Слупск
| Слупск | |
| Флаг | Герб |
 |  |
 | |
| Нигеҙләү датаһы | X быуат |
|---|---|
| Рәсми атамаһы | Stolp |
| Дәүләт |
 Польша[1] |
| Административ үҙәге | Слупское воеводство[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Померания воеводалығы[d] |
| Халыҡ һаны | 87 660 кеше (31 март 2021)[2] |
| Ир-егеттәр | 40 953[3] |
| Ҡатын-ҡыҙҙар | 46 707[4] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 22 ± 1 метр |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d] |
| Туғандаш ҡала | Архангельск, Сити-оф-Карлайл[d], Карташу[d], Фленсберг[d], Устка, Вантаа[d], Вордингборг[d], Гродно[d], Фленсбург[d] һәм Карлайл[d] |
| Майҙаны | 43,15 км² |
| Рәсми сайт | slupsk.pl |
| Бында ерләнгән кешеләр категорияһы | Q49693389? |
 | |
 Слупск Викимилектә | |
Слупск (пол. Słupsk), Штольп (нем. Stolp[5]) — Польша төньяғындағы ҡала, Поморье воеводствоһына ҡарай. Халыҡ һаны — 104 964 кеше (2006 йыл).
Хәле[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Слупск ҡалаһы Слупск тигеҙлегенең Словин яр буйында — Кошалинский мезо төбәгендәге туристик үҙәге территорияһында урынлашҡан. Уның көнсығыш өлөшө Дамницкий ҡалҡыулығы менән тоташа. Слупск Слупи йылғаһы ярҙарында, Балтик диңгеҙенән алыҫ түгел (18 км алыҫлыҡта) һуҙылып ята (54°28´ төньяҡ киңлек һәм 17°02´көнсығыш оҙонлоҡта).
Климат[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Слупскта континенталь климат. Яҡынса уртаса йыллыҡ температура +7 °C, уртаса йыллыҡ яуым-төшөм һаны яҡынса 600 мм, йылдың иң йылы айы — июль (тирбәлеүсе июль температураһы +11 °c +21 °C). Иң һыуыҡ ай — февраль (февралдең уртаса температураһы −5 °c 0 °C).
Иҫтәлекле урындары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ҡала ратушаһы (1901 йылда төҙөлгән неоготика һәйкәле)
- Мариацкий костелы(XIV быуаттың икенсе яртыһында төҙөлгән)
- Изге Яцек доминикан костелы(бер нефлы XIV быуат костелы)
- Померан герцогтары замогы (1508 йылда герцог Богуслав X хакимлыҡ иткән осорҙа төҙөлгән), унда Үҙәк Поморье музейы тора.
- Яңы ҡапҡа (XIV быуатта готика стилендә төҙөлгән.)
- Рихтер амбары (XVIII быуаттың икенсе яртыһында төҙөлгән) — хәҙерге ваҡытта Үҙәк Поморье музей филиалы.
- Сихырсы манараһы (төҙөү XIV—XV быуаттарҙа сихырсы ҡатын-ҡыҙҙар төрмәһе итеп төҙөлгән).
- Поветовый староство (1903 йылда повет советы ихтыяждары өсөн файҙаланыуға бирелгән)
- Асыҡ ҡала китапханаһы (готика стилендә XIV быуатта готика стилендә төҙөлгән).
- Дауахананың Изге Юрий сиркәүе (XV быуат башында готика стилендә төҙөлгән.)
- Төп почта (XIX быуаттың икенсе яртыһындағы неоготика кирбес бинаһы)
- Святейшее сердце Иисуса католик сиркәүе
- Изге апостолдар Петр һәм Павел православие сиркәүе
Спорт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Слупск спорты — тәү сиратта баскетболсыларҙың «Энергия черных» клубы, юғары лигала сығыш яһай.
Мәҙәниәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Поляк пианинио йәмғиәте сәнғәтенең фестивале Слупскиҙа үтә, шулай уҡ К. Комед исемендәге джаз фестивале, «Ч Неман нон-стоп» йәштәр фестивале, спорт бридж буйынса халыҡ-ара «Берҙәмлек» фестивале. Слупскиҙә Профессиональ театр, ҡурсаҡ театры «Йәйғор», үҙешмәкәр театр «Рондо» эшләй, ә йәйге каникул ваҡытында Грифиттарҙың билдәле йәкшәмбе йәрминкәләре үтә.
Белем[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Юғары уҡыу йорттары
- Поморье Академияһы
- Хансеатик хакимиәте Юғары мәктәбе
- Иҡтисад инженерияһының Юғары мәктәбе
- Юғары эшҡыуарлыҡ һәм идара итеү мәктәбе
Америка ПРО системаһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Польша территорияһында Америка ПРО-һының ракета-перехватчиктарын ил территорияһында урынлаштырыу тураһындағы 2008 йылғы килешеүҙәр нигеҙендә, был ракеталарҙы Слупскиҙан 5 км алыҫлыҡта торған Редзиковола урынлаштырасаҡтар. Слупск базаһын төҙөү 2014—2016 йылдарҙа тамамланырға тейеш[6].
Туғанлашҡан ҡалалары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Архангельск, Россия
Бари, Италия
Бохара, Үзбәкстан
Гродно, Беларусь
Карлайл, Бөйөк Британия
Карташу, Португалия
Фленсбург, Германия
Устка, Польша
Вантаа, Финляндия
Вордингборг, Дания
.svg){kind=small}
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ archINFORM (нем.) — 1994.
- ↑ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/042214163011-0977278?var-id=1639616&format=jsonapi
- ↑ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/042214163011-0977278?var-id=1639617&format=jsonapi
- ↑ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/042214163011-0977278?var-id=1639618&format=jsonapi
- ↑ Штольп // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- ↑ Алексей Баусин ала Польша ХАҠТА «Ведомости», № 156 (2178), 21 августа 2008
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Штольп // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)