Ментона

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ментона
франц. Menton
окс. Menton
Герб
Blason ville fr Menton (Alpes-Maritimes).svg
Рәсем
Тармаҡ общее государственное управление[d][1]
Рәсми атамаһы Menton[2]
Архивы хранятся в archives municipales de Menton[d]
Дәүләт Flag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg Франция
Административ үҙәге Ментона[d][3]
Административ-территориаль берәмек Приморские Альпы[d] һәм Ницца[d]
Ассоциацияләшкән сайлау округы Ментона[d][4][3]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы Mayor of Menton[d]
Хөкүмәт башлығы Жан-Клод Гибаль[d]
Ойоштороу-хоҡуҡ формаһы муниципалитет һәм яңа муниципалитет[d][1]
Халыҡ һаны 30 679 кеше (1 ғинуар 2020)[5]
Ир-егеттәр 13 394[6]
Ҡатын-ҡыҙҙар 15 564[6]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 16 метр
Сәғәт бүлкәте UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d]
Туғандаш ҡала Монтрё[d], Намюр[d], Баден-Баден, Сочи, Нафплион[d], Нордвейк[d] һәм Валенсия[d]
Сиктәш Кастеллар[d], Кастийон[d], Горбьо[d], Рокебрюн — Кап-Мартен[d], Сент-Аньес[d] һәм Вентимилья[d]
Майҙаны 14,05 км²[7]
Почта индексы 06500[8]
Рәсми сайт menton.fr
Урынлашыу картаһы
Святой покровитель архангел Михаил[d]
Статистическая область Q3551068? һәм Q113833323?
Номер тамғаһы коды 06
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы Категория:Похороненные в Ментоне[d]
Бында төшөрөлгән фильмдар категорияһы Category:Films shot in Menton[d]
Карта
Commons-logo.svg Ментона Викимилектә

Ментона йәки Ментон[9] (франц.Menton [mɑ̃tɔ̃], Мантон, окс.Menton [meⁿˈtaⁿ], итал.Mentone) — Урта диңгеҙҙең Зәңгәрһыу Ярында Францияның көньяҡ-көнсығышындағы курорт ҡалаһы, порт һәм коммуна, Ницца ҡалаһынан 30 саҡрым алыҫлыҡта Прованс — Альп — Зәңгәрһыу яры төбәгендә ята, Диңгеҙ буйы Альптары департаменты, Ницца округы, Ментона кантоны[10]. 2015 йылдың мартына тиклем коммуна бөтөрөлгән Ментона-Уэст һәм Ментона-Эст кантондарының (Ницца округы) административ үҙәге булған.

Коммунаның майҙаны — 71,00 км², халыҡ һаны — 27 955 кеше[11][12] (2006) тотороҡлолоҡ тенденцияһы менән: 29 073 кеше[13] (2012), халыҡ тығыҙлығы — 1710,2 кеше/км².

Географик урыны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ментона — Француз Ривьераһының Зәңгәрһыу Яр буйындағы курорт-ҡала, итальян сиге алдындағы һуңғы француз ҡалаһы: сиктең теге яғында — Вентимилья. Ментона йомшаҡ климаты менән айырыла, шуға күрә ҡалала күп һанлы баҡсалар һәм парктар бар.

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1861 йылға тиклем Монако кенәзлегенә ингән, халҡының талабы буйынса Наполеон III контроллеге аҫтына күсә, һәм Карл III тарафынан Монаконың бойондороҡһоҙлоғон таныу өсөн Францияға тапшырыла.

Икенсе донъя һуғышы йылдарында ҡала Францияның Итальян оккупация зонаһының эре үҙәге була.

Халҡы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

2011 йылда коммуна халҡы тәшкил 28 926 кеше тәшкил иткән[14], ә 2012 йылда — 29 073 кеше[13].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
196219681975198219901999200620112012
199042504025143250862914128812276552892629073

Халыҡ һаны динамикаһы[11][15]:

Иҡтисады[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

2010 йылда 17 523 кешенән эшкә яраҡлы йәштә булғандары (15 йыл 64-кә тиклем) 12 940 иҡтисади яҡтан әүҙем, 4583 — әүҙем булмағандары (әүҙемлек күрһәткестәре 73,8 %, 1999 йылда — 70,4 процент).12 940 әүҙем эшкә яраҡлы кешенән 11 492 кеше эшләгән (5939 ир-ат һәм 5553 ҡатын-ҡыҙ), 1448 эшһеҙ иҫәпләнгән (818 ҡатын-ҡыҙ һәм 630 ир-егет). 4583 эшкә яраҡлы әүҙем булған граждандар араһынан 1595 уҡыусы йәки студент, 1515 — хаҡлы ялда, ә тағы 1473 — башҡа сәбәптәр арҡаһында әүҙем булмағандар[16][17].

