Эстәлеккә күсергә

Смертина Татьяна Ивановна

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Смертина Татьяна Ивановна
Зат ҡатын-ҡыҙ
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 2 декабрь 1948({{padleft:1948|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:2|2|0}})[1] (75 йәш)
Тыуған урыны жское сельское поселение[d], Арбажский район[d], Киров өлкәһе, РСФСР, СССР
Яҙма әҫәрҙәр теле урыҫ теле
Һөнәр төрө яҙыусы, шағир, тәржемәсе
Уҡыу йорто А. М. Горький исемендәге әҙәбиәт институты
Сәнғәт йүнәлеше социалистик реализм[d]
Ойошма ағзаһы СССР Яҙыусылар союзы
Жанр шиғыр[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Ленин комсомолы премияһы

Смертина Татьяна Ивановна (2 декабрь 1948 йыл) — СССР һәм Рәсәй шағирәһе, тәржемәсе; СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы (1979). Ленин комсомолы премияһы лауреаты (1985), Бөтә Рәсәй Есенин премияһы (1995), Н. А. Заболоцкий исемендәге премия лауреаты (2003).

Т.И. Смертина 1948 йылдың 2 декабрендә Киров өлкәһенең Арбаж районы Сорвижи ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуа[2] (ғаиләлә бер кем дә әҙәбиәт менән шөғөлләнмәй). 5 йәшенән шиғырҙар ижад итеп һәм уларҙы ауыл сәхнәһендә уҡый башлай. Беренсе баҫмалары — район гәзитендә. Сорвиж урта мәктәбен һәм М. Гоький исемендәге Әҙәбиәт институтын тамамлай. «Смена», «Огонек», «Крестьянка», «Сельская молодежь», «Москва», «Юность», «Наш современник», «Новый мир», «Октябрь», «Работница», «Полярная звезда», «Подъем», «Дон», «День и ночь» журналдарында, «Литреатурная Россия», «Литературная газета», «Книжное обозрение», «Русь святая», «Культура» аҙналыҡтарында баҫылып сыға. Шиғырҙары телевидение һәм радио аша яңғырай. Татьяна Смертина бик күп китаптар авторы: «Брусничный огонь», «Черничная царица», «Венец из ярых пчёл», «Синевластье глаз», «Край Света», «Село Сорвижи» һ.б. 1985 йылда «Село Сорвижи» һәм «Марья — зажги снега»шиғырҙар китабы өсөн Ленин комсомолы премияһы ала. 1979 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. СССР Яҙыусылар союзының идара ағзаһы. Шиғриәт академияһының ағза-корреспонденты. Мәскәүҙә йәшәй һәм эшләй.

Шиғыр китаптары
  • Ягодиночка. — М.: Советский писатель, 1976. — 80 с.
  • Село Сорвижи: Стихотворения. — [Худож. Е. Медведева.] — М.: Молодая гвардия, 1982. — 110 с.; 25 000 экз.
  • Марья — зажги снега: Месяцеслов. — [Худож. И. Гусева.] — М.: Советский писатель, 1982. — 144 с.; 20 000 экз. (2-е издание — 1987)
  • Венец из ярых пчел: Поэма-сказание. — М.: Современник, 1986. — 171 с.
  • Брусничный огонь. — М.: Молодая гвардия, 1987. — 142 с.
  • Гусиное перо: Стихи / [Для дошкольного возраста]. — М.: Детская литература, 1990. — 18 с.
  • Лето-летечко: [Стихи для дошкольного возраста]. — Новосибирск: Новосибирское книжное издательство, 1990. — 14 с.
  • Дева Льняница. — М.: Современник, 1991. — 175 с.
  • Черничная царица: Сказка и стихи / [Для младшего школьного возраста] — М.: Малыш, 1991. — 39 с (2-е издание — 1998)
  • Травник. — М.: Советский писатель, 1992. — 284 с.
  • Синевластье глаз. — М.: СПАС, 1994. — 63 с.
  • Танец персиянки: Венцы стихов. — М.: СПАС, 1995. — 48 с.
  • Мой конь, мой сон… — М.: Рекламная библиотечка поэзии, 1995. — 7 с.
  • Край света. — Владимир: Владимирская областная типография, 1996. — 94 с.
  • Призрак розы. — М.: СПАС, 1997. — 79 с.
  • Анемоны. — М.: СПАС, 1999. — 96 с.
  • Лунная ящерка: Новые стихи. — М.: СПАС, 2000. — 96 с.
  • Жемчужная душа: Новые стихи. — М.: Московская городская организация Союза Писателей России, 2001. — 96 с.
  • За обманутых помолюсь: Стихи. — М.: Издательский дом Вести, 2009. — 320 с.
Тәржемәләр китабы
  • «Вестник радуги» Жале (Бади Жале Абулгасем): Стихи. / Переводы с персидского Татьяны Смертиной и Владимира Солоухина. — М.: Сов. писатель, 1990. – 128 с.
  • «Двадцать лепестков» Фарзона (Ходжаева Иноят Юнусовна): Стихи. / Перевела с таджикского Татьяна Смертина. — М.: Сов. писатель, 1990. – 174с.
  • «Песнецвет». Валентина Изилянова: Стихи. / Перевела с марийского Татьяна Смертина. — Йошкар-Ола: Марийское книжное изд-во, 1995. – 96 с.
  • «Камень счастья». Факия Тугузбаева: Стихи. / Перевела с башкирского Татьяна Смертина. — Уфа, Башкирское изд-во «КИТАП», 1998. – 182 с.

Балкар яҙыусыһы Теппеев Алим Магомедович Смертина тураһында былай тип яҙа:

Һеҙ —  донъялағы гөнаһтар өсөн оялып йөрөүсе, күкте шулай асыҡ итеп күреүсе, уның нурҙарын ишетеүсе ер  өҫтөндә йәшәүсе берҙән-бер кеше[3].

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • СССР ВДНХ дипломы һәм «Яҙғы тауыштар» сәнғәттәр байрамында шиғри еңеүе өсөн миҙал (1971)
  • «Литературная Россия» гәзите премияһы (1976)
  • «Смена» журналы премияһы (1981)
  • ВЛКСМ Үҙәк Комитеты конкурсы дипломы һәм СССР Яҙыусылар союзының Н.Островский исемендәге премияһы (1982)
  • Ленин комсомолы премияһы (1985) — «Село Сорвижи» (1982) һәм «Марья — зажги снега» (1982) шиғырҙар китабы өсөн (1982)
  • «Литературная газета» премияһы (1986)
  • «Советская женщина» журналы премияһы (1991)
  • «Смена» журналы премияһы (1995)
  • Бөтә Рәсәй Есенин премияһы (1995)
  • Бөтә Рәсәй Н.А. Заболоцкий. премияһы (2003)
  • Сорвижи ауыл китапханаһы Татьяна Смертина хөрмәтенә — Смертина Татьяна исемендәге китапхана тип аталған (2003)
  1. СМЕРТИНА Татьяна Ивановна // Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (урыҫ) / под ред. Н. Н. Скатов — 2005. — С. 359—361. — ISBN 5-94848-307-X
  2. Издательский дом вести. Дата обращения: 30 ноябрь 2008. Архивировано 16 июль 2009 года. 2009 йыл 16 июль архивланған.
  3. Алим Теппеев. Письмо Татьяне Смертиной. // Литературная Россия, 2003, 29 августа (№ 35). — С. 15.