Урал идара итеү институты

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Урал идара итеү институты
Нигеҙләү датаһы 1919[1]
Рәсем
Рәсми атамаһы Свярдлоўская вышэйшая партыйная школа, Свердловская областная партийная школа, Свердловская высшая партийная школа, Уральский социально-политический институт, Уральский кадровый центр, Уральская академия государственной службы һәм Уральский институт управления - филиал Российской академии народного хозяйства и государственной службы
Дәүләт  Рәсәй[1]
Административ-территориаль берәмек Екатеринбург
Баш компания (ойошма, предприятие) Рәсәй халыҡ хужалығы һәм дәүләт хеҙмәте академияһы[d][2]
Рәсми сайт ui.ranepa.ru[1]
Карта
 Урал идара итеү институты Викимилектә

Урал идара итеү институты — Рәсәй Федерацияһы Президенты ҡарамағындағы Рәсәй халыҡ хужалығы һәм дәүләт хеҙмәте академияһының филиалы (УИУ РАНХиГС) (рус. Ура́льский институ́т управле́ния — филиал Российской академии народного хозяйства и государственной службы при Президенте Российской Федерации (УИУ РАНХиГС)) — Екатеринбургтағы юғары уҡыу йорто. 2010 йылда үҙгәртеп ҡоролғанға тиклем Урал дәүләт хеҙмәте академияһы тип атала.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

СССР[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урал дәүләт хеҙмәте академияһы Свердловск юғары партия мәктәбе вариҫы булып тора.

Екатеринбургта партия мәғарифы тарихы 1905 йылда башлана, ул саҡта Яков Михайлович Свердлов профессиональ һәм партия хеҙмәткәрҙәре өсөн тәүге йәшерен партия мәктәбен ойошторған. Партия өсөн профессиональ кадрҙарҙы әҙерләү 1919 йылдың 1 сентябрендә башлана, ә идара итеү белеме биргән тәүге юғары уҡыу йорто 1924 йылда асыла (Урал-Себер коммунистик университеты). 1930-сы йылдарҙа был учреждениелар үҙгәртеп ҡорола.

1946 йылда ВКП (б) Үҙәк Комитетының «Юғары партия һәм совет хеҙмәткәрҙәрен әҙерләү һәм ҡайтанан әҙерләү тураһында»ғы ҡарары нигеҙендә ике йыллыҡ мөҙҙәт менән Свердловск өлкә партия мәктәбе асыла, унда район һәм ҡала комитеттары секретарҙары, компартия өлкә комитеттарының бүлек мөдирҙәре һәм инструкторҙары, ҡала һәм район гәзите мөхәррирҙәре үҙ квалификацияһын күтәрә[3]. 1952 йылда мәктәп өс йыллыҡҡа үҙгәртелә[3].

1956 йылдың 26 июнендә КПСС Үҙәк Комитеты «Етәксе партия һәм совет кадрҙары әҙерләүҙе артабан яҡшыртыу саралары тураһында» ҡарар ҡабул итә. Уға ярашлы Свердловск ҡалаһында өс йыллыҡ партия мәктәбе нигеҙендә дүрт йыллыҡ уҡыу срогы менән Свердловск юғары партия мәктәбе булдырылған. Ул 1963 йылға тиклем ғәмәлдә булған, 1968 йылда яңынан тергеҙелгән.

Хәҙер унда ике һәм дүрт йыллыҡ көндөҙгө уҡытыу бүлексәләре, өс һәм биш йыллыҡ ситтән тороп уҡыу бүлексәләре ойошторолған. Юғары партия мәктәбенә партия эшмәкәрлегендә күпмелер стажға эйә кешеләргә уҡырға инергә мөмкин булған[4].

19791981 йылдарҙа юғары уҡыу йорто өсөн 8 Март урамы, 70 адресы буйынса урынлашҡан ҡунаҡхана тибындағы 12 ҡатлы ятаҡ төҙөлә, уҡыу корпусы менән ер аҫты үткәүелдәре тоташтырыла.

1980-се йылдарҙа Свердловск юғары партия мәктәбендә 7 кафедра эшләй: КПСС тарихы, сәйәси иҡтисад, марксистик-ленинсы философия һәм фәнни коммунизм, халыҡ-ара коммунизм, эшселәр һәм милли-азатлыҡ хәрәкәте, партия һәм совет төҙөлөшө, совет иҡтисады һәм халыҡ хужалығы идаралығы, хәрби әҙерлек[3]

УрАГС ятағы

1991 йылдың майында Свердловск юғары партия мәктәбе Урал социаль-сәйәси институты итеп үҙгәртелә.

