Пермь операцияһы (1919)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Пермь операция?ы (1919)
Төп конфликт: Рәсәйҙә Граждандар һуғышы
Дата

20 июнь1 июль 1919 йыл

Урыны

Урал

Нәтижә

Ҡыҙыл армияһы Пермь һәм Көңгөрҙө баҫып ала, Екатеринбург операцияһының башы

Ҡаршы тороусылар

РСФСР флагы (1918-1954) РККА

Рәсәй флагы Аҡтар армияһы

Командирҙар

билдәһеҙ

Радола Гайда

Ҡаршы тороусы көстәр

2-я и 3-я армии Көнсығыш фронты:

  • 40 мең штык
  • 5,7 мең ҡылыс
  • 226 орудие
  • 961 пулемёт

Волга флотилияһы

Себер армияһы Көнсығыш фронты:

  • 44 мең штык
  • 5 мең ҡылыс
  • 158 орудие
  • 538 пулемёт

Кама флотилияһы:

  • 15 пароход
  • 2 плавбатарея
  • гидросамолёттар менән 1 баржа
  • ярҙамсы суднолар
 
Көнсығыш фронт
Рәсәйҙә Граждандар һуғышы
Иркутск (1917) Иностранная интервенция Чехословацкий корпус (Барнаул Нижнеудинск Прибайкалье) •Иркутск (1918) Казань (1) Казань (2) Сембер Сызрань и Самара Ижевск и Воткинск Пермь (1)
Урыҫ армияһының яҙғы һөжүме (Ырымбур Уральск) • Чапанная война
Көнсығыш фронтының контрһөжүме
(Боғорослан Бәләбәй Сарапул-Воткинск Өфө)Пермь (2) Златоуст Екатеринбург СиләбеЛбищенскТобол Петропавловск Уральск и Гурьев
Бөйөк Себер Боҙ походы
(ОмскНовониколаевскКрасноярск) •
Иркутск (1919)
Партизанское движение (Алтай Омское восстание Минусинск Центр.Сибирь Забайкалье) • Голодный поход Ҡарағош яуы Восстание Сапожкова Западно-Сибирское восстание

1919 йылғы Пермь операцияһы — 1919 йылдың июнендә үткән РККА-ның Көнсығыш фронты 2-се һәм 3-сө армияларының Себер армияһы көстәренә ҡаршы һөжүм операцияһы. Көнсығыш фронты контрһөжүменең бер өлөшө.

Ҡыҙыл армияһы өсөн уңышлы тамамланған Сарапул-Воткинск операцияһынан һуң 20 июндә ҡыҙылдарҙың һөжүме башлана.

  • 2-се армия (командарм В. И. Шорин) Көңгөргә һөжүм башлай һәм артабан көньяҡтан — Пермгә[1];
  • 3-сө армия (командарм С. А. Меженинов) Пермгә һөжүмен көнбайыштан һәм төньяҡ-көнбайыштан башлай;

1919 йылдың 21 июнендә 2-се армия частары Волга флотилияһы ярҙамында Кама йылғаһы аша Уҫы тирәһендә сығалар һәм көңгөргә һөжүмен йәйелдерәләр.

29 июндә Пермь районындағы аҡтар тылына хәүеф тыуҙырып, РККА-ның 21-се уҡсылар дивизияһы Көңгөр эргәһенә килеп етә. Алдағы көндә 3-сө армияның 29-се уҡсылар дивизияһы Пермь тирәһендә Кама йылғаһы аша сыға.

1919 йылдың 1 июлендә 2-се армия частары Көңгөрҙө яулап ала.

1919 йылдың 1 июлендә 29-сы уҡсылар дивизияһы көньяҡтан һөжүмләгән 3-сө армияһының 30-сы уҡсылар дивизияһы менән берлектә Пермь ҡалаһын алалар.

Пермь операцияһындағы еңеү Ҡыҙыл армияһына артабан һөжүмде Урал яғына (Екатеринбург операцияһы һ.б.) йәйелдерергә мөмкинлек аса.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Пермь һөжүм операцияһы, 1919 // Совет хәрби энциклопедия. / ре… Огарков. 6 булды. М., Боевом, 1978. 296 стр.

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Гражданская война и военная интервенция в СССР. Энциклопедия / редколл., гл. ред. С. С. Хромов. — 2-е изд. — М., «Советская энциклопедия», 1987.