Ростов зоология паркы

	Ростов зоология паркы
Нигеҙләнгән	1927
Урынлашған	Дондағы Ростов
Координаталар	47°15′09″ с. ш. 39°40′16″ в. д.HGЯO
Майһаны	98.2 га
Хайуандар	5.000
Төрҙәр	400
Йыл әйләнәһенә килеүселәр	↘184 370 (2014), ↗185 555 (2015)
Директор	Александр Жадобин ; (2016 й. декабренән)
Ағзалыҡ	ЕАРАЗА, ISIS — Хайуандарҙы иҫәпкә алыу системаһы
Веб-сайт	http://zoopark-rostov.ru
	Ростов зоология паркы Викимилектә
	Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Ростов зоология паркы — Рәсәйҙең иң эре зоопарктарының береһе (майҙаны 90 гектарҙан артыҡ), үҙенең бай традициялары булған зоология паркы. Дондағы Ростовта урынлашҡан.

Ростов зоология паркы хайуандарҙың һирәк осрай торған һәм юҡҡа сығып барған төрҙәрен һаҡлау буйынса 38 программала ҡатнаша. Шулай уҡ ISIS — хайуандарҙың төрҙәре тураһында Халыҡ-ара мәғлүмәт системаһы ағзаһы. Парк зонаһының иркен булыуы зоопарктың мөһим үҙенсәлеге булып тора. Шуға күрә лә парк ҡала халҡының популяр, яратҡан ял итеү урынына әйләнгән.

Тарихы

1927 йылдың июнендә C. M. Будённый исемендәге мәктәптең йәнле мөйөшө базаһында, уҡыусылар һәм Ростов мәктәптәренең береһенең уҡытыусыһы арҡаһында нигеҙ һалынған (хәҙер был Будённый проспектындағы 43-сө мәктәп, йорт 64).

1927 йылдың 26 июнендә мәктәп яны участкаһында күмәкләп килеп ҡарау өсөн Зоология баҡсаһы асыла.

1929 йылдың көҙөндә мәктәптең хайуандар коллекцияһын ҡала ситенә күсерәләр. Унда хайуандар өсөн биш ҡала дачаһы бүленгән була. Зоология баҡсаһының беренсе директоры мәктәп уҡытыусыһы һәм натуралистәр түңәрәген ойоштороусы — Владимир Вильгельмович Кегель була.

1930 йылда зоопаркта экзотик хайуандар: фил, арыҫлан, юлбарыҫ, пума, ҡаплан, крокодил, диңгеҙ бесәйе, питон, маймылдар, тутыйғоштар, ламалар, дөйәғоштар барлыҡҡа килә. Был хайуандар ул ваҡытта Ростовтағы Театр майҙанында гастролдә йөрөгән шәхси зверинец Анатолий Филатовтың һалым бурыстары иҫәбенә конфискацияланған булалар.

1935 йылда Ростов зоопаркында эму дөйәғошо нәҫел килтерә. Ҡала был ҡоштар менән илдең бөтә зоопарктарын, шулай уҡ ике сит илдең — Ҡытай һәм Румынияның зоопарктарын тәьмин итә.

2009 йылдың 5 сентябрендә Ростов зоопаркы Берлиндың Фридрихсфельде зоопаркынан килтерелгән өс филде ҡабул итә. Егерме йылдан артыҡ зоопарктың филдәре булмай, ә хәҙер уларҙы аҡ айыу балаһына алмаштырып алалар^[2]. Ләкин бының менән генә тарих тамамланмай әле: 2010 йылдың декабрендә зоопаркта көтмәгәндә фил балаһы тыуа, ҡыҙыҡай. Инә фил Ростов зоопаркына быуаҙ булған килеш килтерелгән булып сыға^[3].

Коллекция

Носорог **Ростов зоопаркында**, 2008 йылдың авгусы

Зоопарк Рәсәй территорияһында иң эре зоопарктарҙың береһе. Унда 400 төргә ҡараған 5 меңгә яҡын хайуан бар. Шуның менән бергә, уларҙың 105 төрө Халыҡ-ара тәбиғәтте һаҡлау союзының Ҡыҙыл китабына индерелгән, 33 төрө — Pәсәйҙең Ҡыҙыл китабына, ә 132 төрө ҡырағай хайуандар һәм үҫемлектәр донъяһының бөтөп барыусы төрҙәре менән халыҡ-ара сауҙа итеү буйынса килешеүгә (CITES) ҡушымта исемлегенә ингән.

