3 июль
| 3 июль | |
| Аҙна көнө | Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе |
|---|---|
 3 июль Викимилектә | |
3 июль — григориан стиле буйынса йылдың 184-се (кәбисә йылында 185-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 181 көн ҡала.
| ← июль → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
| 2023 йыл | ||||||
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
Халыҡ-ара
Ер: Полиэтилен пакеттарҙан баш тартыу көнө.
- Йәшерен дуҫлыҡ көнө.
- Кондиционерға рәхмәт әйтеү көнө.
Милли
Беларусь: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
Ҡаҙағстан: Думбыра көнө.
Мьянма: Ҡатын-ҡыҙҙар көнө.
Рәсәй Федерацияһы: Достоевский көнө.
Сингапур: Йәштәр көнө.
Төбәк байрамдары
Алтай Республикаһы: Республика ойошторолған көн.
Хаҡас Республикаһы: Республика ойошторолған көн.- Калининград өлкәһе: Калининград ҡалаһы көнө.
Һөнәри
Аргентина: Дикторҙар көнө.
- Биоинженерҙар көнө.
- Беларусь: Һыу транспорты хеҙмәткәрҙәре көнө.
Ҡырғыҙстан: Медицина хеҙмәткәрҙәре көнө.- Рәсәй Федерацияһы: Диңгеҙ һәм йылға флоты хеҙмәткәрҙәре көнө.
- Юл хәрәкәте хәүефһеҙлеге дәүләт инспекцияһы хеҙмәткәрҙәре көнө.
Тарихи ваҡиғалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1928: АҠШ-та донъялағы тәүге телевизорҙар һатыуға сығарыла.
- 1936: СССР Халыҡ Комиссарҙары Советы ҡарары менән Дәүләт автомобиль инспекцияһы (ГАИ) ойошторола.
- 1973: Европала хәүефһеҙлек һәм хеҙмәттәшлек буйынса ойошма эшләй башлай.
Был көндө тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Патраков Александр Фёдорович (1910—15.07.1943), Бөйөк Ватан һуғышында батырҙарса һәләк булған яугир, уҡсылар дивизияһы айырым сапер батальонының взвод командиры, кесе лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1943, үлгәндән һуң).
- Светлана Панасенко (1945), журналистика ветераны, яҙыусы. 1977—2007 йылдарҙа Башҡорт дәүләт педагогия институты һәм М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетының «Аудитория» күп тиражлы гәзите мөхәррире. 1972 йылдан СССР Журналистар союзы, 2017 йылдан Рәсәй Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре (1999). Сығышы менән хәҙерге Һарытау ҡалаһынан.
- Гвоздик Татьяна Анатольевна (1960), Архангел районы хакимиәте мәҙәниәт бүлегенең элекке етәксеһе, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Пробер Вадим Абрамович (1951), хеҙмәт алдынғыһы. Өфө приборҙар эшләү производство берекмәһенең төҙәтеү-эксплуатация бүлеге начальнигы. 2-се дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены кавалеры.
- Дубинский Леонид Шулимович (1956), архитектор. 1989 йылдан Өфөләге хәҙерге «Архпроект» йәмғиәтенең баш проект архитекторы, 1992 йылдан — оҫтахана начальнигы. 1985 йылдан СССР Архитекторҙар союзы ағзаһы. Рәсәй Федерацияһының (2010) һәм Башҡортостан Республикаһының (1993) атҡаҙанған архитекторы. Сығышы менән Могилёв-Подольский ҡалаһынан.
- Чипенко Сергей Геннадиевич (1961), пианист, композитор. 1984 йылдан хәҙерге Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты, 1986 йылдан — Өфө сәнғәт училищеһы уҡытыусыһы. 1992 йылдан Мәскәүҙә, 2012 йылдан АҠШ-тың Лос-Анджелес ҡалаһында йәшәй һәм эшләй. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған артисы (2002). Сығышы менән Стәрлетамаҡ ҡалаһынан.
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Яфаев Шәрифйән Хажиәхмәт улы (1927—26.10.2015), хеҙмәт алдынғыһы. 1957—1993 йылдарҙа Дүртөйлөләге 1-се технологик транспорт идаралығы водителе. Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1985). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Бүздәк районы Иҫке Бүздәк ауылынан.
- Ғайсина Зөлфиә Шәрифйән ҡыҙы (1942), хеҙмәт ветераны, китапханасы. 1976—2004 йылдарҙа хәҙерге Дүртөйлө үҙәкләштерелгән китапхана системаһы директоры. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1987). Сығышы менән ошо райондың Иҫке Уртай ауылынан.
- Ғәтиәтуллин Тимерзаһит Ғәтиәтулла улы (1942), хеҙмәт ветераны. 1962—2003 йылдарҙа Дүртөйлө районы «Маяҡ» колхозы тракторсыһы. «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1986). Сығышы менән ошо райондың Солтанбәк ауылынан.
