Мәҙһәб
Уҡыу көйләүҙәре
Иман шарттары |
Исламдың биш нигеҙе |
Шәхестәр |
Мәҙһәб(ғәр. مذهب) - (мәҙһәп) - (ғәрәпсәнән тәржемә: юл, йүнәлеш) — мосолмандарҙа хоҡуҡ системаһы йәки ағым. Хәҙер мосолмандарҙа дөйөм танылған дүрт мәҙһәб бар. Улар — хәнәфи, малики, шафиғи, хәнбәли мәҙһәбтәре. Был мәҙһәбтәрҙе башлап ебәргән Әбү Хәнифә, Мәлик бине Әнәс, Шафиғи һәм Ибн Хәнбәл мөжәһиттәр, йәғни, мосолман фикһын аңлатыуҙа иң абруйлы, дәрәжәле кешеләр булараҡ танылғандар. Мәҙһәбтәр бер-береһенән фикһты аңлатыу һәм йолаларҙы ни рәүешле үтәү мәсьәләләрендә генә айырылалар. Ул мәҙһәбтәр барыһы ла тигеҙ хоҡуҡлы һанала. Һәр мосолман үҙе теләгән мәҙһәбтә була ала.
Хәнәфиҙәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Хәнәфиҙәр мәктәбе буйынса хоҡуҡтың (фикһтың) сығанаҡтары:
- Ҡөрьән
- Сөннәт
- Сәхәбәләр һәм тәбиғиндәр һүҙҙәре
- Ҡыяс (дөйөм хоҡуҡта прецедент менән оҡшаш)
- Истихсан
- Ижмә
- адат (ғәҙәт) һәм урф (ғөрөф) - йола
Мәликиҙәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Мәлик Ибн Әнәс мәктәбе буйынса хоҡуҡтың (фикхтың) сығанаҡтары:
- Ҡөрьән
- Сөннәт
- Мәҙинә ҡалаһында йәшәгән кешеләрҙен йолалары
- Сәхәбәләр һәм тәбиғиндәр һүҙҙәре
- Ҡыяс (дөйөм хоҡуҡта прецедент менән оҡшаш)
- Истислах
Шафиғиҙар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Хәнбәлиҙәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- З. Шафиғи. Рауил Үтәбай-Кәрими. Ислам. Белешмә һүҙлек. Ҡазан, 1993. ISBN 5-298-00949-2