Ткаченко Яков Тарасович

Ткаченко Яков Тарасович
	Ткаченко Яков Тарасович
Зат	ир-ат
Гражданлыҡ	СССР
Хеҙмәт итеүе	СССР
Тыуған көнө	15 июль 1906
Тыуған урыны	Стәрлетамаҡ өйәҙе, Өфө губернаһы, Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө	15 октябрь 1979 (73 йәш)
Вафат булған урыны	Екатеринбург, РСФСР, СССР
Ерләнгән урыны	Широкореченское кладбище[d]
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Хәрби звание	Капитан
Һуғыш/алыш	Бөйөк Ватан һуғышы
Ғәскәр төрө	пехота[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Ткаченко Яков Тарасович (15 июль 1906 йыл — 15 октябрь 1979 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, уҡсылар полкының батальон командиры урынбаҫары, капитан, Советтар Союзы Геройы (1945).

Биографияһы

Яков Тарасович Ткаченко^[1] 1906 йылдың 15 июлендә Кесе Деевка ауылы (хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Стәрлетамаҡ районы) крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. 4 класс тамамлаған. Хәлле крәҫтиәндәрҙә эшләй, һуңыраҡ — Стәрлетамаҡ кантоны «Маяк» колхозында, аҙаҡ Силәбе округының Златоуст ҡалаһында механика заводында эшләй.

1928—1930 йылдарҙа Ҡыҙыл Армия сафында хәрби хеҙмәт үтә, 1930 йылда ВКП(б) ағзаһы була. Запасҡа сыҡҡас, Магнитогорск металлургия комбинатында төҙөлөштә эшләй. Унан һәләтле ойоштороусы булараҡ уны Свердловск ҡалаһына Бөтә союз үҙәк профессиональ союздар советына (ВЦСПС) уҡырға ебәрәләр.

Уҡыуын тамамлағас, 1937 йылда Свердловск өлкәһенең Үрге Иҫәт металлургия заводында завод профсоюз комитеты рәйесе булып эшләй.

1941 йылдың июлендә Свердловск ҡала хәрби комитеты тарафынан Ҡыҙыл Армия сафына алына. Хәрәкәт итеүсе армияла — 1942 йылдың мартынан. 2-се Балтик буйы һәм 3-сө Белоруссия фронттарында һуғыша. Бер нисә тапҡыр яралана, ике тапҡыр бик ауыр яралана.

1945 йылда капитан Ткаченко демобилизациялана, Свердловск ҡалаһына ҡайта. Металлургия заводында көнкүреш буйынса директор урынбаҫары, аҙаҡ Бөтә союз метрология институтының Свердловск филиалында ремонт-көйләү оҫтаханаларының начальнигы, Свердловск тау институтының уҡыу-производство оҫтаханалары начальнигы булып эшләй. 1965 йылдың июнендә пенсияға сыға.

1979 йылдың 15 октябрендә вафат була. Екатеринбургтың Широкореченск зыяратында ерләнә.

Батырлығы

1945 йылдың 17 апрелендә 43-сө армия 3-сө Белорус фронтының 319-сы уҡсылар дивизияһы 1336-сы уҡсылар полкы батальоны командиры урынбаҫары капитан Ткаченко батальон менән командалыҡ итеүҙе үҙ өҫтөнә ала (командир яраланған була) һәм Ляуке Флисс йылғаһы аша сығыуҙы оҫта ойоштора. Ике тапҡыр яралана, әммә батальон менән командалыҡ итеүен дауам итә, һәм беренселәрҙән булып Фришес-Хафф ҡултығы ярына сыға.

СССР Юғары Советы Президиумының 1945 йылдың 29 июнендәге указы менән командованиеның хәрби заданиеларын теүәл үтәгәне һәм шул уҡ ваҡытта күрһәткән ҡаһарманлығы һәм батырлығы өсөн капитан Ткаченко Яков Тарасовичҡа Ленин ордены һәм «Алтын Йондоҙ» миҙалы (№ 5010) тапшырылып, Советтар Союзы Геройы исеме бирелә^[2].

Бүләктәре

Ленин ордены, Ҡыҙыл Байраҡ (24.04.1945)^[3], Ҡыҙыл Йондоҙ (19.09.1944)^[4] ордендары, «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы (07.03.1943)^[5], башҡа миҙалдар менән бүләкләнә.

1965 йылда «Фашистик Германияны еңеүгә ХХ йыллыҡ көнөнә» тигән яҙыу менән исемле алтын сәғәт менән бүләкләнә.

Иҫкәрмәләр

↑ Буква «Т», энциклопедия Златоуста, стр. 5, 15 на стр. — Сайт города Златоуста (билдәһеҙ). Дата обращения: 11 март 2013. Архивировано 7 апрель 2013 года. 2013 йыл 19 октябрь архивланған.
↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686046/793756, д. 158/47, л. 3/561—563).
↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686196, д. 7165, л. 2, 55, 56).
↑ Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690155, д. 6407, л. 90, 91).
↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 682526, д. 825, л. 3, 52—54).

Әҙәбиәт

Башкирская энциклопедия. Гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа: Башкирская энциклопедия. — т. 1. А-Б. 2005. — 624 с.; ISBN 5-88185-053-X; — т. 2. В-Ж. 2006. — 624 с. ISBN 5-88185-062-9; т. 3. З-К. 2007. — 672 с. ISBN 978-5-88185-064-7; т. 4. Л-О. 2008. — 672 с. ISBN 978-5-88185-068-5; т. 5. П-С. 2009. — 576 с. ISBN 978-5-88185-072-2; т. 6. Советы нар. хозяйства. — У. 2010. — 544 с. ISBN 978-5-88185-071-5; т. 7. Ф-Я. 2011. — 624 с.

Һылтанмалар

Ткаченко Яков Тарасович (билдәһеҙ). «Герои страны» сайты.

Я. Т. Ткаченко, Башкирская энциклопедия 2017 йыл 26 сентябрь архивланған.

[1] Буква «Т», энциклопедия Златоуста, стр. 5, 15 на стр. — Сайт города Златоуста (билдәһеҙ). Дата обращения: 11 март 2013. Архивировано 7 апрель 2013 года. 2013 йыл 19 октябрь архивланған.

[ГСС-2] Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686046/793756, д. 158/47, л. 3/561—563).

[3] Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686196, д. 7165, л. 2, 55, 56).

[4] Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690155, д. 6407, л. 90, 91).

[5] Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 682526, д. 825, л. 3, 52—54).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]