1991 йылдың 27 ноябрендә Екатеринбургта дәүләт һәм муниципаль дәүләт власы һәм идара итеү органдары кадрҙарын, баҙар иҡтисады белгестәрен әҙерләү һәм ҡайтанан әҙерләү өсөн Урал кадрҙар үҙәге ойошторола.

Рәсәй[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1992 йылда квалификация күтәреү факультеты нигеҙендә Урал идара итеү институтының дәүләт һәм муниципаль хеҙмәткәрҙәрҙең квалификацияһын күтәреү институты булдырылған, унда биш йыл эсендә махсус белем биреү программалары буйынса 15 мең кеше әҙерлек үткән.

1995 йылдың 26 апрелендә Урал кадрҙар үҙәге Урал дәүләт хеҙмәте академияһы (УрАГС) итеп үҙгәртеп ҡорола. УрАГС төбәктәге сәйәси һәм иҡтисади реформалар ғилми-методик тәьминәте үҙәге булараҡ барлыҡҡа килә. Академия структураһында был проблемалар менән төбәк сәйәсәтенең һәм милли именлектең мәғлүмәт-аналитика үҙәге, урындағы үҙидара институты, психодиагностика һәм социологик мониторинг лабораторияһы шөғөлләнә.

1998 йылға студенттар һәм тыңлаусылар һаны 1993 йылға ҡарата 1050-нән 4130 кешегә тиклем артҡан. 1994—1996 йылдарҙа академия 909 студент һәм уҡыусы әҙерләгән, 1996 / 1997 уҡыу йылында белгестәр сығарылышы 750 кеше тәшкил иткән. Планлы тикшереүҙәрҙән тыш, академия хеҙмәткәрҙәре Федерация субъекттарының һәм урындағы үҙидара органдарының норматив акттары проекттарына, муниципаль берәмектәрҙең уставтарына консультациялар һәм экспертизалар үткәргән, уларҙы әҙерләүҙә ҡатнашҡан, социологик тикшеренеүҙәр үткәргән.

УрАГС Евросоюздың INTAS халыҡ-ара ғилми-тикшеренеү проектында, төбәк һәм федераль властарҙың үҙ-ара мөнәсәбәттәре мәсьәләләре буйынса йыл һайын үткәрелеүсе халыҡ-ара конференцияларҙа ҡатнаша. 1995 йылда академия TACIS программаһына ярашлы тормошҡа ашырылған «Урал төбәгендә йәмәғәт идаралығын яҡлау» проектының рәсми бенефициары була.

2002 йылдан УрАГС-та «Менеджмент» йүнәлеше буйынса магистрҙар әҙерләнә башлай. Магистратурала уҡытыу «Дәүләт һәм муниципаль идара итеү» программаһы һәм London Metropolitan University менән берлектә ике диплом биреү программаһы буйынса алып барыла[5].

Академия Халыҡ-ара үҫеш фонды (Германия), Төбәк хакимиәте институты (Мец, Франция), Сәйәси фәндәр институты (Бордо, Франция), Джорджия штаты университеты (Атланта, АҠШ) менән халыҡ-ара эшмәкәрлек алып бара. УрАГС ике халыҡ-ара: Үҙәк һәм Көнсығыш Европа дәүләт хеҙмәте институттары һәм мәктәптәре ассоциацияһы (Прага), төбәк һәм муниципаль идара органдары өсөн кадрҙар әҙерләү буйынса Европа уҡыу йорттары ассоциацияһы (Страсбург) ойошмалары ағзаһы булып тора[6].

Урал дәүләт хеҙмәте академияһы үҙгәртеп ҡоролғанға тиклем Урал төбәгендә дәүләт һәм муниципаль идара итеү өлкәһендә кадрҙар әҙерләү, Урал төбәге ойошмаларының, вуздарының эшсәнлеген координациялау, дәүләт хеҙмәте өсөн кадрҙар әҙерләү һәм ҡайтанан әҙерләү менән шөғөлләнеүсе бик ҙур уҡытыу-методик һәм ғилми үҙәк булып тора[5].

2010 йылда «Рейтор» бойондороҡһоҙ рейтинг агентлығының тикшеренеү һөҙөмтәләре буйынса УрАГС Рәсәйҙең икенсе һәм артабанғы идара итеү элитаһы буйынса иң көслө тәүге унлыҡҡа, Рәсәйҙең Мәскәүҙән көнсығышҡа табан вуздары араһында яҡшы уҡыу йорто иҫәбенә инә[7].

