Ментона
Ментона йәки Ментон[9] (франц.Menton [mɑ̃tɔ̃], Мантон, окс.Menton [meⁿˈtaⁿ], итал.Mentone) — Урта диңгеҙҙең Зәңгәрһыу Ярында Францияның көньяҡ-көнсығышындағы курорт ҡалаһы, порт һәм коммуна, Ницца ҡалаһынан 30 саҡрым алыҫлыҡта Прованс — Альп — Зәңгәрһыу яры төбәгендә ята, Диңгеҙ буйы Альптары департаменты, Ницца округы, Ментона кантоны[10]. 2015 йылдың мартына тиклем коммуна бөтөрөлгән Ментона-Уэст һәм Ментона-Эст кантондарының (Ницца округы) административ үҙәге булған.
Коммунаның майҙаны — 71,00 км², халыҡ һаны — 27 955 кеше[11][12] (2006) тотороҡлолоҡ тенденцияһы менән: 29 073 кеше[13] (2012), халыҡ тығыҙлығы — 1710,2 кеше/км².
Географик урыны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Ментона — Француз Ривьераһының Зәңгәрһыу Яр буйындағы курорт-ҡала, итальян сиге алдындағы һуңғы француз ҡалаһы: сиктең теге яғында — Вентимилья. Ментона йомшаҡ климаты менән айырыла, шуға күрә ҡалала күп һанлы баҡсалар һәм парктар бар.
Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
1861 йылға тиклем Монако кенәзлегенә ингән, халҡының талабы буйынса Наполеон III контроллеге аҫтына күсә, һәм Карл III тарафынан Монаконың бойондороҡһоҙлоғон таныу өсөн Францияға тапшырыла.
Икенсе донъя һуғышы йылдарында ҡала Францияның Итальян оккупация зонаһының эре үҙәге була.
Халҡы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
2011 йылда коммуна халҡы тәшкил 28 926 кеше тәшкил иткән[14], ә 2012 йылда — 29 073 кеше[13].
1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2006 | 2011 | 2012 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
19904 | 25040 | 25143 | 25086 | 29141 | 28812 | 27655 | 28926 | 29073 |
Халыҡ һаны динамикаһы[11][15]:

Иҡтисады[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
2010 йылда 17 523 кешенән эшкә яраҡлы йәштә булғандары (15 йыл 64-кә тиклем) 12 940 иҡтисади яҡтан әүҙем, 4583 — әүҙем булмағандары (әүҙемлек күрһәткестәре 73,8 %, 1999 йылда — 70,4 процент).12 940 әүҙем эшкә яраҡлы кешенән 11 492 кеше эшләгән (5939 ир-ат һәм 5553 ҡатын-ҡыҙ), 1448 эшһеҙ иҫәпләнгән (818 ҡатын-ҡыҙ һәм 630 ир-егет). 4583 эшкә яраҡлы әүҙем булған граждандар араһынан 1595 уҡыусы йәки студент, 1515 — хаҡлы ялда, ә тағы 1473 — башҡа сәбәптәр арҡаһында әүҙем булмағандар[16][17].
2010 йыл дауамында коммунала налог түләүсе 15 119 йорт хужалығы иҫәпләнә, уларҙа 26 275,5 кеше йәшәгән. Шул уҡ ваҡытта килем медианаһы бер һалым түләүсегә 19 477 мең евро тәшкил иткән[18].
Иҫтәлекле урындары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- 1619 йылда төҙөлгән Изге Архангел Михаил соборы.
- Ментонала Бастион порты, ул асыҡ диңгеҙҙә Монако кенәздәре тарафынан төҙөлгән. Бөгөн Жан Кокто музейы
- Мэрия: туй залы 1950 йылда Жан Кокто тарафынан биҙәлгән.
- Чудотворец Николай һәм Изге Богородица сиркәүе.
- Урыҫ зыяратында Скорбященский сиркәүе
- Урыҫ «Иҫке һарай» зыяраты (Ментон).
Шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Ментонала испан яҙыусыһы Висенте Бласко Ибаньес йәшәгән һәм вафат булған.
- Лоредан Этьен Ларшэ, француз яҙыусыһы.
Лимон фестивале[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
XV быуаттан Ментонала цитрус емештәре, беренсе сиратта, лимон үҫтерәләр. Лимон ҡаланың символы булып тора; урындағы лимондар үҙҙәренең еҫе һәм тәме арҡаһында юғары баһалана. Йыл һайын февраль аҙағында — март башында лимон фестивале үтә, уның сиктәрендә парадтар ойошторола һәм цитрус емештәренән күп һанлы композициялар төҙөлә[19].
Галереяһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Бастион (1636 — 1639)
Архангел Михаил базиликаһы
Туғандаш ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Монтре, Швейцария (1953)
Нордвейк, Нидерланд (1953)
Намюра, Бельгия (1958)
Баден-Баден, Германия (1962)
Нафплион, Греция (1966)
Сочи, Рәсәй (1966)
Валенсия, Испания (1982)
Лагуна-Бич, АҠШ[20]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ 1,0 1,1 COMMUNE DE MENTON // https://annuaire-entreprises.data.gouv.fr/entreprise/210600839 (фр.)
- ↑ https://www.insee.fr/fr/information/3363419
- ↑ 3,0 3,1 https://www.insee.fr/fr/information/2560698 — 2017.
- ↑ https://www.data.gouv.fr/fr/datasets/r/8442dfae-a878-49c6-be4c-20689b1c337c — 2020.
- ↑ Populations légales 2020 — Национальный институт статистики и экономических исследований Франции, 2022.
- ↑ 6,0 6,1 Национальный институт статистики и экономических исследований Франции — 1946.
- ↑ база данных о французских коммунах — Национальный географический институт Франции.
- ↑ Base officielle des codes postaux — La Poste, 2018.
- ↑ Генштаб Топокарта 2016 йылдың 24 апрель көнөндә архивланған.
- ↑ Décret n° 2014-227 du 24 février 2014 portant délimitation des cantons dans le département des Alpes-Maritimes (билдәһеҙ). Директива от 24 февраля 2014. legifrance.gouv.fr. Дата обращения: 29 августа 2015.
- ↑ 11,0 11,1 Population selon le sexe et l'âge...2006 (билдәһеҙ). Распределение населения по полу и возрасту (2006). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. Архивировано 4 сентябрь 2012 года.
- ↑ Численность населения в 2006 году (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015.
- ↑ 13,0 13,1 Численность населения в 2012 году (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015.
- ↑ Численность населения в 2011 году (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015.
- ↑ Население коммуны Ментона (билдәһеҙ). cassini.ehess. Дата обращения: 29 августа 2015 года.
- ↑ Base chiffres clés: emploi — population active 2010 (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. (последние данные приведены за 1999 год, временная занятость учтена частично)
- ↑ Base chiffres clés: emploi - population active 2010 (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. (последние данные приведены за 1999 год, временная занятость учтена частично)
- ↑ Revenus fiscaux des ménages en 2010 (билдәһеҙ). Облагаемые налогом доходы домашних хозяйств (2010). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. Примечание: дети и внуки, которые проживали в двух местах учтены как 0,5 человека. Глава домашнего хозяйства — один налогоплательщик (НП), другие взрослые члены семьи — по 0,5 НП, дети до 14 лет — по 0,3 НП.
- ↑ Menton, ville du citron (билдәһеҙ). Дата обращения: 12 март 2017.
- ↑ Лагуна мөнәсәбәт-Бич ментон һәм 2012 йылдың 4 июль көнөндә архивланған. сайты lagunabeachsistercities.org
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Официальный сайт мэрии коммуны Ментона (билдәһеҙ). Дата обращения: 29 августа 2015 года.