Фульда
| Фульда | |
| нем. Fulda | |
| Герб | |
 | |
 | |
| Нигеҙләү датаһы | XII быуат |
|---|---|
| Рәсми атамаһы | Fulda |
| Ҡыҫҡаса атамаһы | Ful[1] |
| Дәүләт |
 Германия[2] |
| Административ үҙәге | Фульда[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Фульда[d] |
| Хөкүмәт башлығы | Heiko Wingenfeld[d] |
| Ойошма ағзаһы | Climate Alliance[d][3] һәм Hessischer Städtetag[d][4] |
| Халыҡ һаны | 68 462 кеше (31 декабрь 2021)[5] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 261 метр |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d] |
| Туғандаш ҡала | Комо, Арль, Сергиев Посад[6][7], Уилмингтон[d] һәм Литомержице[d] |
| Милке | Q2312741? һәм Rhein-Main-Verkehrsverbund[d] |
| Архивы хранятся в | Stadtarchiv Fulda[d] |
| Мираҫ статусы | International Dark Sky Community[d] |
| Майҙаны | 104,05 км² (31 декабрь 2017)[8] |
| Почта индексы | 36001–36043 |
| Рәсми сайт | fulda.de |
 | |
| Урындағы телефон коды | 0661 |
| Номер тамғаһы коды | FD |
| Бында ерләнгән кешеләр категорияһы | Категория:Похороненные в Фульде[d] |
| Категория для видов элемента | Category:Views of Fulda[d] |
 | |
 Фульда Викимилектә | |
Фульда (нем. Fulda) — Гессен федераль еренең ҡалаһы, ҙурлығы буйынса туғыҙынсы урында тора, Көнсығыш Гессен төбәгенең үҙәге. Ҡала үҙенең исеме менән унан аша аҡҡан Фульда йылғаһы исеменә бурыслы, Фульда аббатлығында барлыҡҡа килгән һәм ҡала хоҡуҡтарын 1114 йылда алған.
Дине[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Германияла Фульданы «католицизм бишеге» тип атайҙар, сөнки бында немец тарихы өсөн мөһим булған монастырҙарҙың береһе— Фульда аббатлығы урынлашҡан, унда, «юғары собор» тип аталған соборҙа «немецтәрҙең апостолының» —изге Бонифацийҙың мәйете ята. Фульда ҡалаһы кенәз-аббаттар (улар епископтар) башлығында үҙенең сәйәси үҙаллылығын XIX быуат башына тиклем һаҡлаған.
2006 йылдың февраленән алып Фульдала Мәскәү патриархаты Рус православие сиркәүенең Берлин епархияһы мәхәлләһе эшләй, ул Сретение Господне байрамы хөрмәтенә аталған. Ғибәҙәт ҡылыу даими алып барыла[9]
Фульда аббатлығында Ҡотҡарыусы соборы
Фульда аббаттары-кенәздәре һарайы
Иҡтисады, инфраструктураһы һәм сәнәғәте[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Jumo — датчиктар һәм автоматлаштырыу системаларын етештерә
- Йөк автомобилдәре өсөн автомобиль шиндарын етештерә (сауҙа маркаһы FULDA).
- Эре юғары уҡыу йорто Фульда ғәмәли фәндәр университеты
Билдәле кешеләре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Адам Фульдский (1445—1505) — немец композиторы һәм музыка теоретигы.
- Георгий Адельман Викентьевич (1811—1888) — педагог һәм хирург.
- Альфред Дреггер — ХДС лидерҙарының береһе, 1956—1970 йылдарҙа Фульданың обер- бургомистры.
- Карл Фердинанд Браун (1850—1918) — Нобель премияһы лауреаты.
- Вольфганг Драф (1940—2011) — немец оториноларингологы
- Себастьян Келя (1980 р-ны) — немец футболсыһы.
- Леблейн, Франц (1744—1810) — немец.
- Тобиас Саммет (1977) —композитор, Edguy һәм Avantasia төркөмдәренең йырсыһы
- Штеле хугыу (1826—1848) — немец композиторы.
Туғандаш ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Сергиев Посад (Рәсәй), 1991
Комо (Италия), 1960
Арль (Франция), 1964
Уилмингтон (Делавэр) (АҠШ), 1997
Литомержице (Чехия), 2001
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ ISIL- und Sigeladressen mit Koordinaten ausgestattet — Берлинская государственная библиотека, 2016.
- ↑ archINFORM (нем.) — 1994.
- ↑ http://www.klimabuendnis.org/nc/kommunen/das-netzwerk.html
- ↑ https://www.hess-staedtetag.de/der-verband/mitglieder/
- ↑ https://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Archiv/GVAuszugQ/AuszugGV4QAktuell.html (нем.) — DESTATIS, 2023.
- ↑ https://www.fulda.de/rathaus-politik/partnerstaedte-patenschaften/partnerstaedte.html
- ↑ http://oldtmt.vedomosti.ru/beyond_moscow/sergiyev_posad.html
- ↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal) — Federal Statistical Office.
- ↑ Сретение Раббы хөрмәтенә байрам килгән.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Фульда, город // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)