6 декабрь
Перейти к навигации
Перейти к поиску
| 6 декабрь | |
| Аҙна көнө | Йәкшәмбе, Дүшәмбе, Шишәмбе, Шаршамбы, Кесаҙна, Йома һәм Шәмбе |
|---|---|
 6 декабрь Викимилектә | |
6 декабрь — григориан стиле буйынса йылдың 340-сы көнө (кәбисә йылында 341-се). Йыл тамамланыуға 25 көн ҡала.
| ← декабрь → | ||||||
| Дш | Шш | Шр | Кс | Йм | Шм | Йк |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
| 2021 йыл | ||||||
Байрамдар һәм иҫтәлекле даталар
Халыҡ-ара
Ер: Микротулҡынлы мейес көнө.
Милли
Испания: Конституция көнө.
Ҡаҙағстан: Прокуратура көнө.
Украина: Ҡораллы Көстәр көнө.
Финляндия: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
Һөнәри
АҠШ: Шахтёрҙар көнө.
Рәсәй: Эске эштәр министрлығының Наркотиктар әйләнешен контролдә тотоу подразделениелары хеҙмәткәрҙәре көнө.
Төбәк байрамдары
- Пермь крайы көнө.
Тарихи ваҡиғалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1909: Һарытау ҡалаһында университет асыла.
- 1917: Финляндия парламенты бойондороҡһоҙлоҡ иғлан итә.
- 1991: Рәсәй Эске эштәр министрлығында Наркотиктар әйләнешен контролдә тотоу буйынса подразделениелар ойошторола.
- 2000: Ливерморий химик элементы асыла.
- 2000: Нефтекама автозаводында «НЕФАЗ-5299» маркалы беренсе пассажир автобусы эшләп сығарыла.
Был көндө тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Диваев Әбүбәкер Әхмәтйән улы (1855—5.02.1933), этнограф, төркиәтсе. Коллегия теркәүсеһе (1881). Тормошон Урта Азия һәм Ҡаҙағстан төрки халыҡтарының фольклорын, этнографияһын, телен, тарихын өйрәнеүгә арнаған ғалим һәм мәғрифәтсе, башҡорттарҙан тәүге профессорҙарҙың береһе.
- Хлебников Николай Михайлович (1895—18.01.1981), СССР-ҙың хәрби эшмәкәре, артиллерия генерал-полковнигы. Беренсе донъя, Граждандар һәм Бөйөк Ватан һуғыштарында, 1919 йылда Бәләбәйҙе аҡ гвардиясыларҙан азат итеүҙә ҡатнашыусы. Советтар Союзы Геройы (1945), Бәләбәй ҡалаһының почётлы гражданы (1969). Сығышы менән хәҙерге Иваново өлкәһе Фурманов районының Михалёв ауылынан.
- Шилоносова Ираида Федоровна (1940), хеҙмәт ветераны. 1962—1995 йылдарҙа Благовещен районы «Степановка» совхозы малсыһы һәм Благовещен ҡошсолоҡ фабрикаһы ҡошсоһо. РСФСР-ҙың атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (1991), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған малсыһы (1981). Ленин, Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ һәм Халыҡтар Дуҫлығы ордендары кавалеры.
- Әүхәҙиева Руза Ислам ҡыҙы (1965), педагог, Өфө ҡалаһының Салют» балалар-үҫмерҙәр ижади үҫеш үҙәге директоры. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған дөйөм белем биреү хеҙмәткәре, Башҡортостан Республикаһының мәғариф отличнигы.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Рутчин Алексей Иванович (1911—7.10.1943), Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған яугир. Советтар Союзы Геройы (1944, үлгәндән һуң).
- Воронков Михаил Григорьевич (1921—10.02.2014), ғалим-химик-органик. 1978—1983 йылдарҙа Өфө нефть институты уҡытыусыһы. Рәсәй Фәндәр академияһы академигы (1991), химия фәндәре докторы (1957), профессор (1962). Рәсәй Федерацияһының дәүләт премияһы (1997), СССР Министрҙар Советы премияһы (1991) һәм А. Н. Несмеянов (2003), Д. И. Менделеев (2009) исемендәге премиялар лауреаты. Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1975), Халыҡтар Дуҫлығы (1981), 4-се дәрәжә «Ватан алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» (1999) һәм Почёт (2008) ордендары кавалеры. Сығышы менән Орёл ҡалаһынан.
- Абдуллина Фәрзәнә Фәйзи ҡыҙы (1926), педагог‑методист, мәктәп дәреслектәре авторы. 1961—1984 йылдарҙа хәҙерге Рәми Ғарипов исемендәге 1-се Башҡорт республика интернат-мәктәбе уҡытыусыһы. РСФСР мәктәбенең атҡаҙанған уҡытыусыһы (1982), СССР‑ҙың мәғариф отличнигы (1977), РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы (1964).
