Башенёв Валерий Алексеевич

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Башенёв Валерий Алексеевич
Төп мәғлүмәт
Тыуған

22 февраль 1942({{padleft:1942|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (82 йәш)

Тыуған урыны

СССР, РСФСР, Карпинск

Үлгән

1 февраль 2024({{padleft:2024|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:1|2|0}}) (81 йәш)

Ил

Совет Социалистик Республикалар Союзы СССРРәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы

Һөнәрҙәре

баянсы, ансамбль етәксеһе, музыка педагогы

Инструменттар

баян

Жанрҙар

инструменталь

Наградалар Дуҫлыҡ ордены — 2013
Медаль «Ветеран труда»
Медаль «Ветеран труда»
 Аудио, фото, видео Викимилектә

Башенёв Валерий Алексеевич (22 февраль 1942 йыл) — СССР һәм Рәсәй баянсыһы, педагог, юғары мәктәп һәм музыкаль-йәмәғәт эшмәкәре. Профессор (2003). Дуҫлыҡ ордены кавалеры (2013). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987).

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Валерий Алексеевич Башенёв 1942 йылдың 22 февралендә Свердловск өлкәһенең Карпинск ҡалаһында тыуған.

1963 йылда Силәбе музыка училищеһын (баян класы, дирижерҙар К. С. Петров , Анохин П. М.) тамамлай.

1963—1970 йылдарҙа — Гнесиндар исемендәге Мәскәү дәүләт музыка-педагогия институтында (Беляков В. Ф. — баян класы, Б. П. Тевс — дирижерҙар класы) уҡый.

1964—1967 йылдарҙа — Совет Армияһы сафында хеҙмәт итә, Красноярск-26 ҡалаһында ВЛКСМ-дың 20-йыллығы исемендәге Мәҙәниәт һарайында баянсылар оркестры дирижеры була.

1971—1973 йылдарҙа Гнесиндар исемендәге Мәскәү дәүләт музыка-педагогия институтында ассистентура-стажировка (баян класы фәнни етәксеһе Колобков С. М., Беляков В. Ф., методика — Егоров Б. М.) үтә.

1970—2003 йылдарҙа хәҙерге Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институтында эшләй: декан, уҡыу һәм фәнни эштәр буйынса проректор, сәнғәт институтының ансамбле етәксеһе.

2003—2013 йылдарҙа — музыка теорияһы һәм музыка ҡоралдары кафедраһы мөдире, баянсылар оркестры дирижеры, М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетының ансамбль етәксеһе, 2013 йылдан профессор, М. Аҡмулла исемендәге БДПУ-ның музыка ҡоралдары һәм музыкаль-компьютер технологияһы кафедраһы ансамбле етәксеһе.

Музыкаль белем һәм сәнғәт өлкәһендә 150-нән ашыу юғары квалификациялы белгес әҙерләй. Улар араһында профессорҙар, атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәрҙәре, артистар, мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре, Рәсәй Федерацияһы, Башҡортостан һәм Татарстан Республикаһы уҡытыусылары, халыҡ-ара, бөтә Рәсәй һәм республика конкурстары еңеүселәре (оркестрҙар, ансамблдәр, солистар).

Рәсәйҙә һәм сит илдәрҙә ҙур мәҙәни-музыкаль сараларында ҡатнашыусы: Мәскәү ҡалаһында XII Бөтә донъя йәштәр һәм студенттар фестивале (1985), Башҡорт АССР-ының ГДР-ҙа (1986), Ҡаҙанда мәҙәниәт һәм сәнғәт көндәре (1989), СССР Халыҡ хужалығы ҡаҙаныштары күргәҙмәһендә Советтар иленең Йәш сәнғәте (1989), Өфөлә Бөтә союз халыҡ музыкаһы фестивале (1994), Өфөлә Халыҡ-ара Аксаков Көндәре (1985—2003). Башҡорт дәүләт филармонияһы, Башҡорт АССР-ының композиторҙар союзы, Өфө дәүләт сәнғәт институты, Башҡорт дәүләт опера һәм балет театрының концерт бригадаһы составында (3500-ҙән ашыу концерт бирә) сығыш яһап, айырыуса тыуған ил, милли һәм халыҡ музыкаһын пропагандалауҙа ҙур әүҙемлек күрһәтә[1].