6 һөнәр буйынса уҡытыу ойошторолған[8]:

  • 080504.65 — Дәүләт һәм муниципаль идара итеү,
  • 030501.65 — Юриспруденция,
  • 080507.65 — Ойошма менеджменты,
  • 080103.65 — Милли иҡтисад,
  • 080109.65 — Бухгалтер иҫәбе, анализ һәм аудит,
  • 080107.65 — Һалымдар һәм һалым түләүҙәре.

2010 йылдың 23 сентябрендә РФ Хөкүмәте 1562-р. һанлы бойороғо сыға, уға ярашлы, Урал дәүләт хеҙмәте академияһы үҙгәртеп ҡороп ҡушылыу юлы менән Рәсәй Президенты ҡарамағындағы РАНХиГС составына Урал институты — РАНХиГС филиалы сифатында инә

2016 йылдың 27 ноябрендә Урал идара итеү институты — Рәсәй Федерацияһы Президенты ҡарамағындағы Рәсәй халыҡ хужалығы һәм дәүләт хеҙмәте академияһы филиалы үҙенең 25 йыллыҡ юбилейын билдәләне.

Етәкселеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1994 йылдан 2016 йылға тиклем философия фәндәре докторы Владимир Анатольевич Лоскутов вуз ректоры була[9].

2016 йылдан 2018 йылға тиклем философия фәндәре докторы Александр Александрович Александров институт директоры була[10].

2018 йылдан 2019 йылға тиклем институт директоры булып элек РАНХиГС филиалы — Төньяҡ-Көнбайыш идара итеү институты директоры урынбаҫары вазифаһында торған социология фәндәре докторы Дмитрий Александрович Репин эшләй[11].

2019 йылдың 26 ноябренән институт директоры итеп иҡтисад фәндәре докторы Руслан Алексеевич Долженко тәғәйенләнә.

Филиалдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урал дәүләт хеҙмәте академияһының Урал төбәге ҡалаларында 9 филиалы бар:

  • УрАГС-тың Силәбе институты (филиалы) (1992 йыл ойошторолған)[12].
  • УрАГС-тың Ижевск филиалы — Удмурт дәүләт һәм муниципаль хеҙмәттәр институты (1992 йыл ойошторолған)[5].
  • УрАГС-тың Лангепас ҡалаһындағы филиалы (1993 йылда ойошторолған).
  • УрАГС-тың Магнитогорск ҡалаһындағы филиалы (1993 йыл ойошторолған).
  • УрАГС-тың Пермь ҡалаһындағы филиалы (1996 йыл ойошторолған).
  • УрАГС-тың Ҡурған территориаль факультеты — Ҡурған муниципаль һәм дәүләт хеҙмәте институты (1997 йыл ойошторолған).
  • УрАГС-тың Ырымбур филиалы (1998 йылойошторолған).
  • УрАГС-тың Түбәнге Тагил ҡалаһындағы филиалы (1999 йыл ойошторолған)[13].
  • УрАГС-тың Төмәндәге филиалы (2003 йылойошторолған)[14].

Үҙгәртеп ҡорғандан һуң УрАГС-тың барлыҡ филиалдары бөтөрөлә.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 (unspecified title) — 2017-05-22 — 2017. — doi:10.6084/M9.FIGSHARE.5032286
  2. Единый Государственный Реестр Юридических Лиц, ЕГРЮЛ
  3. 3,0 3,1 3,2 Бердников, Рабинович, 1983
  4. Татьяна Апрельская. Путин упразднил Уральскую академию госслужбы. Деловой квартал (30 сентябрь 2010). Дата обращения: 3 февраль 2013. Архивировано 13 февраль 2013 года.
  5. 5,0 5,1 5,2 Uralucheba.ru/ ФГОУ ВПО Уральская академия государственной службы (УрАГС)
  6. Uralucheba.ru/ ФГОУ ВПО Уральская академия государственной службы (УрАГС)
  7. Второе высшее — только в УрАГС
  8. ВУЗы России. Уральская академия государственной службы (УрАГС). Дата обращения: 3 февраль 2013. Архивировано 20 март 2012 года. 2012 йыл 20 март архивланған.
  9. Губернатор поздравил ректора УрАГС с юбилеем(недоступная ссылка)
  10. Важно! Новым ректором Уральского филиала РАНХиГС стал подчиненный Игоря Холманских. «Ранее он много лет работал в администрации губернатора Свердловской области при Росселе, Мишарине и Куйвашеве» 2018 йыл 12 июнь архивланған. // Ведомости-Урал, 11.03.2016
  11. https://web.archive.org/web/20191025224310/https://ui.ranepa.ru/about/director.php
  12. О филиале
  13. Нижнетагильский филиал РАНХиГС. Сведения о филиале(недоступная ссылка)
  14. Тюменский филиал РАНХиГС. История филиала