Фетнәле ваҡыт

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Фетнәле ваҡыт, йәки Сыуалышлы осор[1] — Рәсәй тарихында 1598 йылдан 1613 йылға тиклемге осор (ҡайһы бер фекерҙәргә ярашлы, 1618 йылға тиклем)[2], тәбиғәт һәләкәттәре, стихиялы бәлә-ҡазалар, күп һанлы ялған исем йөрөтөү осраҡтары һәм тышҡы интервенция, граждандар, рус-поляк һәм рус-швед һуғыштары, ауыр дәүләт-сәйәси һәм социаль-иҡтисади көрсөк менән бәйле осор.

Сыуалыштар сәбәптәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Фетнәле ваҡыт бер нисә сәбәп һәм факторҙар арҡаһында килеп сыға. Тарихсылар түбәндәгеләрҙе айырып күрһәтә::

  1. Рюриковичтар династияһын туҡтатыу.
  2. Боярҙар һәм батша власы араһында көрәш.
  3. Дәүләттең ауыр иҡтисади хәле. Иван Грозныйҙың баҫып алыу походтары һәм Ливон һуғышы байтаҡ матди ресурстар талап ителә. 1600—1603 йылдарҙағы меңәрләгән ҙур һәм ваҡ хужалыҡтарҙы бөлдөргән аслыҡ[3] ситуацияны катастрофалы рәүештә киҫкенләштерә .
  4. Илдә тәрән социаль һыйышмаусанлыҡ.
  5. Опричнина эҙемтәләре, ул, Рәсәй тарихсыһы Е.Ф.Шмурло фекеренсә, власты һәм законды хөрмәт итеүҙе ҡаҡшата.

Фетнәләр башланыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ялған Дмитрий I[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иван Болотников ихтилалы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ялған Дмитрий II[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рус-поляк һуғышы башланыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ете бояр хакимлығы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ополчениелар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Батшаны һайлау[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һуңғы сыуалыштар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Фетнәле осор эҙемтәләре һәм йомғаҡтары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йылдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сыуалыштар тураһында фильмдар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Замандаштары һәм ваҡиғаларҙа ҡатнашыусылар документтары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тарихы буйынса хеҙмәттәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]