Нуриев Рудольф Хәмит улы
Уҡыу көйләүҙәре
Нуриев Рудольф Хәмит улы | |
рус. Рудо́льф Хаме́тович Нуре́ев | |
Зат | ир-ат[1][2] |
---|---|
Гражданлыҡ |
СССР Австрия |
Тыуған көнө | 17 март 1938[2][1][3][…] |
Тыуған урыны | Раздольное[d] |
Вафат булған көнө | 6 ғинуар 1993[2][1][3][…] (54 йәш) |
Вафат булған урыны | Леваллуа-Перре[d][2] |
Үлем төрө | тәбиғи үлем[d] |
Үлем сәбәбе | смерть от СПИДа[d] |
Ерләнгән урыны | кладбище Сент-Женевьев-де-Буа[d][4] |
Һөнәр төрө | балет артисы, хореограф, актёр, балетмейстер, режиссёр |
Уҡыу йорто | А. Я. Ваганова исемендәге Рус балеты академияһы |
Уҡыусылар | Манюэль Легри[d] |
Кемдә уҡыған | Суламифь Михайловна Мессерер[d] һәм Волкова, Вера Николаевна[d] |
Әүҙемлек урыны | СССР[5] |
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы | 1992 |
Сексуаль йүнәлеш | Гомосексуализм[d][6] |
Партнёр в спорте или профессии | Фонтейн Марго |
Архивы хранятся в | Музыкальное подразделение Библиотеки Конгресса[d][7] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Рәсми сайт | nureyev.org |
Досье в | Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы[d] |
Нуриев Рудольф Хәмит улы Викимилектә |
Нуриев Рудольф Хәмит улы (17 март 1938 йыл — 6 ғинуар 1993 йыл) — СССР, Бөйөк Британия һәм Франция сәхнәләрендә сығыш яһап, бөтә донъяға танылған башҡорт балет артисы, балетмейстер.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Рудольф Хәмит улы Нуриев 1938 йылдың 17 мартында тыуған.
Хәтер
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 2021 йылдың ғинуарында Рудольф Нуриев исеме Башҡорт опера һәм балет театрының балет труппаһына бирелде[8].
- Рудольф Нуриевҡа һәйкәл Башҡорт опера һәм балет театры янындағы аллеяға ҡуйыла. Уның авторҙары — скульптор Владимир Лобанов һәм архитектор Леонид Дубинский[9].
- 2018 йылдың 7 ноябрендә Ҡазандың Муса Йәлил исемендәге опера һәм балет театры эргәһендәге скверҙа күренекле бейеүсе һәм балетмейстер Рудольф Нуриевҡа һәйкәл асылды[10].
- Башҡортостандың баш ҡалаһы Өфөләге хореография колледжы Рудольф Нуриев исемен йөрөтә.
- Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры бинаһында 1993 йылдың мартында «Был сәхнәлә 1953-55 йылдарҙа ХХ быуаттың күренекле бейеүсеһе Рудольф Нуреев үҙенең ижади юлын башланы» тигән һүҙҙәр яҙылған таҡтаташ асылды.
- Рудольф Нуриев тураһында «Визит» фильмының презентацияһы үтте
- Мәскәүҙә, Башҡортостандың Рәсәй Президенты ҡарамағындағы тулы хоҡуҡлы вәкиллегендә «Рудольф Нуриев. Хыялындағы утрау» тулы метражлы документаль фильмының презентацияһы уҙҙы. Картинала 20 быуаттың бөйөк бейеүсеһе һәм хореографы Рудольф Нуриевтың Төркиә менән бәйле тормошо хаҡында бәйән ителә. Кино белгестәре һәм тәнҡитселәре гильдияһы премияһының махсус бүләгенә лайыҡ булған фильмды күрһәтеүҙә уның авторҙары — ҡуйыусы-режиссёр Евгения Тирдатова, монтажлау режиссёры Борис Мнухин, продюсерҙарҙың береһе Константин Серебряков ҡатнашты[11].
- 2018 йылдың 17 мартында «Рәсәй-Мәҙәниәт» телеканалы бөйөк бейеүсенең 80 йыллығына «Рудольф Нуриев. Танец к свободе» фильмын күрһәтә[12].