Бөтә Рәсәй дәүләт телерадиотапшырыуҙар фондына яҙҙырылған инструментовкалар авторы. 70-тән ашыу башҡорт оркестр, инструменталь композиторҙар һәм халыҡ музыкаһы әҫәрҙәренең беренсе баҫмаһын һәм башланғыс, урта һәм юғары музыкаль белем алыу өсөн башҡа уҡыу-методик баҫмалар әҙерләй[2].

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1987)
  • Дуҫлыҡ ордены (Рәсәй) (2013)
  • Хеҙмәт ветераны миҙалы (1989)
  • «Двадцать лет Победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.» юбилей миҙалы (1965)
  • «Мәскәү ҡалаһында XXII Бөтә донъя йәштәр һәм студенттар фестивален әҙерләү һәм үткәреүҙә әүҙем ҡатнашҡан өсөн» Совет әҙерлек комитетының һәм ВЛКСМ Үҙәк Комитетының Почёт билдәһе (1985)
  • Тула (1986), Ҡурған (2002) ҡалаларында Бөтә Рәсәй конкурсы дипломанты, Новосибирскиҙа Халыҡ-ара конкурс (2001), Ырымбурҙа (2002), Һарытауҙа (2005) Бөтә Рәсәй конкурсы, Өфөлә Халыҡ-ара конкурс лауреаты(2015)[3].

Йәмәғәт эшмәкәрлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Башҡорт АССР-ы Мәҙәниәт министрлығы коллегияһы ағзаһы (1986—1989); Башҡорт АССР-ы мәҙәниәт министрлығының тарификация комиссияһы ағзаһы (1981—1989); РСФСР мәҙәниәт фондының Башҡортостан бүлексәһе идараһы ағзаһы (1981—1989); РСФСР Музыка йәмғиәтенең Башҡортостан бүлексәһе идараһы рәйесе урынбаҫары (1986—1990); Башҡортостан Республикаһының музыкаль йәмғиәт йәмәғәт ойошмаһы идараһы ағзаһы (1992 йылдан алып).

1980—2013 йылдарҙа — халыҡ-ара, бөтә союз һәм республика конкурстары жюри ағзаһы[4].

Баянсы тураһында мәҡәләләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • О работе кафедры музыкальных инструментов и теории музыки. Аудитория стала сценой // Аудитория. — 2008. — № 1—2 — январь. — С. 4.
  • Люди года: Башенев Валерий Алексеевич // Аудитория. — 2010. — № 19—20 — декабрь. — С. 2.
  • Валерий Башенев — педагог и музыкант // Аудитория. — 2012. — № 29—30 — май. — С. 2.
  • Рахимов Р., Сагадеева Р. Валерию Алексеевичу Башеневу — 70! // Народник. — 2012. — № 4 (80). — С. 61—65.
  • Платонова С. Валерий Башенев — музыкант, педагог, человек // Современные тенденции развития науки и технологий. Материалы ХIII Международной научно-практической конференции. — Белгород, 2016. — № 4—5. — С. 141—143.
  • Сагадеева Р. Заслуженная награда. О В. А. Башеневе // Бельские просторы. — 2014. — № 10 (191). — C. 148—153.
  • Валерий Башенев. Творческий портрет. К 70-летию со дня рождения / Составители: Р. Г. Рахимов, Р. Г. Сагадеева, И. Р. Левина. — Уфа : Изд-во БГПУ, 2012. — 100 с. — ISBN 978-5-87978-807-5[1][5]
  • [1][5]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 Валерий Башенев. Творческий портрет. К 70-летию со дня рождения / Составители: Р. Г. Рахимов, Р. Г. Сагадеева, И. Р. Левина. — Уфа : Издательство БГПУ, 2012. — 100 с., фото.
  2. Рахимов Р., Сагадеева Р. Валерию Алексеевичу Башеневу — 70! // Народник. — 2012. — № 4 (80). — С. 61—65.
  3. Дипломы 2016 йыл 14 март архивланған. // Башкирский государственный педагогический университет им.
  4. Деятельность кафедры музыкальных инструментов и теории музыки на 2003—2013 гг. Справочное издание. / Сост. В. А. Башенев, Н. М. Гарипова — Уфа : Изд-во БГПУ им. М. Акмуллы. — 70 с.
  5. 5,0 5,1 Вехи становления и развития Уфимской государственной академии искусств имени Загира Исмагилова: Информационно-справочный сборник / Автор проекта и отв. редактор-составитель Гарипова Н. Ф. — Уфа : РИС УГАИ им. З. Исмагилова, 2008. — 392 с.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]