башҡорттарҙың ошо шөғөлө тураһында бер нисә һүрәт төшөргән, улар араһында А. А. Плюшарҙың "Башкирская беркутовая охота" (Башҡорттарҙың бөркөт менән һунар итеүе) тип аталғаны ла бар.

Ҡарағыҙ

• Ҡош сөйөп һунар итеү
• Рубо Франц Алексеевич
• Ыласын тотҡан башҡорттар
• Ҡошсо

Әҙәбиәт

• Некролог в «Иллюстрированной газете», 1865, № 13.
  • Воспоминания И. И. Панаева, ч. I, стр. 48—53;
  • «Иллюстрированная Газета» 1865 г., № 13, стр. 207—208;
  • Месяцеслов на 1866 г. М., 1866 г., стр. 101—102;
  • «Рус. Архив» 1870 г., № 7, столб. 1247—1272 (H. И. Грота); № 10, столб. 1940—1942 (М. Н. Лонгинов); 1882. № II, стр. 275 и сл.;
  • Краткий обзор книжной торговли Глазуновых. СПб., 1882 г., стр. 64—65;
  • «Русская Старина» 1889 г., № 9, стр. 539; 543, 545; № 10, стр. 103—104 (А. В. Никитенко;
  • то же в его «Записках»);
  • «Заря» 1871, № 4 (В. П. Бурнашев);
  • «Историч. Вестник» 1888, № 5, стр. 439 и сл. (Старый библиограф);
  • «Собрание мнений митроп. Москов. Филарета», том дополнительный, стр. 450—451;
  • «Москвитянин» 1853 г., № 5, отд. V, стр. 12—18;
  • «Сборник Московской Иллюстрированной Газеты», М. 1891 г. стр. 89 и сл.
• Плюшар, Адольф Александрович // Перу — Полуприцеп [Электронный ресурс]. — 2014. — С. 462. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.]; vol. 2004—2017, вып. 26). — ISBN 978-5-85270-363-7.
• Андерсон В. Л. Семейство Плюшар — типографы(недоступная ссылка) // «Русский библиофил», 1911, № 1.
• Рудаков В. Е. Плюшар, Адольф Александрович // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)