- Йәмәлиев Альберт Мәғсүм улы (1942—1.09.2017), ғалим-үҫемлектәр физиологы. 1994 йылдан Башҡортостан ауыл хужалығы ғилми-тикшеренеү институтының үҫемлектәрҙе һаҡлау лаборатоияһы мөдире. Биология фәндәре докторы (1990). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (2002). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Бүздәк районы Сәүәҙебаш ауылынан.
- Исмәғилева Асия Фәхретдин ҡыҙы (1952), ғалим-ветеринария табибы. 1988 йылдан СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалы Органик химия институтының өлкән ғилми хеҙмәткәре. 1997 йылдан Башҡорт дәүләт аграр университеты уҡытыусыһы, 2012 йылға тиклем эске йоғошһоҙ ауырыуҙар, клиник диагностикалау һәм фармакология кафедраһы мөдире. Биология фәндәре докторы (1997), профессор. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (2004).
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ғирфанов Солтан Ғирфан улы (1913—31.03.1989), ауыл хужалығы алдынғыһы. 1946—1949 йылдарҙа Ҡыйғы районының Киров исемендәге колхозының йылҡысылыҡ фермаһы мөдире. Совет-фин һәм Бөйөк Ватан һуғыштарында ҡатнашыусы. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1948), 3‑сө дәрәжә Дан ордены кавалеры (1943).
- Әхмәтов Хәмзә Рәис улы (1958—13.10.2007), дәүләт һәм хужалыҡ эшмәкәре. 2000—2007 йылдарҙа Ҡырмыҫҡалы районы хакимиәте башлығы. Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Байтирәкова Ләлә Сафа ҡыҙы (1924—31.07.2006), ғалим-офтальмолог. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Медицина фәндәре докторы (1975). СССР-ҙың һаулыҡ һаҡлау отличнигы (1980).
- Торомтаев Йәүҙәт Мифтах улы (1949), юрист, 2000–2002 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы прокуроры. Юстицияның III класлы дәүләт советнигы. Рәсәй прокуратураһының почётлы хеҙмәткәре, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған юрисы (1997). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Хәйбулла районы Утарбай ауылынан.
Дөйөм исемлек[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1962: Том Круз, АҠШ актёры, режиссёр, продюсер, сценарист.
- 1845: Фёдор Дубасов, Рәсәй империяһының дәүләт һәм хәрби-диңгеҙ флоты эшмәкәре, генерал-адъютант, адмирал.
- 1850: Альфредо Кейль, Португалия композиторы, илдең дәүләт гимны авторы, сығышы менән Германиянан.
- 1875: Фердинанд Зауэрбрух, Германия хирургы, күкрәк хирургияһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе.
- 1895: Марк Рейзен, йырсы, Ҙур театр солисы, СССР-ҙың халыҡ артисы (1937).
- 1900: Алессандро Блазетти, Италия кинорежиссёры.
- 1900: Маргарита Рудомино, СССР-ҙың китапхана белгесе, хәҙер уның исемен йөрөткән Сит ил әҙәбиәте китапханаһына нигеҙ һалыусы һәм уның беренсе етәксеһе.
- 1920: Николай Месяцев, дәүләт эшмәкәре, 1964—1970 йылдарҙа СССР-ҙың Телевидение һәм радиотапшырыуҙар буйынса дәүләт комитеты рәйесе.
- 1924: Владимир Богомолов, СССР һәм Рәсәй яҙыусыһы.
- 1925: Марк Орлов, СССР һәм Рәсәй кинорежиссёры, сценарист.
- 1925: Анатолий Эфрос, СССР-ҙың театр һәм кино режиссёры, педагог.
- 1935: Харрисон Шмитт, Америка астронавы.
- 1955: Ирина Моисеева, СССР фигуристкаһы, боҙҙа бейеү буйынса ике тапҡыр донъя һәм ике тапҡыр Европа чемпионы.
- 1960: Винс Кларк, Британия музыканты, йырҙар авторы.
- 1960: Хокан Лооб, Швеция хоккейсыһы, олимпия һәм ике тапҡыр донъя чемпионы.
- 1965: Конни Нильсен, Дания актрисаһы.
- 1970: Сергей Бадюк, СССР һәм Рәсәй актёры, спортсы, йәмәғәтсе.
- 1970: Теему Селянне, Финляндия хоккейсыһы.
- 1980: Лиза Оливия Манн, АҠШ-тың кино актрисаһы.
Был көндө вафат булғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1883: Франц Кафка, немец телле яҙыусы, чех философы.
- 2016: Суфиян Поварисов, Башҡортостандың халыҡ яҙыусыһы (2011), Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы.
Йыл көндәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
