15 октябрь
Перейти к навигации
Перейти к поиску
15 октябрь — григориан стиле буйынса йылдың 288-се көнө (кәбисә йылында 289-сы). Йыл аҙағына тиклем 77 көн ҡала.
| ← октябрь → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | |||
| 2019 йыл | ||||||
Йөкмәткеһе
Байрамдар
Халыҡ-ара байрамдар
— Халыҡ-ара ауыл ҡатын-ҡыҙҙары көнө.
— Халыҡ-ара ҡул йыуыу көнө.
Милли байрамдар
Һөнәри байрамдар
Тарихи ваҡиғалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1552 — Иван Грозный Ҡазан ханлығын яулап ала.
- 1570 — Пхеньян ҡалаһына нигеҙ һалына.
- 1582 — Григориан календары индерелә.
- 1806 — Рәсәй империяһы составына Баҡы ханлығы индерелә.
- 1815 — Наполеондың Изге Елена утрауында һөргөнө башлана.
- 1940 — экрандарға Чарли Чаплиндың «Бөйөк диктатор» фильмы сыға.
- 1961 — Лондонда «Эмнисти Интернэшнл» ойошторола.
- 1967 — Волгоград ҡалаһында «Ватан-әсә саҡыра!» («Родина-мать зовет!») скульптураһын төҙөү тамамлана.
- 1973 — беренсе UNIX операцион системаһы эшләй башлай.
- 1981 — «Metallica» Америка рок-төркөмө ойошторола.
- 1985 — Михаил Горбачев КПСС Үҙәк комитеты пленумында Үҙгәртеп ҡороу пландары тураһында иғлан итә.
- 1990 — Совет лидеры Михаил Горбачевҡа Нобель премияһы бирелә.
- 2003 — Ҡытайҙың беренсе космонавты Йыһанға осош яһай.
Был көндө тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ғәлләмов Абдрахман Әбдрәхим улы (15.10.1926—19.02.1989), педагог-методист, тел белгесе. Юғары мәктәп уҡытыусыһы. Педагогия фәндәре кандидаты (1967), доцент. Башҡорт АССР-ы мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1967).
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Солтанов Фәйзулла Вәли улы (15.10.1922—24.11.1992) — совет партия һәм дәүләт эшмәкәре, 1967—1990 йылдарҙа Башҡорт АССР-ы Юғары Советы Президиумы Рәйесе. РСФСР Юғары Советының һәм БАССР-ҙың 7-11 саҡырылыш Юғары Советтары депутаты. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. I дәрәжә Ватан һуғышы (1985), ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1971, 1976), Халыҡтар Дуҫлығы (1982), Ҡыҙыл Йондоҙ (1966) һәм «Почёт Билдәһе» (1966) ордендары кавалеры.
- Әминев Миңлетдин Ғилметдин улы (15.10.1922—12.08.1969), Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир, артиллерия полкы уҡсыһы, рядовой. Советтар Союзы Геройы (1943).
- Сәфәрғәлин Ғилман Зәйнәғәли улы (15.10.1937—1.08.2003) — дәүләт һәм хужалыҡ эшмәкәре, башҡорт халыҡ йырҙарын башҡарыусы. 1990—1995 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы Юғары Советы депутаты. «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1986), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1988), төрлө кимәлдәге йыр бәйгеләре лауреаты. Сығышы менән Бөрйән районының Нәби ауылынан.
- Әминев Миңлетдин Ғилметдин улы (15.10.1922—12.08.1969) — Советтар Союзы Геройы (1943), Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы, уҡсы, рядовой.
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ҡушаев Хафиз Ҡушай улы (15.10.1888—27.09.1937), башҡорт милли хәрәкәтендә ҡатнашыусы, Башҡортостандың дәүләт һәм йәмәғәт эшмәкәре. Башҡортостан Үҙәк Башҡарма Комитетының өсөнсө рәйесе. 1919 йылдан ВКП(б) ағзаһы. Сәйәси золом ҡорбаны.
- Ғәзизов Мостафа Шакир улы (15.10.1923—27.10.2005), Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яугир, танк полкының разведка взводы уҡсыһы, командир ярҙамсыһы, гвардия старшинаһы (аҙаҡтан гвардия капитаны). Башҡортостандан Дан орденының беренсе тулы кавалеры.
- Муса Ғәли (ысын исеме — Ғабдрахман Ғәли улы Ғәлиев; 15.10.1923—15.01.2004), башҡорт шағиры, драматург һәм тәржемәсе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1956 йылдан СССР Яҙыусылар союзы, 1947 йылдан — КПСС ағзаһы. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1982), Башҡорт АССР-ының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1979). 2‑се дәрәжә Ватан һуғышы (1985), Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1973), Халыҡтар Дуҫлығы (1993) ордендары кавалеры.
- Ҡунаҡҡужин Зиннур Йыһанур улы (15.10.1948—27.06.1992), спортсы, тренер. Еңел атлетика буйынса РСФСР‑ҙың атҡаҙанған тренеры (1990). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Стәрлебаш районы Стәрлебаш ауылынан.
- Нуров Валерий Морат улы (15.10.1953), статистик, иҡтисадсы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған иҡтисадсыһы. Өфө ҡалаһында тыуған.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Дөйөм исемлек[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1814 — Михаил Лермонтов, рус шағиры.
- 1844 — Фридрих Ницше, немец философы.
- 1897 — Илья Ильф (ысын исеме Иехиел-Лейб Файнзильберг), яҙыусы («Ун ике ултырғыс», «Алтын быҙау»).
Был көндө вафат булғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1943 — Әһлиуллин Хәмит Шәмсетдин улы, (1919—1943), Бөйөк Ватан һуғышында батырҙарса һәләк булған яугир, уҡсылар полкының отделение командиры, өлкән сержант. Советтар Союзы Геройы (1943).
- 2013 — Абрар Ғабдрахманов, композитор, Башҡортостандың халыҡ артисы (1995).
Йыл көндәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
