Ҡыҙылъяр (Архангел районы)

Ҡыҙылъяр
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Абҙан ауыл Советы (Архангел районы)
Почта индексы	453034

Ҡыҙылъяр (рус. Кызылярово) — Башҡортостандың Архангел районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 148 кеше. Почта индексы — 453034, ОКАТО коды — 80203804003.

Халыҡ һаны

1906 йылда — 124 кеше; 1920—198; 1939—319; 1959—153; 1989—135; 2002—127; 2010 йылда — 127 кеше йәшәгән.

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәттәре буйынса башҡорттар 93 % тәшкил итә.

Дөйөм халыҡ һаны
Халыҡ һаны		2002—2009 халыҡ үҙгәреше
2002	2009	кеше	%
127	148	+21	+16,54

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Архангел): 19 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Приуралье): 28 км

Тарихы

Инйәр йылғаһы Эҫемгә ҡойған ерҙә урынлашҡан Күрпәс-Табын улусының Көмәрле һәм Ҡыҙылъяр ауылдары Күлсәйет тип аталған. Күлсәйет, күрәһең, был ауылдарҙың иртәрәк атамаһы. Әгәр Көмәрле ауылы, Күлсәйет ауылы кеүек үк, XIX быуаттың 60-сы йылдарында барлыҡҡа килһә, Ҡыҙылъяр (Күлсәйет) быуат аҙағында хасил була.

1896 йылда Ҡыҙылъяр ауылы 107 кешеһе булған 21 йорттан торған.

Урамдары

• Салауат исемендәге урам (рус. Им Салавата (улица))
• Йәштәр урамы (рус. Молодежная (улица))
• Яр буйы урамы (рус. Набережная (улица))

Билдәле шәхестәре

• Алсынбаев Мәхәмәт Мәхәмәтулла улы (8.03.1949), ғалим-хирург, медицина өлкәһе һәм йәмәғәт эшмәкәре. 1995—2010 йылдарҙа «Иммунопрепарат» предприятиеһының генераль директоры. Башҡортостан Республикаһының 2‑се һәм 3‑сө саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Медицина фәндәре докторы (2003), профессор (2007). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған һаулыҡ һаҡлау хеҙмәткәре (1999), Башҡортостан Республикаһы атҡаҙанған табибы (1995). Салауат Юлаев ордены кавалеры.
• Ғалин Рауил Әхтәрйән улы — актёр. Башҡортостан Республикаһының халыҡ (1996), БАССР-ҙың атҡаҙанған (1989) артисы. Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы (1982)

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий — Уфа: Китап, 2009. — 744 б. — ISBN 978-5-295-04683-4.

Һылтанмалар

• Ҡыҙылъяр (Архангел районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Кызылярово, Кульсеитово, Кумурлы на портале «Генеалогия и Архивы» (Тикшерелеү көнө: 7 март 2019)