14 май
Перейти к навигации
Перейти к поиску
| 14 май | |
| Аҙна көнө | Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе |
|---|---|
 14 май Викимилектә | |
14 май — григориан стиле буйынса йылдың 134-се (кәбисә йылында 135) көнө. Йыл аҙағына тиклем 231 көн ҡала.
| ← май → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
| 2021 йыл | ||||||
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
Халыҡ-ара
Ер: Фрилансерҙар көнө.
Милли
Һөнәри
Тарихи ваҡиғалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1835: Александр Сергеевич Пушкиндың «Сказка о рыбаке и рыбке» әкиәте баҫылып сыға.
- 1863: Император Александр II «Башҡорттар тураһында положение» раҫлай.
- 1878: АҠШ-та «вазелин» атамаһына сауҙа маркаһы патенты алына. Был матдәне 1872 йылдың 4 июнендә сығышы менән Британиянан булған химик Роберт Август Чезбро уйлап сығарған була.
- 1900: Парижда II Йәйге Олимпия уйындары асыла, уларҙа тәүге тапҡыр ҡатын-ҡыҙҙар ҡатнаша. Британия спортсыһы Шарлотта Купер беренсе чемпион була.
- 1919: Башревком тарафынан Башҡортостан АССР-ының сәйәси һәм хужалыҡ тормошо менән идара итеү өсөн Уполномоченныйҙар советы ойошторола.
- 1946: Өфөлә һәм республика райондарында ат спорты бәйгеләре (һабантуй) уҙғарыу тураһында ҡарар сыға.
- 1955: Варшава ҡалаһында Советтар Союзы, Албания, Болгария, Венгрия, ГДР, Польша, Румыния һәм Чехословакия «Дуҫлыҡ, хеҙмәттәшлек һәм үҙ-ара ярҙам тураһында» килешеү төҙөй, артабан ул «Варшава Килешеүе» исемен ала.
- 1999: Ишембайҙа Рәсәй Федерацияһында тәүге профессиональ шашка клубы — «Нефтяник» ойошторола.
- 2010: Берлинда Сит ил һәм Европа Берлеге илдәре башҡорттарының ҡоролтайы уҙғарыла, унда 90-дан ашыу делегат ҡатнаша.
- 2012: Өфө районында гидроэнергетик ҡоролмаларын етештереү буйынса «РусГидроАльстом» заводы төҙөлә башлай.
Был көндө тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Герасименко Сергей Андреевич (1906—17.08.1999), хужалыҡ эшмәкәре. 1953—1981 йылдарҙа Өфө агрегат производство берекмәһенең генераль директоры. РСФСР-ҙың атҡаҙанған машина эшләүсеһе (1979), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1966). Ике Ленин (1966, 1976), Октябрь Революцияһы (1971), Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1957) һәм Ҡыҙыл Йондоҙ (1947) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Брянск өлкәһе Злынка районы Гута-Муравинка ауылынан.
- Рәжетдинов Зөфәр Зәғәфуран улы (1926—15.04.2020), Бөйөк Ватан һуғышы яугиры. 1943 йылдан СССР Эске эштәр министрлығының Эске ғәскәрҙәре хеҙмәткәре, шул иҫәптән 1963—1983 йылдарҙа айырыуса мөһим объекттарҙы һаҡлаусы часть командиры урынбаҫары һәм командиры, эске хеҙмәт полковнигы. Ҡыҙыл Йондоҙ һәм II дәрәжә Ватан һуғышы ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Салауат районы Таймый ауылынан.
- Уразаев Мәхмүт Һибәт улы (ижади псевдонимы Мәхмүт Һибәт; 1936), журналист, шағир, яҙыусы һәм тәржемәсе. 1981 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. 1960—1986 йылдарҙа республиканың төрлө матбуғат баҫмалары, радио һәм телевидение буйынса дәүләт комитеты хеҙмәткәре.
- Ғаянов Зөфәр Ғаян улы (1941—7.03.2015), рәссам, йәмәғәтсе. 1975 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. 1981—1987 йылдарҙа М. В. Нестеров исемендәге Башҡорт дәүләт художество музейы директоры, 1997—2013 йылдарҙа Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты уҡытыусыһы, бер үк ваҡытта 2001—2004 йылдарҙа Башҡортостан Рәссамдар союзы рәйесе. Башҡортостан Республикаһының халыҡ (2003) рәссамы.
- Головлева Тамара Николаевна (1951), хеҙмәт ветераны, малсылыҡ алдынғыһы. Көйөргәҙе районы «Ҡыҙыл шар» совхозының элекке һауынсыһы. III дәрәжә Хеҙмәт Даны ордены кавалеры.
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Мәүлетбай Ғәйнетдинов (1938—6.06.2014), йырсы, Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (1993).
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Йәнекәйев Рәүил Хәсән улы (1934), инженер-төҙөүсе, «Востокнефтезаводмонтаж» төҙөлөш ойошмаһының элекке технологы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған төҙөүсеһе.
Дөйөм исемлек[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1815: Александр Барятинский, Рәсәй империяһының дәүләт һәм хәрби эшмәкәре, генерал-фельдмаршал, генерал-адъютант.
- 1875: Хосе Сантос Чокано, Перу дипломаты, шағир-модернист.
- 1885: Отто Клемперер, Германия дирижёры, композитор.
- 1900: Марио Соффичи, Аргентина кинорежиссёры, сығышы менән Италиянан.
- 1905: Ари Штернфельд, СССР ғалимы, хәҙерге заман космонавтикаһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе.
- 1905: Николай Тихонов, дәүләт эшмәкәре, 1980—1985 йылдарҙа СССР Министрҙар Советы Рәйесе.
- 1930: Ген Шангин-Березовский, бард, йырҙар авторы һәм уларҙы башҡарыусы.
- 1945: Владислав Ардзинба, СССР-ҙың һәм Абхазияның дәүләт эшмәкәре, ғалим-шәрҡиәтсе, 1994—2005 йылдарҙа Абхазия президенты.
- 1965: Сергей Лемох, СССР һәм Рәсәй музыканты, «Кар-Мэн» төркөмө етәксеһе.
- 1970: Ярослав Бойко, Рәсәйҙең театр һәм кино актёры.
- 1975: Святослав Вакарчук, Украина музыканты, «Океан Ельзи» төркөмө етәксеһе.
Был көндө вафат булғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Йыл көндәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
