Эстәлеккә күсергә

Дьёрдь Алмаши

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Дьёрдь Алмаши
мадьярса  Almásy György
Герб
Рәсем
Зат ир-ат[1]
Гражданлыҡ  Венгрия короллеге
Тыуған көнө 11 август 1867({{padleft:1867|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:11|2|0}})
Тыуған урыны Grad[d], Словения
Вафат булған көнө 23 сентябрь 1933({{padleft:1933|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:23|2|0}}) (66 йәш)
Вафат булған урыны Грац, Штирия[d]
Балалары János Almásy von Zsadány und Török-Szent-Miklós[d] һәм Ласло Алмаши[d]
Туған тел Венгр теле
Һөнәр төрө сәйәхәтсе-тикшеренеүсе, орнитолог, зоолог, этнограф
Эшмәкәрлек төрө зоология һәм этнография
Уҡыу йорто Грац университеты[d]
Ғилми дәрәжә хоҡуҡ докторы[d]
 Дьёрдь Алмаши Викимилектә

Дьёрдь Áлмаши (мадьярса  György Ede Almásy de Zsadány et Törökszentmiklós; 11 август 1867 йыл, Град (Словения), Австро-Венгрия[2] — 23 сентябрь 1933 йыл, Грац, Австрия) — Венгрия шәрҡиәтсеһе, сәйәхәтсе, зоолог һәм этнограф. Уның улы Ласло Алмаши авиатор, Африканы тикшереүсе һәм һалдат булған.

Биографияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Атаһы Эде Алмаши Венгрия география йәмғиәтенең нигеҙләүсерәнең береһе булған.

Дьёрдь Aлмаши Грац университетында хоҡуҡ буйынса доктор дәрәжәһен алған. Университетты тамамлағандан һуң Будапештта хеҙмәткәр булып эшләй, әммә һуңыраҡ үҙенең имениеһы менән идара итеү өсөн туған яғына ҡайтҡан. Зоология, айырым әйткәндә орнитология менән ҡыҙыҡһынған. Иштван Чернел менән бергә китап баҫтырған. Орнитофаунаны өйрәнеү өсөн Дунай йылғаһының дельтаһына тәүге сәйәхәт ҡылған.

1900 йылда үҙенең Грац университетынан зоология уҡытыусыһы Рудольф Штуммер фон Траунфельс менән бергә тәүге тапҡыр Азияға сәйәхәткә сыға. Улар Или йылғаһы бассейнын, Ысыҡ-Күлдән көнсығышҡа табан районды һәм Тянь-Шандең өсөнсө һыртын өйрәнгәндәр. 20000 данан ашыу хайуандарҙың (башлыса ҡоштарҙың) коллекцияһы сәйәхәттең зоологик һөҙөмтәләре булған, улар араһында күп яңы төрҙәр теркәлгән. Шулай уҡ улар ҡырғыҙ һәм ҡаҙаҡ халыҡтарының көндәлек тормошо тураһында этнографик яҙмалар ҡалдырған. Алмаши көнбайыш аудиторияны «Манас» ҡырғыҙ эпосы менән таныштырыуҙа мөһим роль уйнаған.

