Че Гевара

Че Гевара
исп. Ernesto Guevara
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	Куба Аргентина
Хеҙмәт итеүе	Куба
Тыуған ваҡыттағы исеме	исп. Ernesto Guevara
Псевдоним	Che Guevara, Pelado, Teté, Furibundo Serna, Fuser, Chancho, Chang-Cho, Luís Hernández Gálvez, Tatu, Adolfo Mena González, Ramón һәм Fernando Sacamuelas
Ҡушамат	Che
Тыуған көнө	14 июнь 1928({{padleft:1928|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:14|2|0}})[…]
Тыуған урыны	Росарио[d], Санта-Фе[d], Аргентина
Вафат булған көнө	9 октябрь 1967({{padleft:1967|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:9|2|0}})[…] (39 йәш)
Вафат булған урыны	Ла Игера[d], Валлегранде[d], Санта-Крус[d], Боливия
Үлем төрө	һомицид[d]
Үлем сәбәбе	пуля (снаряд ярсығы) яраһы[d]
Км үлтергән	Марио Теран[d]
Ерләнгән урыны	Мавзолей Че Гевары[d]
Атаһы	Эрнесто Гевара Линч[d]
Әсәһе	Celia de la Serna[d]
Хәләл ефете	Ильда Гадеа[d] һәм Алейда Марч[d]
Внебрачный партнёр	María del Carmen ''Chichina'' Ferreyra[d]
Балалары	Алейда Гевара[d]
Һөнәр төрө	революционер, партизан
Биләгән вазифаһы	министр промышленности Кубы[d]
Уҡыу йорто	Буэнос-Айрес университеты
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Коммунистическая партия Кубы[d]
Сәс төҫө	көрән сәс[d]
Сәләмәтлек торошо	Ҡурылдай астмаһы
Спорт төрө	регби-15[d]
Хәрби звание	Майор
Һуғыш/алыш	Кубинская революция[d], Армия национального освобождения (Боливия)[d], Конголезский кризис[d], Битва за Санта-Клару[d] һәм Операция в заливе Свиней[d]
Ойошма ағзаһы	Движение 26 июля[d]
Йоғонто яһаусы	Карл Маркс, Мао Цзэдун һәм Ленин Владимир Ильич
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Бейеклеге/буйы	176 сантиметр
Ҡыҙыҡһыныу өлкәһе	шахмат, регби-15[d], шиғриәт һәм чтение[d]
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы	эштәре авторлыҡ хоҡуҡтары менән яҡланған[d]
Че Гевара Викимилектә

Эрне́сто Че Гева́ра (исп. Ernesto Che Guevara [ˈtʃe ɣeˈβaɾa], тулы исеме — Эрнесто Гевара, исп. Ernesto Guevara; 14 июнь 1928 йыл, Росарио, Аргентина — 9 октябрь 1967 йыл, Ла-Игера, Боливия) — Латин Америкаһы революционеры, 1959 йылғы Куба революцияһының команданте һәм Кубаның дәүләте эшмәкәре.

Латин Америкаһы континетынан башҡа ул шулай уҡ Конго һәм донъяның башҡа илдәрендә эшләй. «ЧЕ» ҡушаматы уға сығышы менән Аргентинанан булғаны өсөн тағылған.

Биографияһы

Бала сағы һәм йәшлеге

Эрнесто Гевара Аргентина ҡалаһы Росариола 1928 йылдың 14 июнендә архитектор ғаиләһендә тыуған.

Эрнестоны бала сағында Тэтэ тип йөрөтәләр. Ул Эрнесто исеменең нескәртеп, иркәләп әйтелеше. Унан башҡа ғаиләлә тағы ла дүрт бала була. : Селия (архитектор булып китә), Роберто (адвокат), Анна-Мария (архитектор), Хуан-Мартин (проектирлаусы). Бөтә балалар ҙа юғары белем алалар.1930 йылдың 7 майында ике йәшлек сағында, Тэтэ астма ауырыуыеың беренсе өйәнәге менән ауырый. Был тын юлы ауырыуы уның бөтә ғүмере буйына һуҙыла. Баланың сәләмәтлеге нығыеһые өсөн ғаилә таулы ер — Кордова провинцияһына күсенә. Ул диңгеҙ кимәленән ике мең метр юғары урында урынлашҡан. Атаһы төҙөлөш подрядчигы булып эшләй башлай. Әсәһе ауырыу Тэтэҙы ҡарай. Тәүге ике йылда Тэтэ мәктәпкә йөрөй алмай. Өйөндә белем ала. Аҙаҡ ул өҙлөгөүҙәр менән булһа ла, күп ваҡыттар уҡырға килә алмаһа ла, Альта-Грасияла мәктәп тамамлай. Ун өс йәшендә Эрнесто Деан-Фунес исемендәге дәүләт колледжында белем ала. Ул уны 1945 йылда тамамлай. Аҙаҡ Буэнос-Айрес университетының медицина факультетына уҡырға керә.

