Иматра

Иматра
	Иматра
	Герб
Нигеҙләү датаһы	1948
Рәсми атамаһы	Imatran kaupunki
Рәсми тел	Фин теле
Дәүләт	Финляндия
Административ-территориаль берәмек	Южная Карелия[d]
Сәғәт бүлкәте	UTC+2:00[d] һәм UTC+3:00[d]
Статистическая область	Imatra sub-region[d]
Ассоциацияләшкән сайлау округы	Юго-восточная Финляндия[d]
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Вуокса[d]
Хөкүмәт башлығы	Тауно Мойланен[d]
Закондар сығарыу органы	Imatra City Council[d]
Халыҡ һаны	25 655 кеше (31 декабрь 2021)
Туғандаш ҡала	Зальцгиттер, Зволен[d], Сигетвар[d], Лудвика[d], Нежин, Нарва-Йыэсуу[d], Цзясин[d] һәм Бэйхай[d]
Милке	Imatra ice hall[d] һәм Ukonniemi stadium[d]
Сиктәш	Лаппеэнранта һәм Руоколахти[d]
Майҙан	154,99 км² (1 ғинуар 2023)
Рәсми сайт	imatra.fi
Классификация климата Кёппена	влажный континентальный климат с тёплым летом (Dfb)[d]
	Иматра Викимилектә

Иматра^[9] (фин. Imatra) — Финляндияның Көньяҡ-Карелия өлкәһендәге ҡала (элек ҡала Көньяҡ Финляндия губернаһы составына ингән, 2010 йылда был административ берәмек бөтөрөлә).

Халҡы 29,3 мең кеше тәшкил итә (2007). Ҡалаға 1948 йылда нигеҙ һалына, ҡала статусын 1971 йылда ала.

Ҡала Вуокса йылғаһы ярында урынлашҡан, ул Карел муйынының төньяҡ өлөшөндә, Рәсәй сигендә, Санкт-Петербургтан 210 км алыҫлыҡта тора. Рәсәйҙең иң яҡын ҡалаһы — Светогорск (7 км).

Төп эш биреүселәре — Enso Stora (целлюлоза-ҡағыҙ етештереү предприятиеһы), ҡала муниципалитеты, Ovako Bar Oy (металлургия сәнәғәте), сик хеҙмәте.

Сик буйы пропуск пункты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Илдән сығыу өсөн таможня декларацияһын тултырыу пунктының коды (of exit Office) — FI556100.

Рәсәй (СССР) менән Финляндия сиге 1947 йылдан алып Иматранан 6 км көньяҡ-көнсығышында урынлашҡан. Рәсәй сигенән кәмендә 1 км алыҫлыҡта Светогорск ҡалаһы урынлашҡан. 1960 йылдарҙа Светогроск менән Иматра араһында тимер юл сик үткәүеле булған, ул йөк экспорты һәм импорты өсөн ҡулланылған, ә 1970 йылдарҙа ике ил араһында автомобиль үткәүеле барлыҡҡа килтерелә, ул башлыса совет урманын һәм юғары класлы белгестәрен Светогорск целлюлоза-ҡағыҙ комбинатына ташыу өсөн ҡулланыла. Был белгестәр араһында төрлө илдәрҙең граждандары, шул иҫәптән, АҠШ-тан да була. Улар фин Иматраһында йәшәгән һәм һәр көн һайын Светогорскиға эшкә йөрөгән.

1990-сы йылдарҙа сик үткәүелен тергеҙеү тураһында ҡарар ҡабул ителә (халыҡ-ара автомобиль пропуск пункты), һәм бында бар кешеләргә лә сикте үтергә рөхсәт ителә. Мәсьәлә оҙаҡ хәл ителә, 2002 йылда эшләй башлай. 2006 йылдан алып пункт тәүлек әйләнәһенә эшләй. Бөтә ил граждандарына сикте сығырға рөхсәт ителә, шулай уҡ Ленинград өлкәһендәге кеүек велосипедта ла сикте сығырға мөмкин. БЫл хәл ике ил туристарының файҙаһына ғына була. Иматра үҙәгенән Светогорск үҙәгенә тиклем барлығы 5 км алыҫлыҡ ята. Йәйәү үтеү тыйылған.

Транспорт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2012 йылдың 11 ноябрендә Иматра һәм Санкт-Петербург (Йоутсено, Лаппеэнранта һәм Выборг аша) автобус бәйләнеше көн һайын башҡарыла. Пассажир ташыусы лицензияһын Tilausliikenne E. Rantanen^[10] компанияһы ала. Рейс автобустарынан тыш көн һайын шәхси компанияларҙың микроавтобустары ла кеше ташый.

Әлегә тимер юл үткәүеле аша пассажирҙар поездарының хәрәкәте юҡ, әммә киләсәктә Выборг — Иматра халыҡ-ара бәйләнешен ойоштороу мөмкинлеге бар^[11].

Спорт һәм мәҙәниәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иматра мәҙәни үҙәге — төрлө мәҙәни саралар, байрамдар, күргәҙмәләр үткәреү урыны.

Музейҙар: Художество музейы, Ҡала мәҙәни-тарихи музей, Музей-сәнәғәт эшселәре торлағы, Карел йорто, Ветерандар йорт-музейы.

Китапханалар: Төп китапхана, китапхана «Патсан кирьясто» китапханаһы, «Вуоксеннискан кирьясто» китапханаһы.

Физкультура һәм спорт менән шөғөлләнеү өсөн ябыҡ биналар: спорт комплексы (бассейн, кегельбан), боҙ һарайы.

Асыҡ һауала физкультура һәм спорт менән шөғөлләнеү өсөн майҙансыҡтар: спорт майҙансығы (атлетика, туп уйындары, теннис). Һауала физкультура һауыҡтырыу (һауыҡтырыу юлдары, саңғы юлдары, пляж).

2014 йылдың апрелендә шайба менән хоккей буйынса юниорҙар араһында сираттағы донъя чемпионаты үткәрелә.

Туризм һәм иҫтәлекле урындар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Туристар өсөн иң ҡыҙыҡ объекттарҙың береһе булып «Иматран Кюльпюля» спа-ҡунаҡханаһы тора^[12], ул йыл әйләнәһенә эшләй. Йәй көнө туристар Иматранкоски быуаһын ҡарай^[13].

Сағыштырмаса бәләкәй генә ҡалала бик күп ҡунаҡханалар бар, шуларҙың иң билдәлеһе — «Иматран Валтионхотелль», ул хәҙер «Рантасипи» селтәренә ҡарай^[14]. Саймен күле ярында «Иматран Кюльпюля» ҡунаҡханаһы урынлашҡан^[15]. Вуокса һул ярында «Вуоксенхови» ҡунаҡханаһы тора^[16]. Шуларҙың сағыштырмаса арзандары «Анна Керн»^[17] һәм «Иматра» ҡунаҡханалары. Бынан тыш, Иматранан алыҫ түгел, әммә Лаппеенрантаның юридик сигендә, арзан булған ике ҡунаҡхана Karjalan Portti^[18] һәм «Kulkuripoika» бар.