Баҙыҡай

	Баҙыҡай
	; Ҡуйы ҡыҙыл баҙыҡай. ; Ырыуҙың типик төрө. ; Үҫемлектең дөйөм төрө.
Фәнни классификация
Домен:	Эукариоттар
Батшалыҡ:	Үҫемлектәр
Аҫҡы батшалыҡ:	Йәшел үҫемлектәр
Бүлек:	Сәскәлеләр
Класс:	Бер өлөшлөләр
Тәртип:	Спаржа сәскәлеләр
Ғаилә:	Эшәлсә һымаҡтар
Ярым ғаилә:	Эпидендровые
Ырыу:	Дремлик
Халыҡ-ара фәнни исеме
	Epipactis Zinn
Синонимдар
	Amesia A. Nelson & J. F. Macbr.; Arthrochilium Beck; Calliphyllon Bubani; Parapactis W.Zimm.;
Төр өлгөһө
	Epipactis helleborine (L.) Crantz — Ҡуйы ҡыҙыл баҙыҡай
Төрҙәре
	См. текст
ITIS	43480
NCBI	14457
EOL	17835
GRIN	g:4314
IPNI	29422

Баҙыҡай —— (Epipactis), әшәлсә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған үҫемлек заты.

Биологик ҡылыҡһырлама[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Оҙон, йәйелеүсән йәки ҡыҫҡа тамырһабаҡлы күп йыллыҡ үлән. Һабағы төҙ, бейеклеге 50—80 см. Япраҡтары оҙонса йәки ҡыяҡ формаһында, осло, төкһөҙ. Сәскәләре йәшкелт ҡуйы ҡыҙыл, һалынҡы, оҙон бер яҡлы тәлгәшкә йыйылған. Июнь—августа сәскә ата. Емеше — бер оялы ҡумта, июль—сентябрҙә өлгөрә.


Ҡуйы ҡыҙыл баҙыҡай (Epipactis helleborine).

Таралышы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Яҡынса 25 төрө билдәле, Евразияла, Африкала һәм Төньяҡ Америкала таралған. Башҡортостанда 3 төрө үҫә. Һаҙлы болондарҙа, ылыҫлы һәм ҡатнаш урмандарҙа, ҡыуаҡлыҡтар араһында үҫә. Һаҙ баҙыҡайы һәм ҡуйы ҡыҙыл баҙыҡай Башҡортостан (Көньяҡ) Уралында, Башҡортостандың Урал алдында, аҡһырғаҡ баҙыҡай республиканың бөтә территорияһында осрай. Декоратив үҫемлек. Һаҙ баҙыҡайы һәм ҡуйы ҡыҙыл баҙыҡай Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл китабына индерелгән.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ Об условности отнесения описываемой в данной статье группы растений к классу однодольных см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Род 322. Дремлик — Epipactis Adans. // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор и редактор тома акад. В. Л. Комаров. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1935. — Т. IV. — С. 620—629. — 760 + XXX с. — 5175 экз.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Баҙыҡай // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

	Был ботаника буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[1] Об условности отнесения описываемой в данной статье группы растений к классу однодольных см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».

[1]