Уның атаһыны һөйләгәндәрҙән:

Мин балаларымды һәр яҡлап тәрбиәләргә тырыштым. Беҙҙең өй уларҙың иптәштәре өсөн һәр саҡ асыҡ булды. Улар араһында Кордобаның бай ғаиләләренең балалары, коммунистар балалары ла булды. Тэтэ Кордоба шағиры Каэтаноның ҡыҙы Итурбуру менән дуҫ булды. Ул коммунистар идеялары менән уртаҡлаша ине.

• 
  Семья Че Геварҙың ғаиләһе. Һулдан уңға Эрнесто Гевара, әсәһе Селия, апаһы Селия, ағаһы Роберто, атаһы Эрнесто, улы Хуан Марти (ҡулында) һәм апаһы Анна Мария
• 
  Че Гевара бер йәшлек сағында, 1929 йыл
• 
  Эрнесто Мар-дель-Платала (Аргентина), 1943 йыл
• 
  Че Гевара (уңдан беренсе) регби буйынса дуҙтары менән, 1947 йыл

Эрнесто тураһында фильмдар

• «Че!» (ингл. Che!) (1969) — режиссёры Ричард Фляйшнер, Эрнесто Гевар ролендә — Омар Шариф
• «Че» (исп. Che) (2005) — режиссёры Джош Эванс, Эрнесто Гевар ролендә — Эдуардо Норьега
• «Руки Че Гевары» (ингл. The Hands of Che Guevara) (исп. Las manos de Che Guevara) (2006) — режиссёры Питер де-Кок, документаль фильм.
• «Че» (исп. Che) (2008) — режиссёры Стивен Содерберг, Эрнесто Гевары ролендә — Бенисио дель Торо
• «Я жив и жажду крови. Che.» (2005) — режиссёры Александр Черных, и проекттың идеяһы Константин Эрнстыҡы. Документаль фильм 2 серия. Беренсе канал

Хеҙмәттәре

• Che Guevara E. Obras. 1957—1967. T. I—II. La Habana: Casa de las Americas, 1970. — (Collección nuestra America)
• Che Guevara E. Escritos y discursos. T. 1-9. La Habana: Editorial de Ciencias Sociales, 1977.
• Che Guevara E. Diario de un combatiente.
• Че Гевара Э. Статьи, выступления, письма. М.: Культурная Революция, 2006. ISBN 5-902764-06-8.
• Че Гевара Э. «Эпизоды революционной войны» 2008 йыл 11 март архивланған. М.: Военное издательство Министерства обороны СССР, 1974.
• Че Гевара Э. Дневник мотоциклиста. Перевод с испанского В. В. Симонова. СПб.: RedFish; Амфора, 2005. ISBN 5-483-00121-4.
• Че Гевара Э. Дневник мотоциклиста. Перевод с испанского А. Ведюшкина. Черданцево (Свердловская обл.): ИП «Клепиков М. В.», 2005. ISBN 5-91007-001-0.
• Че Гевара Э. Боливийский дневник
• Че Гевара Э.Партизанская война
• Че Гевара Э. Партизанская война как метод
• Че Гевара Э. «Послание народам мира, отправленное на Конференцию трёх континентов»
• Че Гевара Э. Куба и «План Кеннеди» 2009 йыл 3 март архивланған.
• Че Гевара Э. Экономические воззрения Эрнесто Че Гевары 2013 йыл 26 июль архивланған.
• Че Гевара Э. Речь на Второй афро-азиатской экономической конференции 2009 йыл 20 ғинуар архивланған.
• Че Гевара Э. «Камень (Рассказ)»
• Че Гевара Э. «Письмо Че Гевары — Фиделю Кастро. Гавана, 1 апреля 1965 г.»
• Че Гевара Э. Письмо Армандо Харту Давалосу
• Че Гевара Э. Университетская реформа и революция 2013 йыл 27 июль архивланған.

Әҙәбиәт

• Джон Ли Андерсон. «Че Гевара. Важна только Революция», Серия «Главные герои», Амфора, 2009 г. ISBN 978-5-367-01010-7
• Гавриков Ю. М. Последний романтик революции. М., 2004.
• Гросс Х.-Э., Вольф К.-П. Че: «Мои мечты не знают границ». М.: Прогресс, 1984.
• Кормье Ж., Гевара Гадеа И., Гранадо Хименес А. Че Гевара. Ростов н/Д.: Феникс, 1997.
• Кормье Ж., Лапер Ж. Че Гевара. Спутник революции. М.: Астрель, АСТ, 2001. ISBN 5-17-008457-9
• Лаврецкий И. Р. Эрнесто Че Гевара. М.: Издательство ЦК ВЛКСМ «Молодая гвардия», 1972. («Жизнь замечательных людей»). Переиздания: 1973, 1978.
• Лаврецкий И. Р. Эрнесто Че Гевара. М.: Издательство «ТЕРРА», 2002.
• Устарис-Арсе Р. Че Гевара: Жизнь, смерть и воскрешение из мифа / Пер. с исп.— М.: Центрполиграф, 2012. — 511 с., 3000 экз., ISBN 978-5-227-03469-4

Һылтанмалар

• Че Гевара Open Directory Project (dmoz) һылтанмалар каталогында.