2010 йыл дауамында коммунала налог түләүсе 15 119 йорт хужалығы иҫәпләнә, уларҙа 26 275,5 кеше йәшәгән. Шул уҡ ваҡытта килем медианаһы бер һалым түләүсегә 19 477 мең евро тәшкил иткән[18].

Иҫтәлекле урындары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • 1619 йылда төҙөлгән Изге Архангел Михаил соборы.
  • Ментонала Бастион порты, ул асыҡ диңгеҙҙә Монако кенәздәре тарафынан төҙөлгән. Бөгөн Жан Кокто музейы
  • Мэрия: туй залы 1950 йылда Жан Кокто тарафынан биҙәлгән.
  • Чудотворец Николай һәм Изге Богородица сиркәүе.
  • Урыҫ зыяратында Скорбященский сиркәүе
  • Урыҫ «Иҫке һарай» зыяраты (Ментон).

Шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Порт һәм ҡала күренеше

Лимон фестивале[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

XV быуаттан Ментонала цитрус емештәре, беренсе сиратта, лимон үҫтерәләр. Лимон ҡаланың символы булып тора; урындағы лимондар үҙҙәренең еҫе һәм тәме арҡаһында юғары баһалана. Йыл һайын февраль аҙағында — март башында лимон фестивале үтә, уның сиктәрендә парадтар ойошторола һәм цитрус емештәренән күп һанлы композициялар төҙөлә[19].

Галереяһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Туғандаш ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. 1,0 1,1 COMMUNE DE MENTON // https://annuaire-entreprises.data.gouv.fr/entreprise/210600839 (фр.)
  2. https://www.insee.fr/fr/information/3363419
  3. 3,0 3,1 https://www.insee.fr/fr/information/2560698 — 2017.
  4. https://www.data.gouv.fr/fr/datasets/r/8442dfae-a878-49c6-be4c-20689b1c337c — 2020.
  5. Populations légales 2020Национальный институт статистики и экономических исследований Франции, 2022.
  6. 6,0 6,1 Национальный институт статистики и экономических исследований Франции — 1946.
  7. база данных о французских коммунахНациональный географический институт Франции.
  8. Base officielle des codes postauxLa Poste, 2018.
  9. Генштаб Топокарта 2016 йылдың 24 апрель көнөндә архивланған.
  10. Décret n° 2014-227 du 24 février 2014 portant délimitation des cantons dans le département des Alpes-Maritimes (билдәһеҙ). Директива от 24 февраля 2014. legifrance.gouv.fr. Дата обращения: 29 августа 2015.
  11. 11,0 11,1 Population selon le sexe et l'âge...2006 (билдәһеҙ). Распределение населения по полу и возрасту (2006). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. Архивировано 4 сентябрь 2012 года.
  12. Численность населения в 2006 году (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015.
  13. 13,0 13,1 Численность населения в 2012 году (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015.
  14. Численность населения в 2011 году (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015.
  15. Население коммуны Ментона (билдәһеҙ). cassini.ehess. Дата обращения: 29 августа 2015 года.
  16. Base chiffres clés: emploi — population active 2010 (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. (последние данные приведены за 1999 год, временная занятость учтена частично)
  17. Base chiffres clés: emploi - population active 2010 (билдәһеҙ). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. (последние данные приведены за 1999 год, временная занятость учтена частично)
  18. Revenus fiscaux des ménages en 2010 (билдәһеҙ). Облагаемые налогом доходы домашних хозяйств (2010). INSEE. Дата обращения: 29 августа 2015. Примечание: дети и внуки, которые проживали в двух местах учтены как 0,5 человека. Глава домашнего хозяйства — один налогоплательщик (НП), другие взрослые члены семьи — по 0,5 НП, дети до 14 лет — по 0,3 НП.
  19. Menton, ville du citron (билдәһеҙ). Дата обращения: 12 март 2017.
  20. Лагуна мөнәсәбәт-Бич ментон һәм 2012 йылдың 4 июль көнөндә архивланған. сайты lagunabeachsistercities.org

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]