Әхтәмов Азамат Мөхтәр улы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Ахтямов Азамат Мухтарович битенән йүнәлтелде)
Азамат Мөхтәр улы Әхтәмов
Тыуған көнө

31 март 1962({{padleft:1962|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:31|2|0}})

Тыуған урыны

Башҡорт АССР-ы
Өфө ҡалаһы

Вафат көнө

14 август 2020({{padleft:2020|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:14|2|0}}) (58 йәш)

Вафат урыны

Башҡортостан Республикаһы Өфө ҡалаһы

Ил

Совет Социалистик Республикалар Союзы СССРРәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы

Ғилми даирәһе

математика

Альма-матер

Башҡорт дәүләт университеты

Ғилми дәрәжәһе

физика‑математика фәндәре докторы

Ғилми исеме

профессор

Ғилми етәксеһе

А. А. Шкаликов

Награда һәм премиялары
Рәсәй Федерацияһының юғары һөнәри белем биреү почётлы хеҙмәткәре
Рәсәй Федерацияһының юғары һөнәри белем биреү почётлы хеҙмәткәре

Әхтәмов Азамат Мөхтәр улы (31 март 1962 йыл14 август 2020 йыл) — ғалим-математик. 1993 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2004—2008 йылдарҙа иҡтисадты фаразлауҙың математик ысулдары кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта 2006—2008 йылдарҙа математика факультеты деканы, 2009—2015 йылдарҙа тотош мөхиттәр механикаһы кафедраһы мөдире. Физика-математика фәндәре докторы (2005), профессор (2007). Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2011), Башҡортостан Республикаһының Фән һәм техника өлкәһендәге дәүләт премияһы лауреаты (2011), юғары уҡыу йорттарының социаль-иҡтисади һөнәрҙәре өсөн математика дәреслеге төҙөү буйынса Бөтә Рәсәй конкурсы еңеүсеһе.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Азамат Мөхтәр улы Әхтәмов 1962 йылдың 31 мартында Башҡорт АССР-ының баш ҡалаһы Өфөлә тыуған. Тел белгесе Мөхтәр Әхтәмовтың улы.

1984 йылда Башҡорт дәүләт университетының математика факультетын тамамлағандан һуң үҙ аллы хеҙмәт эшмәкәрлеген Башҡортостан ауыл хужалығы институтында башлай. 1986—1989 йылдарҙа Мәскәү дәүләт университетының математика һәм механика факультетының аспирантураһында уҡый һәм, «физика‑математика фәндәре кандидаты» ғилми дәрәжәһенә диссертация яҡлағандан һуң, ауыл хужалығы институтында уҡытыуын дауам итә.

  • 1989 йылдан — Башҡорт дәүләт университетында. 2009 йылдан тотош мөхит механикаһы кафедраһы мөдире.
  • 2006—2008 йылдарҙа математика факультеты деканы.
  • 2004—2008 йылдарҙа иҡтисадта математик методтар кафедраһы мөдире.

Диссертацияһының темаһы: Математическое моделирование и численное исследование в диагностике закреплений и нагруженности механических систем (2004).

  • 200-ҙән артыҡ фәнни һәм методик хеҙмәттәре баҫылып сыҡҡан.

Ахтямов А. М. Математика для социологов и экономистов. — М.: Физматлит, 2004. — C. 463.   Книга победила во Всероссийском конкурсе учебников по математике для социально-экономических специальностей высшего профессионального образования (2000), организованного Министерством образования РФ. Она допущена Министерством образования РФ в качестве учебного пособия для студентов высших учебных заведений, обучающихся по социально-экономическим направлениям и специальностям. Второе издание этой книги (2006) стало лауреатом конкурса на лучшую научную книгу 2006 года, организованного фондом развития отечественного образования.

  • Рәсәй фундаменталь тикшеренеүҙәр фонды һәм БР Фәндәр академияһының Гранттар буйынса етәксеһе.
  • «Башҡортостан уҡытыусыһы» журналының редколлегия ағзаһы.

Башҡорт тел ғилеме белгесе профессор Мөхтәр Хөснөлхаҡ улы Әхтәмов‎тың улы.

Азамат Әхтәмов 2020 йылдың 14 авгусында Өфө ҡалаһында вафат булды[1].

Ғилми хеҙмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ғилми эшмәкәрлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

А. М. Әхтәмов яңы фәнни йүнәлеш авторы — спектраль мәсьәләләрҙең ситке шарттарын үҙ мәғәнәләре буйынса идентификациялау теорияһы.

Ғалим һәм уның уҡыусылары теорияһына өҫтәмәләр приложение сифатында тирбәлеү үҙйышлығы буйынса механик системаларҙың нығыныуын диагностикалау методы, шулай уҡ механик системаның тирбәлеү йышлығының тейешле (хәүефһеҙ) диапазонын тәьмин итеүсе нығытыуҙар әҙерләй.

Впервые сформулированы математические модели диагностирования вида закрепления мембран, стержней и пластин по собственным частотам их изгибных колебаний, показана корректность соответствующих задач, разработаны методы и пакеты программ для их решения.

Сформулированы математические модели диагностирования вида закрепления балок и пластин по значениям их прогибов в нескольких точках. Доказана корректность постановок соответствующих задач. Найдены точные и численные методы их решения.

Впервые поставлены и решены проблемы идентификации нераспадающихся краевых условий по спектру краевой задачи. На основе некоторых из этих результатов разработаны методы диагностирования сложных видов закреплений механических систем.

Получены новые результаты в классической теории обратных спектральных задач. Представлены явные решения обратной задачи Штурма-Лиувилля с нераспадающимися краевыми условиями, позволяющие решать её численно.

Впервые получены формулы вычисления коэффициентов разложения функций в ряды по производным цепочкам Келдыша, выписанные в терминах коэффициентов уравнения и краевых условий для широких классов спектральных задач, возникающих в механике.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2011),
  • Башҡортостан Республикаһының Фән һәм техника өлкәһендәге дәүләт премияһы лауреаты (2011).
  • Рәсәй Федерацияһы Фән һәм мәғариф министрлығының Почёт грамотаһы (2008).

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Владимир Романов. Видные ученые Башкортостана: Азамат Ахтямов (К 55-летию профессора-математика). «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2017, 31 март[2].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]