Ҡарталы I (станция)

Ҡарталы I
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Кәртәле (ҡала)
Хужаһы	Көньяҡ Урал тимер юлы
Рәсми асылыу датаһы	1930
Киләһе туҡталыш	Тумак[d], Гогино[d] һәм Начальное[d]
Тимер юл һыҙаты	Золотая Сопка — Карталы[d], Карталы — Никель[d] һәм Карталы — Белорецк[d]
Ҡулланыу статусы	ҡулланыла[d]
Код станции	85650

Ҡарталы — Силәбе төбәктең Көньяҡ-Урал тимер юлының Силәбе бүлексәһендәге узел тимер юл станцияһы, Силәбе өлкәһе Ҡарталы ҡалаһында урынлашҡан.

Станция Мәскәүҙән 2300 км алыҫлыҡта ята, унда төрлө электр токтары килеп тоташа ( Силәбе яғынан даими, Магнитогорск, Орск һәм Тубыл яғынан алмаш электр тогы килә).

Ҡарталы станцияһынан алыҫ түгел, төньяҡ-көнсығыштараҡ Ҡарталы-Аят йылғаһы аға.

Тарихы

Станция 1914-1917 йылдарҙа Троицк — Орск тимер юл тармағын төҙөгәндә Полтавка казактар ауылынан алыҫ түгел ерҙә асыла. Башта ул Һамар-Златоуст тимер юлының тупик станцияһы була. 1926 йылда станцияны киңәйтә башлайҙар. 1929 йылда поездар Магнитогорск ҡалаһы төҙөлөшөнә табан йөрөй башлай. Бөйөк Ватан һуғышы башланғас, Акмолинск ҡалаһына табан тағы бер тармаҡ асыла. Станцияны киңәйтеү СССР тарҡалғанға тиклем дауам итә.

Этимология

«Ҡарталы»- күпселек сығанаҡтарҙа башҡортса «ҡара таллы» тигән һүҙҙән килеп сыҡҡан тип яҙылған. Ҡарталы янында Ҡарталы-Аят йылғаһы аға.Тимәк, был йылға буйында ҡара тал (чернотал) үҫә.

Станция күрһәткән хеҙмәттәр

Станцияла түбәндәге операциялар башҡарыла:

- Станцияларҙың асыҡ майҙансыҡтарында һаҡлауға рөхсәт ителгән йөктәрҙе оҙатыу һәм ҡабул итеү

- Станцияларҙың ябык складтарында һаҡлау талап ителгән йөктәрҙее ҡабул итү һәм тапшырыу

- Бары тик станция яны юлдарында һәм дөйөм ҡулланылыштағы урындарҙа ғына тулы вагондар менән йөктәрҙе ҡабул итеү һәм тапшырыу

- Массаһы 3,3 (5) һәм 5,5 (6) т булған универсаль контейнерҙарҙа йөктәр ҡабул итеү һәм тапшырыу

Пассажирҙар хәрәкәте

Ҡарталы станцияһы сәғәтенә 25-30 пассажирҙы хеҙмәтләндерә.

Станциянан алыҫ араға йөрөүсе поездар

2018 йылғдың декабренә станция аша түбәндәге поездар үтә:

Йыл әйләнәһенә поездар хәрәкәте

№ поезд	Хәрәкәт маршрутын	№ поезд	Хәрәкәт маршрутын
121	Екатеринбург — Ырымбур	122	Ырымбур — Екатеринбург
341	Нижневартовск — Ырымбурҙа	342	Ырымбур — Нижневартовск
343	Силәбелә — Адлерҙың	344	Адлерҙың — Силәбелә
345	Нижневартовск — Адлерҙың	346	Адлерҙың — Нижневартовск
365	Силәбелә — Ташкентта	366	Ташкентта — Силәбелә
379	Яңы Уренгой — Ырымбурҙа	380	Ырымбур — Яңы Уренгой

Төрлө миҙгелдә поездар хәрәкәте

№ поезд	Хәрәкәт маршрутын	№ поезд	Хәрәкәт маршрутын
241	Иркутск — Адлер	242	Адлер — Иркутск
249	Новокузнецк — Имеретия курорттары	250	Имеретия курорттары — Новокузнецк
251	Барнаул — Адлер	252	Адлерҙың — Барнаул
269	Чита — Адлер	270	Адлер — Чита
273	Северобайкальск — Адлерҙың	274	Адлер — Северобайкальск

Ҡарталы станцияһы сәнғәттә

1932 йылда Мәскәү ит һәм һөт(ауыл хужалығы) институтын тамамлағандан һуң Башҡортостанға Сергей Иванович Чекмарёв килә.Ул Хәйбулла районының Таналыҡ совхозында, һуңыраҡ Ейәнсура районы Инәк совхозында баш зоотехник булып эшләй. 1932 йылда машина көтөп ул 18 сәғәт Ҡарталы станцияһында ултыра, пассажирҙарҙы күҙәтә, үҙенең яҙмышы тураһында уйлана. Ошо ваҡиғаға бәйле С.Чекмарёв «Размышления на станции Карталы» тигән поэмаһын яҙа.

Станцияла С.Чекмарёв иҫтәлегенә таҡтаташ асылған.

Һылтанмалар

• Алыҫ эйәреп станцияһы поездарының расписаниеһы буйынса Карталы