- Сәйфуллина Рәйсә Ғариф ҡыҙы (1931—11.10.2013), театр актёры. 1953 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. 1952—1968 һәм 1992—1999 йылдарҙа Салауат башҡорт дәүләт драма театры, 1968—1990 йылдарҙа Башҡорт дәүләт академия драма театры актёры, бер үк ваҡытта 1973–1988 йылдарҙа Бөтә Рәсәй һуҡырҙар йәмғиәте мәҙәниәт һарайының башҡорт халыҡ театры етәксеһе. Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1986).
- Болғаҡова Альбина Ирек ҡыҙы (1961), ғалим-стоматолог. 1998 йылдан Башҡорт дәүләт медицина институты һәм Башҡорт дәүләт медицина университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2005 йылдан стоматология ауырыуҙары пропедевтикаһы һәм физиотерапияһы кафедраһы мөдире. Медицина фәндәре докторы (2004), профессор (2010). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған табибы (2012). Сығышы менән Петрозаводск ҡалаһынан.
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ключников Николай Иванович (1912—28.06.2004), нефтсе-геолог, «Башнефть» берләшмәһенең 1957—1975 йылдарҙағы баш геологы, республикалағы күп кенә нефть ятҡылыҡтарын асыусы. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған геологы (1971). Октябрь революцияһы (1970), Ҡыҙыл Байраҡ (1945), Почёт Билдәһе (1963), өс Ватан һуғышы (1944, 1944, 1945) һәм Ҡыҙыл Йондоҙ (1943) ордендары кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Воронеж өлкәһе Землянский районы Гнилуша ауылынан[1].
- Хихлуха Лев Васильевич (1937), архитектор. РСФСР-ҙың атҡаҙанған архитекторы. Рәсәйҙең Төҙөлөш һәм архитектура фәндәре академияһының, Халыҡ-ара архитектура академияһының тулы хоҡуҡлы ағзаһы. 1964 йылдан СССР Архитекторҙар союзы ағзаһы.
- Алимов Владимир Ришадович (6.12.1957), Рәсәйҙең хәрби осоусыһы, полковник, Рәсәй Федерацияһы Геройы (2000).
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ивченко Евгения Гордеевна (1918—29.03.2005), ғалим-химик‑технолог. Техник фәндәр кандидаты (1969). 1954—1982 йылдарҙа Башҡортостан нефть эшкәртеү ғилми-тикшеренеү институтының лаборатория мөдире. Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1969), атҡаҙанған нефтсеһе (1966). СССР‑ҙың почётлы нефтехимигы (1981). Сталин премияһы лауреаты (1950), Почёт Билдәһе ордены кавалеры (1948). Сығышы менән хәҙерге Екатеринбург ҡалаһынан.
- Нафиҡов Ғәлимйән Харис улы (1938—28.07.2011), төҙөүсе, 1958 йылдан «Востокнефтепроводстрой» тресында изолировщик, таҙартыу машинаһы машинисы, торба һалыу краны машинисы, 1964 йылдан бригадир, 1967—1979 йылдарҙа — прораб. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1973).
- Аюпова Ольга Ивановна (1953), тел белгесе. 1994 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы. Филология фәндәре докторы (2006), профессор (2016). Сығышы менән хәҙерге Силәбе өлкәһенең Златоуст ҡалаһынан.
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Пасов Николай Трофимович (1914—8.06.1978), Бөйөк Ватан һуғышы яугире, уҡсылар полкының рота командиры, өлкән лейтенант. Советтар Союзы Геройы (1945). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Мәләүез ҡалаһынан.
- Кащеев Фёдор Александрович (1934), рәссам, Башҡортостанда һынлы сәнғәт мәктәбенә нигеҙ һалыусыларҙың береһе. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған (1991), Башҡорт АССР-ының халыҡ (1979) рәссамы. 1960 йылдан СССР Рәссамдар союзы ағзаһы. Башҡортостан комсомолының Ғәлимов Сәләм исемендәге йәштәр премияһы лауреаты (1967).
Дөйөм исемлек[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1421: Генрих VI, Англия короле.
- 1742: Николя Леблан, Франция химигы.
- 1813: Николай Огарёв, Рәсәй империяһы шағиры.
- 1913: Амосов Николай Михайлович, СССР кардиохирургы.
- 1957: Михаил Евдокимов, СССР һәм Рәсәй артисы.
Был көндө вафат булғандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1892: Вернер фон Сименс, Германия инженеры, сәнәғәтсе.
- 1974: Николай Герасимович Кузнецов, СССР адмиралы.
- 1991: Ричард Стоун, Англия иҡтисадсыһы.
Йыл көндәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ Ключников Николай Иванович — Свободная энциклопедия Урала (Тикшерелеү көнө: 1 декабрь 2017)