Мухачёва Элита Александровна
Был мәҡәләлә сит телдән алынған киҫәктәр бар һәм улар тәржемә итеп бөтөлмәгән. Уның тәржемәһен тамамлап проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |
Мухачёва Элита Александровна | |
Зат | ҡатын-ҡыҙ |
---|---|
Гражданлыҡ |
СССР Рәсәй |
Тыуған көнө | 9 июнь 1930 |
Тыуған урыны | Түбәнге Новгород, РСФСР, СССР |
Вафат булған көнө | 15 апрель 2011 (80 йәш) |
Вафат булған урыны | Өфө, Рәсәй |
Һөнәр төрө | университет уҡытыусыһы, математик |
Уҡыу йорто | Башҡорт дәүләт университеты |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
Мухачёва Элита Александровна (9 июнь 1930 йыл, Түбәнге Новгород — 15 апрель 2011 йыл) — ғалим-математик. Техник фәндәр докторы (1984), профессор (1982). Рәсәй Федерацияһының (1992) һәм Башҡорт АССР-ының (1985) атҡаҙанған фән эшмәкәре[1].
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Элита Александровна Мухачёва (Ветошникова) 1930 йылдың 9 июнендә Түбәнге Новгород ҡалаһында педагог Ветошниковтар ғаиләһендә донъяға килә. 1933 йылда уның ата-әсәләре Өфө ҡалаһына күсәләр. Элина Александровнаның статистика белгесе булып эшләгән атаһы, Александр Георгиевич, 60 йәшендә педагогия институтының физика-математика факультетын тамамлай, тап атаһы ҡыҙын математикаға ылыҡтырып, был фәнгә һөйөү уята.
1947 йылда Элита Александровна алтын миҙалға Өфө ҡалаһындағы 3-сө гимназияны тамамлай һәм, ата-әсәһе теләге буйынса, медицина институтына уҡырға инә.
В 1948 году Элита Александровна решила подать документы на физико-математический факультет Башкирского государственного педагогического института.
В 1952 году с отличием окончила Башкирский государственный педагогический институт им. К. А. Тимирязева.
В 1952—1953 годах работала в Башкирском государственном педагогическом институте им. К. А. Тимирязева, с 1953 — в Уфимском нефтяном институте, с 1956 года — в Уральском политехническом институте (Свердловск).
Вышла замуж за Юрия Мухачёва, в семье родились двое детей.
С 1958 года Элита Александровна Мухачёва работала в Уфимском государственном авиационном техническом университете: в 1966—1973 годах и с 1977—1984 годах — заведующая кафедра высшей математики, в 1984—1998 годах— вычислительной математики и кибернетики[2].
В 1961—1965 годах Элита Александровна обучалась в заочной аспирантуре Института математики Сибирского отделения АН СССР. Научным руководителем Э. А. Мухачёвой был ученик Леонида Витальевича Канторовича Геннадий Соломонович Рубинштейн[3].
В 1967 году Элита Мухачёва защитила диссертацию на соискание учёной степени кандидата физико— математических наук,
в 1984 году- диссертацию на соискание учёной степени доктора технических наук. Профессор (1982).
Под ее руководством было защищено 40 кандидатских и 3 докторских диссертаций.
Заслуженный деятель науки Российской Федерации (1992). Заслуженный деятель науки Башкирской АССР (1985).
Научная деятельность
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Научная деятельность Э. А. Мухачёвой посвящена вычислительной математике, проблемам оптимального раскроя и упаковки. Мухачёвой разработаны точные и приближённые методы гильотинного раскроя в массовом производстве, методы конструирования планов раскроя-упаковки и исследована эффективность алгоритмов этих операций; предложен метаэвристический способ решения задач оптимизации линейного и ортогонального раскроя и упаковки деталей в единичном и мелкосерийном производстве.
Основатель российской школы по проблемам оптимизационных задач раскроя и упаковки.
Автор около 300 научных трудов.
Фәнни хеҙмәттәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Рациональный раскрой промышленных материалов. Применение АСУ. М., 1984; Математическое программирование. Новосибирск, 1987 (соавт.).
- G.Belov, G.Scheithauer, E.A. Mukhacheva. One-dimensional heuristics adapted for two-dimensional rectangual strip packing. // Journal of the Operational Research Society (2008) 59, pp. 823—832.
- Мухачева Э. А., Валеева А. Ф. и др. Автоматизация проектирования гильотинного раскроя с обходом дефектных областей на базе эволюционных алгоритмов. // М.: Информационные технологии. 2009. № 2. Приложение. 32 с.
- Картак В. М., Мухачева Э. А., Месягутов М. А., Филиппова А. С. Локальный поиск ортоганальных упаковок с использованием нижних границ. // М.: Изд-во Наука. Автоматика и телемеханика. 2009. № 6 и др.
Маҡтаулы исемдәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Заслуженный деятель науки РФ (1992)
- Заслуженный деятель науки БАССР (1985)
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Медаль «За трудовую доблесть» (1981)
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Мухачёва Элита Александровна // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 5 июнь 2021)
- Памяти Э. А. Мухачёвой
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ http://rus.bashenc.ru/index.php/component/content/article/2-statya/16870-mukhachjova-elita-aleksandrovna 2020 йыл 6 апрель архивланған. БЭ Мухачева Элита Александровна
- ↑ [ http://vmk.ugatu.ac.ru/about.htm 2019 йыл 14 июль архивланған. О кафедре]
- ↑ [ https://cyberleninka.ru/article/n/pamyati-elity-aleksandrovny-muhachevoy Памяти Э. А. Мухачёвой ]
- 9 июндә тыуғандар
- 1930 йылда тыуғандар
- Түбәнге Новгородта тыуғандар
- 15 апрелдә вафат булғандар
- 2011 йылда вафат булғандар
- Өфөлә вафат булғандар
- Башҡорт дәүләт университетын тамамлаусылар
- Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәрҙәре
- Өфө дәүләт авиация техник университеты уҡытыусылары
- Башҡортостан уҡытыусылары