Аҡмулла (исем)
Аҡмулла — XIX быуат шағиры, мәғрифәтсе Мифтахетдин Аҡмулланың исеме.
Этимологияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Аҡмулла — башҡорт, ғәрәп һүҙҙәре - аҡ (саф, изге күңелле) + мулла (уҡытыусы) ҡушып яһалған исем[1].
Билдәле шәхестәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Аҡмулла (14 декабрь 1831 йыл — 8 октябрь 1895 йыл) — күренекле башҡорт шағиры, мәғрифәтсе. Башҡорт шиғриәтенә тос өлөш индергән, милләттең XIX быуаттағы иң атаҡлы һүҙ оҫтаһы тип һанала.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Аҡмулла — композитор Заһир Исмәғилевтың Ишмулла Дилмөхәмәтов либреттоһына 1986 йылда яҙылған операһы.
Аҡмулла — Ырымбур губернаһының Троицк ҡалаһында мосолмандар өсөн төрки телендә нәшер ителгән рәсемле сатирик һәм юмористик журнал.
Аҡмулла музейы — музей, Башҡортостан Республикаһының Милли әҙәбиәт музейы филиалы. Башҡортостан Республикаһы Миәкә районы Туҡһанбай ауылында урынлашҡан.
М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты (рус. Башкирский государственный педагогический университет им. М. Акмуллы́, БГПУ им. М. Акмуллы) — Башҡортостан һәм башҡа төбәктәр мәктәптәре өсөн юғары белемле уҡытыусылар әҙерләүсе уҡыу йорто, был йүнәлештәге фәнни-педагогик һәм методик үҙәк. Башҡорт дәүләт педагогия институты булараҡ 1967 йылда асыла, 2000 йылдан «университет» статусы ала һәм һуңыраҡ уға мәғрифәтсе-шағир Мифтахетдин Аҡмулла исеме бирелә.
Аҡмулла премияһы — КПСС-тың Миәкә район комитеты һәм район Советы башҡарма комитеты ҡарары менән 1989 йылдың 27 декабрендә булдырыла.
Мифтахетдин Аҡмулла һәйкәле — Өфөлә М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты ҡаршыһында ҡуйылған һәйкәл.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. 2021 йыл 5 октябрь архивланған. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
- Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
- Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.
- Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