Ростов зоопаркы хайуандарҙың юғалып бөтөп барыусы һәм һирәк осрай торған төрҙәрен һаҡлау мәсьәләләре менән шөғөлләнеүсе донъяның төп фәнни һәм йәмәғәт ойошмалары менән бәйләнеш тота. Бында Халыҡ-ара Ҡыҙыл китапҡа, шулай уҡ юғалып бөтөп барыусы һәм һирәк осрай торған хайуандарҙың төбәктәрҙәге исемлегенә ингән күп һандағы хайуан төрҙәре бар.

Ростов зоопаркы аҡҡойроҡ- диңгеҙ бөркөтөн үрсетеү буйынса Европала беренсе урындарҙың береһен биләй.

Зоопаркта шулай уҡ аквариум секцияһы бар, унда һыу аҫты донъяһының төрлө-төрлө йән эйәләре — Дон яғындағы балыҡтарҙан алып Көньяҡ Американың сөсө һыуҙа йәшәүсе скат һәм диңгеҙ ҡыҫалаларына тиклем бар. Террариумда Көньяҡ-көнсығыш Азиянан килтерелгән крокодилдар, төрлө ташбаҡалар, Урта Азиянан, Африканан, Американан килтерелгән йыландар, шулай уҡ башҡа экзотик һөйрәлеүсе хайуандар йәшәй.

Әҙәбиәт

Мирошникова К. К. У истоков Ростовского зоопарка. Ростов н/Д : РГПУ, 1993. 76 с.;
Мирошникова К. К. Страницы истории Ростовского-на-Дону зоопарка // Роль зоопарков в сохранении редких животных и экологическом просвещении : материалы науч.-практ. конф., посвящ. 75‑летию Рост. зоопарка. Ростов н/Д, 2003. С. 3-10;
Браиловская Л. Как школьный кружок разросся до 90 га // Мой Ростов. 2014. 29 апр. С. 5;
Медведева Ю. В годы военного лихолетья // Мне интересно. 2010. № 3-4. С. 14-15;
Кегель В. В. Ростовский краевой зоологический сад // Краеведение на Северном Кавказе. 1928. № 3-4. С. 83-84.

Иҫкәрмәләр

↑ Ростовский зоопарк официально возглавил Александр Жадобин 2017 йыл 7 ғинуар архивланған.
↑ Юлия Насулина. Ростовский зоопарк поменял белого медвежонка на трех слонов (билдәһеҙ). РИА Новости (7 сентябрь 2009). — Интервью с заместителем директора зоопарка по зоотехнической работе Ниной Евтушенко. Дата обращения: 19 сентябрь 2009. Архивировано 21 февраль 2012 года.
↑ Вероника Богма. Ростовскому зоопарку достался "лишний" слонёнок (билдәһеҙ). Государственный интернет-канал "Россия" (29 декабрь 2010). — Репортаж из зоопарка, интервью с сотрудниками. Дата обращения: 7 ғинуар 2010. Архивировано 21 февраль 2012 года.

Һылтанмалар

[1] Ростовский зоопарк официально возглавил Александр Жадобин 2017 йыл 7 ғинуар архивланған.

[2] Юлия Насулина. Ростовский зоопарк поменял белого медвежонка на трех слонов (билдәһеҙ). РИА Новости (7 сентябрь 2009). — Интервью с заместителем директора зоопарка по зоотехнической работе Ниной Евтушенко. Дата обращения: 19 сентябрь 2009. Архивировано 21 февраль 2012 года.

[3] Вероника Богма. Ростовскому зоопарку достался "лишний" слонёнок (билдәһеҙ). Государственный интернет-канал "Россия" (29 декабрь 2010). — Репортаж из зоопарка, интервью с сотрудниками. Дата обращения: 7 ғинуар 2010. Архивировано 21 февраль 2012 года.

[1]

[2]

[3]