Публикациялары

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Einige Addenda zur Ornis Ungarns. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 3, 1896, S. 209–216 (biodiversitylibrary.org).
  • Ornithologisches und taxidermistisches von der Milleniums-Ausstellung. In: Ornithologisches Jahrbuch. Band 7, Nr. 6, 1896, S. 205–227 (biodiversitylibrary.org).
  • Einige Schlussworte zu meinem Milleniumberichte. In: Ornithologisches Jahrbuch. Band 8, Nr. 2/3, 1897, S. 103–108 (biodiversitylibrary.org).
  • Ornithologische Durchforstung der Dobrudscha. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 4, 1897, S. 173–176 (biodiversitylibrary.org).
  • mit Otmar Reiser: Emberiza schoeniclus tschusii n. subsp. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 5, 1898, S. 122–125 (biodiversitylibrary.org).
  • Betekintés a román Dobrudsába. In: Természettudományi közlöny. Band 30, 1898, S. 169–192 (epa.oszk.hu [PDF; 1,9 MB]).
  • Addenda zur Ornis Ungarns II. Über die Formen der Untergattung Budytes. In: Ornithologisches Jahrbuch. Band 9, Nr. 3, 1898, S. 83–112 (biodiversitylibrary.org).
  • Ornithologische Recognoscirung der rumänischen Dobrudscha. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 8, 1898, S. 1–207 (biodiversitylibrary.org).
  • Rezension: Chernelházi Chernel István. Magyarország Madarai, Bülönös tekintettel gazdasági jelentöségricke. In: Ornithologisches Jahrbuch. Band 11, Nr. 2/3, 1900, S. 106–118 (biodiversitylibrary.org).
  • Vorläufiger Bericht über eine im Sommer 1900 in das Gouvernement Szemirjetschensk (Russisch-Turkestan) unternommene zoologische Expedition. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 8, 1901, S. 181–187 (biodiversitylibrary.org).
  • Utazásom orosz Turkesztánba. In: Természettudományi közlöny. Band 33, 1901, S. 537–555.
  • Utazásom orosz Turkesztánba. Pesti Lloyd-Társulat könyvnyomdája, Budapest 1901.
  • Reise nach Westturkestan und den Zentralen Tienschan. In: Mittheilungen der kaiserlich-königlichen geographisen Gesellschaft in Wien. Band 44, Nr. 9/10, 1901, S. 239–261.
  • Linguistische Bemerkungen zum Kara-Kirgisischen. In: Keleti Szemle. Band 2, 1901, S. 108–122.
  • Beobachtungen über den Bartgeier (Gypaetus barbatus) im Zentralen Tien-Schan. In: Mitteilungen des Österreichischen Reichsbundes für Vogelkunde und Vogelschutz in Wien. Band 1, Nr. 4, 1901, S. 22–23.
  • Jelentés a tiensani turomânyos utazâsomrol. In: Magyar Tudományos Akadémia, Mathematikai és Természettudományi Értesítő. Band 19, 1901, S. 196–209.
  • Utazasom orosz Turkesztaba. In: Természettudományi Közlöny. Band 33, Nr. 385, 1901, S. 537–555 (real-j.mtak.hu537 [PDF; 14,7 MB]).
  • Reise nach Westturkestan und den Zentralen Tienschan. In: Mittheilungen der kaiserlich-königlichen geographisen Gesellschaft in Wien. Band 44, Nr. 9/10, 1901, S. 239–261.
  • Kara-Kirgiz nyelvészeti jegyzetek. In: Keleti Szemle. Band 2, Nr. 9/10, 1901, S. 108–122 (babel.hathitrust.org).
  • Le Turkestan oriental et le massif central du Tien-Chan. Traduit de l'allemand par F. Grua. In: Le Mouvement géographique: journal populaire des sciences géographiques. Band 19, 1902, S. 142–144.
  • Central Asien die Urheimat der Turkvölker. In: Keleti Szemle. Band 3, 1902, S. 179–207.
  • Vándor-utam Ázsia szívébe. In: Természettudományi Könyvkiadó-Vállalat A.M. Tud. Akadémia Segítkezésével Kiadjá A.K .M Természettudományi Társulat. Band 72, 1903 (library.hungaricana.hu).
  • Állati élet Ázsia szívében. In: Természettudományi közlöny. Band 35, Nr. 412, 1903, S. 103–109 (epa.oszk.hu [PDF; 18,3 MB]).
  • A kara-kirgizek ornamentikája. In: A Magyar Nemzeti Múzeum Néprajzi Osztályának Értesítõje. Band 5, 1904, S. 165–185.
  • A kara-kirgizek ornamentikája. In: A Magyar Nemzeti Múzeum Néprajzi Osztályának Értesítõje. Band 5, 1904, S. 213–233.
  • A közép-ázsiai vasúton. In: Uránia - Népszerű tudományos folyóirat. Band 5, Nr. 3, 1904, S. 103–109 (adtplus.arcanum.hu).
  • Der Abschied des Helden Manas von seinem Sohne Sémetéj. In: Keleti Szemle. Band 12, 1911, S. 215–223.
  • Chernelházi Chernel István. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 28, 1922, S. 7–21 (biodiversitylibrary.org).
  • Storchzug über das Hochgebirge. In: Ornithologische Monatsberichte. Band 32, Nr. 2, 1924, S. 30–31.
  • Schmidhoffeni Tschusi Viktor lovag, 1847–1923. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 30/31, 1924, S. 363–366 (biodiversitylibrary.org).
  • Viktor Ritter von Tschusi zu Schmidhofen, 1847–1923. In: Aquila. A magyar madártan központi folyóirata. Band 30/31, 1924, S. 367–370 (biodiversitylibrary.org).
  • in Ernö Csiki: Instinkt und Intellekt als Anpassungen und als Wachstumsbahnen in Xe Congrès international de zoologie, tenu à Budapest du 4 au 10 septembre 1927. Imprimerie Stephaneum, Budapest 1929, S. 510–529.
  • Beizjagd in Mittelasien. In: Deutscher Falkenorden. Band 4, 1930, S. 5–9.

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #116288019 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  2. ↑ хәҙер — Помурска регионы, Словения

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Асанов У. А., Джуманазарова А. З., Чоротегин Т. К. Кыргызская наука в лицах: Краткий исторический и био-библиографический свод / Отв. ред. академик У. А. Асанов. — Бишкек: Центр госязыка и энциклопедии, 2002. — 544 стр., илл. — ISBN 5-89750-142-4


Америго Веспуччи Был сәйәхәтсе тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Дьёрдь_Алмаши&oldid=901128» битенән алынған