Сәхнәләге ролдәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- «Лебединое озеро» — принц Зигфрид, Ротбарт
- «Щелкунчик» — Дроссельмейер, Принц
- «Спящая красавица» — Синяя птица, принц Флоримунд (Дезире)
- «Маргарита и Арман» — Арман
- «Баядерка» — Солор
- «Раймонда» — соло в па-де-катр, Жан де Бриен
- «Жизель» — Альберт
- «Дон Кихот» — Базиль
- «Корсар» — раб
- «Ромео и Джульетта» — Ромео, Меркуцио
- «Сильфида» — Джеймс
- «Петрушка» — Петрушка
- «Видение Розы» — Видение розы
- «Шехеразада» — Золотой раб
- «Послеполуденный отдых фавна» — Фавн
- «Аполлон Мусагет» — Аполлон
- «Юноша и смерть» — Юноша
- «Блудный сын»
- «Федра»
- «Потерянный рай»
- «Сильфиды» — Юноша
- «Гамлет» — Гамлет
- «Золушка» — Продюсер
- «Интермедия»
- «Лунный Пьеро» — Пьеро
- «Люцифер» — Люцифер
- «Идиот» — князь Мышкин
- «Ореол»
- «Песни странствующего подмастерья»
- «Весна священная»
- «Павана мавра» — Отелло
- «Темный дом»
- «Урок»
- «Ночное путешествие» — Эдип
- «Алая буква» — преподобный Димсдейл
Фильмография
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 1972 — «Я — танцовщик» / I Am a Dancer
- 1977 — «Маппет-шоу»
- 1977 — «Валентино» / Valentino
- 1983 — «На виду» / Exposed
Документаль фильмдар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Постановкалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 1964 — «Раймонда»
- 1964 — «Лебединое озеро»
- 1966 — «Дон Кихот»
- 1966 — «Спящая красавица»
- 1966 — «Танкред»
- 1967 — «Щелкунчик»
- 1977 — «Ромео и Джульетта»
- 1979 — «Манфред»
- 1982 — «Буря»
- 1985 — Washington Square
- 1986 — Сюита Баха
- 1988 — «Золушка»
- 1992 — «Баядерка»
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #118589024 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
- ↑ 3,0 3,1 Rudolf Nureyev // Encyclopædia Britannica (ингл.)
- ↑ https://actu.fr/insolite/toussaint-quelles-sont-les-celebrites-enterrees-en-essonne_46091418.html
- ↑ https://www.acmi.net.au/creators/29401 (ингл.)
- ↑ Непокоренныи Нуреев (урыҫ) — 2019.
- ↑ Library of Congress Authorities (ингл.) — Library of Congress.
- ↑ Башҡорт опера һәм балет театрының балет труппаһына Рудольф Нуриевтың исеме бирелде. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2021 йыл, 20 ғинуар (Тикшерелеү көнө: 20 ғинуар 2021)
- ↑ Өфөлә урындағы скульпторҙар эшләгән Рудольф Нуриев һәйкәлен опера театры янында ҡуялар. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2019 йыл, 18 февраль (Тикшерелеү көнө: 19 февраль 2019)
- ↑ Ҡазанда Рудольф Нуриевҡа һәйкәл астылар. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2018, 8 ноябрь (Тикшерелеү көнө: 9 ноябрь 2018)
- ↑ Мәскәүҙә «Рудольф Нуриев. Хыялындағы утрау» фильмының презентацияһы үтте. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2017, 22 март (Тикшерелеү көнө: 22 март 2017)
- ↑ «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2018, 16 март (Тикшерелеү көнө: 17 март 2018)
- ↑ Сетевое издание «РИА Новости» Премьеры недели: триллер от Тома Форда и документалка про Нуреева (рус.) (Тикшерелеү көнө: 8 декабрь 2016)
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Әҙәбиәт
- Ариан Дольфюс. Непокоренный Нуреев. — М.: Рипол Классик, 2009. — ISBN 978-5-386-01820-7.
- Ариан Дольфюс. Рудольф Нуреев. Неистовый гений. — М.: Рипол Классик, 2014. — ISBN 978-5-386-07281-0.
- Баганова М. Рудольф Нуриев. — М.: АСТ, 2014. — 288 с.
