Ырныҡшы

Ауыл
Ырныҡшы Ырныҡшы
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Архангел районы
Координаталар	54°25′42″ с. ш. 56°34′08″ в. д.
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 203 822 001
ОКТМО коды	80 603 422 101
ГКГН номеры	0519984
Ырныҡшы

Ырныҡшы (рус. Ирныкши) — Башҡортостандың Архангел районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 513 кеше. Почта индексы — 453034, ОКАТО коды — 80203822001.

Халыҡ һаны

1906 йылда — 2014 кеше; 1920—2340 (Ирныҡшы утарҙары менән бергә иҫәпкә алынған); 1939—2051; 1959—1382; 1989—521; 2002—498; 2010—447 кеше йәшәгән.

Халыҡ иҫәбе
2002	2009	2010
498	↗513	↘447

2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу сараһына ярашлы, милләттең күпселеге урыҫтар (85 процент) (85 %)

Дөйөм халыҡ һаны
Халыҡ һаны		2002—2009 халыҡ үҙгәреше
2002	2009	кеше	%
498	513	+15	+3,01

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Архангел): 15 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Приуралье): 21 км

Урамдары

• Йылға аръяғы урамы (рус. Заречная (улица)№
• Киров урамы (рус. Кирова (улица))
• Колхоз урамы (рус. Колхозная (улица))
• Пролетар урамы (рус. Пролетарская (улица))
• Совет урамы (рус. Советская (улица))
• Урал урамы (рус. Уральская (улица))

Тарихы

Ырныҡшы ауылы шул уҡ исемдәге йылға ярында урынлашҡан. Ауыл Архангел заводына нигеҙ һалынғас та барлыҡҡа килмәгән. Һатып алынған крепостной крәҫтиәндәрҙе урынлаштырыу өсөн ерҙәр кәрәк була. Ләкин улар тәүге йылдарҙа уҡ етерлек кимәлдә булмай. Шуға күрә 1769 йылдың 15 сентябрендә И. Н. Бекетова Ырныҡшы йылғаһынан Дыуан һәм Бишауыл-Табын улустары һәм Ағиҙел йылғаһы сиктәренә тиклем Ҡумрыҡ-Табын улусы ерҙәрен башҡорттарҙан 440 һумға һатып алған. Шулай итеп, Ырныҡшы йылғаһы буйындағы ауыл ошо килешеү төҙөлгән йылда йәки уға ҡул ҡуйғандан һуң бер йыл үткәс кенә барлыҡҡа килеүе ихтимал. Ләкин Күрпәс-Табын улусы башҡорттарының 1755 йылғы купчийында завод хужалары Твердышев менән Мясников һатып алған ер сиктәренең ориентирҙары килтерелә. Һәм улар араһында Баҡрыл ауылы бар. Ырныҡшы ауылы Баҡрыл йылғаһы (Ырныҡшы йылғаһының ҡушылдығы) буйында урынлашҡан. Баҡрыл исемле ауыл Ырныҡшы тип атала башлаған, тип фараз итергә мөмкин. Шулай итеп, ауыл заводҡа нигеҙ һалынғандан һуң барлыҡҡа килгән.

1795 йылда Ырныҡшы ауылында 409 ир-ат һәм 431 ҡатын-ҡыҙ була. 1834 йылда 223 йорт хужалығында 627 ир-ат һәм 704 ҡатын-ҡыҙ йәшәгән. 1896 йылда 936 ир-ат һәм 1047 ҡатын-ҡыҙ, 362 йорт хужалығы була.

Ауылда сиркәү, ирҙәр һәм ҡатын-ҡыҙҙар мәктәбе, 4 аҙыҡ-түлек магазины, ҡаҙна шарап магазины, икмәк магазины булған.

Матбуғатта

• Йәшлек. 7 февраль 2014, Ә беҙҙең ауылда…

Видеофильмдар

• Ырныҡшы тирәләй. 7 март 2021 йылYouTube сайтында Видео
• СиркәүYouTube сайтында Видео

Билдәле шәхестәр

• Анохин Виктор Фёдорович (18.07.1951), совет спортсыһы. 1976 йылғы Йәйге Олимпия уйындарында ҡатнашыусы. СССР йыйылма командаһы ағзаһы (1974—79). Еңел атлетика буйынса СССР‑ҙың халыҡ-ара класлы спорт мастеры (1991). Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры.