Истахри

Истахри
Заты	ир-ат
Гражданлығы	фарсы теле
Тыуған көнө	850
Тыуған урыны	Иран, Истахр[d]
Вафат булған көнө	957
Һөнәр төрө	географ
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы	Estakhri
Истахри Викимилектә

Әл-Истахри картаһы (IX быуат).

Википедияла башҡа мәҡәлә бар:  күниәһе — Абу Исхак, исеме — Ибрахим һәм нисбәтүн Фариси.

Әбү Исхаҡ Ибраһим ибн Мөхәммәт әл-Истахри (яҡынса 850—934) — ғәрәп географы.

Биографияһы

Сығышы менән Истахр ҡалаһынан (Персеполь ҡалаһынан 5 км алыҫлыҡта). Иран буйлап сәйәхәт иткән, Урта, Көньяҡ һәм Көнбайыш Азияның бер нисә илдәрендә булған.

943 һәм 965 йылдар араһында ғәрәпсә география тураһында «Климаттар китабы» әҫәрен яҙа, әҫәр һүрәтләүҙәргә бай, әммә илдәрҙең географик урыны тураһында хата төшөнсә менән яҙылған.

Истахри — «Дәүләттәр юлдары китабы» («Китаб масалик әл-мамалик») исеме аҫтында хеҙмәт авторы. Был хеҙмәт ғәрәп һәм фарсы географтары хеҙмәттәренә йоғонто яһай. Башҡа урта быуаттар географтарының оҡшаш атамалар менән хеҙмәттәре билдәле, атап әйткәндә, Ибн Хордадбехтың («Юлдар һәм илдәр китабы»).

Истахри мосолман илдәре буйлап сәйәхәт итә, ә иленән төньяҡ-көнсығыш тураһында сит кешеләрҙең һүҙҙәренән сығып яҙа, шуға күрә дөрөҫ булмаған мәғлүмәттәр бирә.

Хеҙмәттәре

• «Сувар әл-акалим» («Климаттар (йәки „өлкәләр“) һүрәттәре».
• Илдәр (дәүләттәр) юлдары китабы

Әҙәбиәт

• И. Ю. Крачковский Арабская географическая литература. В кн.: И. Ю. Крачковский, Избранные сочинения, т. IV, М. — Л., 1957, стр. 194—198.
• Истахри // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том) — СПб., 1890—1907. (рус.)(рус.)
  • Издания и исследования об Истахри: «The oriental geography of Ebn-Haukal» (Л., 1880; перевёл Ousely с персидского перевода, ошибочно приписанного Ибн-Хаукалю).
• Абу Исхак ал-Истахри // Казахстан. Национальная энциклопедия — Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2004. — Т. I. — ISBN 9965-9389-9-7.

Һылтанмалар

• Ал-Истахри. Восточная литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 23 август 2011. 10 марта 2011 тикшерелгән.
• Ал-Истахри. Книга путей и стран // Материалы по истории туркмен и Туркмении. Т. 1. М. Институт Востоковедения. 1939 Предисловие. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Текст. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Литература. Восточная литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. 10 марта 2011 тикшерелгән.
• Ал-Истахри. Книга путей и стран // Материалы по истории киргизов и Киргизии. М. 1973 Персидский перевод. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Глоссарий. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Список сокращений. Восточная литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. 10 марта 2011 тикшерелгән.
• Ал-Истахри. Книга путей и стран // Древние и средневековые источники по этнографии и истории Африки южнее Сахары. Т. 1. Арабские источники VII—X вв. М.-Л. АН СССР. 1960. Текст. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Список сокращений. Восточная литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. 10 марта 2011 тикшерелгән.
• Ал-Истахри. Книга путей и стран // Хрестоматия по истории Халифата. М. МГУ. 1968. Текст. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Указатель личностей и местностей. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. Справочная таблица. Восточная литература. Тәүге сығанаҡтан архивланған 25 август 2011. 10 марта 2011 тикшерелгән.