- Красовская В. Рудольф Нуреев // Профили танца. — СПб.: Академия Русского балета им. А.Я. Вагановой, 1999. — С. 297—299. — 400 с. — (Труды Академии Русского балета имени А. Я. Вагановой). — 2000 экз. — ISBN 5-93010-001-2.
- Колум Маккэнн. Танцовщик
- Надеждин Н. Я. Рудольф Нуриев. — М.: Мир энциклопедий Аванта+, Астрель, 2007. — 224 с. — («Секрет успеха»). — 3000 экз. — ISBN 978-5-98986-448-5, 978-5-271-31857-3.
- Розита Соку. Nureyev. — Athens, 1982.
- Розита Соку. Nureyev — as I knew him. — Athens, 2003. — ISBN 960-382-503-4.
- Ролан Пети. Тан лие с Нуриевым. — Нижний Новгород: Деком, 2007. — ISBN 978-5-89533-187-3.
- Руди ван Данциг. Вспоминая Нуреева. След кометы / Пер. с нидерл. И. Михайловой. — СПб.: Геликон Плюс, 2012. — 368 с. — ISBN 978-5-93682-809-6.
- . Рудольф Нуреев. Три года на кировской сцене: Воспоминания современников. — СПб.: Пушкинский фонд, 1995.
- . Рудольф Нуреев. Автобиография. — М.: Волшебная флейта, 1998.
- . Рудольф Нуреев. Фотоальбом // Сост. Т. И. Закржевская. — СПб.: КультИнформПресс, 1998.
- Рюнтю Юри Мэттью. Руди Нуреев без макияжа. — М.: Новости, 1995. — ISBN 5-7020-0981-9.
- Синенко С. Г. Рудольф Нуреев: Истоки творчества, превратности судьбы. — Уфа: Китап, 2008. — 192 с.
- Стюарт Отис. Рудольф Нуриев: Вечное движение = Perpetual motion: the public and private lives of Rudolf Nureyev. — Смоленск: Русич, 1999. — 371 с. — («Человек — Легенда»). — ISBN 5-88590-870-2.
- Keith Money. Fonteyn & Nureyev: The Great Years. — London: Harvill, 1994.
- Солуэй Д. Рудольф Нуреев на сцене и в жизни. Превратности судьбы // Пер. с англ. Е. В. Нетесовой, П. В. Рубцова. — М.: Центрполиграф, 2001. — 591 с.
- Майер-Стабль Б. Рудольф Нуреев. — М.: Эксмо, 2004. — 329 с.
- Klaus Geitel. Rudolf Nurejew. — Rembrandt Verlag, 1967.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Нуриев Рудольф Хәмит улы Викимилектә | |
Нуриев Рудольф Хәмит улы Викияңылыҡтарҙа |
- Хәбирова Р. Н. Нуриев Рудольф Хәмит улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- Золотой ключик Рудольфа Нуриева 2011 йыл 19 июнь архивланған.
- Автобиография. Рудольф Нуриев
- Official website of the Rudolf Nureyev Foundation
- «Рудольф Нуреев. В поисках Рудольфа…» Информационное сообщество в Живом Журнале посвящённое Рудольфу Нурееву
- Рудольф Нуреев. Сайт «Internet Movie Database». (ингл. )
- Рудольф Нуреев на страницах Peoples.ru
- Видеозапись выступления Рудольфа Нуреева
- Воспоминания Марио Буа о Нурееве 2009 йыл 9 май архивланған.
- Воспоминания о Нуриеве Аллы Осипенко
- Неистовый прыжок к свободе. Памяти Рудольфа Нуриева
- Международный фестиваль классического балета им. Рудольфа Нуриева 2012 йыл 6 февраль архивланған.
Категориялар:
- 17 мартта тыуғандар
- 1938 йылда тыуғандар
- 6 ғинуарҙа вафат булғандар
- 1993 йылда вафат булғандар
- Почётлы легион ордены кавалерҙары
- Сәнғәт һәм әҙәбиәт француз ордены командорҙары
- Алфавит буйынса балет артистары
- Алфавит буйынса балетмейстерҙар
- СССР балет артистары
- Бөйөк Британия балет артистары
- Франция балет артистары
- Шәхестәр:Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры
- Алфавит буйынса шәхестәр