Уханов Иван Сергеевич
Иван Сергеевич Уханов (20 август, 1940 йыл — 20 сентябрь, 2017 йыл) — СССР һәм Рәсәй яҙыусыһы, публицист һәм мөхәррир, журналист, махсус хәбәрсе, техник-оператор.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Уханов Иван Сергеевич крәҫтиән ғаиләһендә тыуып-үҫә. Урта мәктәптә уҡығандан һуң, армияла хеҙмәт иткән, төҙөлөштәрҙә эшләгән.
В. П. Чкалов исемендәге Ырымбур педагогия институтының тарих-филология факультетын тамамлай. Шоссе юлдар төҙөүҙә техник-оператор, «Көньяҡ Урал» өлкә гәзитенең махсус хәбәрсеһе булып эшләй. 1980 йылда Мәскәүгә күсеп китә, унда «Йәш гвардия» журналының баш мөхәррир урынбаҫары була. 1972 йылда Рәсәй Яҙыусылар союзы идараһы һәм секретары итеп һайлана. Мәскәү яҙыусылар ойошмаһының (1995 йылға тиклем) яҙыусылар берләшмәһе рәйесе. «Мәскәү әҙәбиәтсеһе» һәм «Йәш гвардия» журналының редколлегия ағзаһы була.
2002 йылдан ижад эше менән шөғөлләнә. СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы булып тора.
Ижады
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1961 йылдың мартында «Комсомольское племя» өлкә гәзитендә баҫылып сыҡҡан «Ҡыйыу ир» хикәйәһе менән яҙыусы булараҡ тәүге тапҡыр сығыш яһай. , Быға тиклем уның һүрәтләмәләре һәм очерктары Алыҫ Көнсығыш хәрби округының «Суворов ҡыҫымы» гәзитендә баҫыла.
Уханов Иван Сергеевичтың байтаҡ повестары, хикәйәләре һәм очерктары үҙәк һәм өлкә журналдарында һәм гәзиттәрҙә баҫыла. Ырымбурҙа, Силәбелә, Мәскәүҙә повесть һәм хикәйәләр баҫылып сыға. Уның күп әҫәрҙәре Ырымбур материалына нигеҙләнгән.
Һайланма әҫәрҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- «Бала саҡ күге»,
- «Иртәгә бөтәһе лә башҡаса буласаҡ»,
- «Тынлы оркестр уйнай» (1974),
- «Көҙҙөң яҡты көн»,
- «Бер мәртәбә йәшәйбеҙ»,
- «Окалина»,
- «Ҡасыу»,
- «Ҡаршы тороу һәм түҙеү»,
- «Таш билбау» (1974),
- «Ырымбур мамыҡ шәле» (1976),
- «Далала балыҡсы»,
- «Хәтер яҡтыһы» (1981),
- "Асессор Рычков хазинаһы ",
- «Рычков» («Ырымбур Колумбы тураһында») серияһынан китаптар. .
Иван Ухановтың китаптары сит илдә инглиз, испан, немец, поляк һәм ғәрәп телдәрендә донъя күрә.
Уханов ижады тураһында Ю.Бондарев, В. Бондаренко, В. Ганичев, Ю. Зобов, Н. Емельянова, Н. Иванова, Г. Матвиевская, Ю. Нагибин, В. Охитин, В. Потанин, Г. Хомутов, В. Чумаков, Б. Энтин, А. Яхонтов һәм башҡалар мәҡәләләр яҙып ҡалдыра.
Наградалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Халыҡтар дуҫлығы ордены,
- Йәш яҙыусыларҙың «Йылдың иң яҡшы китабы» (1972) китабы өсөн Премия.
- Муса Йәлил исемендәге Татар АССР-ы комсомол премияһы (1974)
- Ленин комсомолы премияһы (1977),
- Бөтә Рәсәй Пушкин «Капитан ҡыҙы» әҙәби премияһы (1998).
- «Мәскәүҙең алтын ҡауырһыны» ның 1 дәрәжәләге диплом (2002),
- Сергей Есениндың исемендәге халыҡ-ара әҙәби премия (2003).
- А. Платонов исемендәге халыҡ-ара конкурс еңеүсеһе.
Ҡаты ауырыуҙан һуң вафат була.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Некролог 2018 йыл 12 ғинуар архивланған.
- Ырымбур дәүләт педагогия университетын тамамлаусылар
- Рәсәй Яҙыусылар союзы ағзалары
- СССР Яҙыусылар союзы ағзалары
- Халыҡтар Дуҫлығы ордены кавалерҙары
- Ленин комсомолы премияһы лауреаттары
- Рәсәй журналистары
- СССР журналистары
- Алфавит буйынса журналистар
- Алфавит буйынса шәхестәр
- XXI быуат публицистары
- XX быуат публицистары
- Рәсәй публицистары
- СССР публицистары
- Алфавит буйынса публицистар
- XXI быуат Рәсәй яҙыусылары
- XX быуат Рәсәй яҙыусылары
- СССР яҙыусылары
- Алфавит буйынса яҙыусылар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- 2017 йылда вафат булғандар
- 20 сентябрҙә вафат булғандар
- Түбәнге Новгород өлкәһендә тыуғандар
- 1940 йылда тыуғандар
- 20 августа тыуғандар