Мырҙаш
Ауыл | |
Мырҙаш | |
Ил | |
---|---|
Федерация субъекты | |
Муниципаль район | |
Координаталар | |
Сәғәт бүлкәте | |
Һанлы танытмалар | |
Автомобиль коды |
02, 102 |
ОКАТО коды | |
ОКТМО коды | |
ГКГН номеры | |
Мырҙаш (рус. Мурдашево) — Башҡортостандың Стәрлетамаҡ районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 184 кеше[1]. Почта индексы — 453142, ОКАТО коды — 80249818002.
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡаһым түрәнең атаһы Мырҙаш Туйсин 1814 йылда Айыусы ауылынан яңы урынға күсенеп ултыра. Шулай итеп, яңы Мырҙаш ауылына нигеҙ һалына. 1795 йылда үткәрелгән рәүиз материалдарында теркәлеүенсә, яңы ауылдағы 27 ихатала 150 кеше йәшәй. Иген игеү, мал аҫырау менән шөғөлләнеп көн итәләр. Ауылда мәсет, һыу тирмәне була. 1906 йылда бакалея лавкаһы һәм йылға аша паром да эшләгән була.
XIX быуат урталарында Айыусы ауылынан Рәхимҡул Собханҡуловтың Хөснөтдин (1821 йыл тирәһе) һәм Сәйфетдин (1832 йыл тирәһе) исемле улдары яңы ауылға - Мырҙашҡа килеп төпләнә. Хөснөтдиндең балалары — Сиражетдин (1847), Ғәйшә (1850 й. т.), Сәйфетдиндың балалары - Ғайфулла(1857 й. т.), Бибисабира (1873 -1903), Бибиғәзизә (? - 1968) һәм тағы ла өс улының исемдәре теркәлмәгән[2].
Бер ни тиклем ваҡыттан һуң Мырҙашта йәшәгәндәрҙең бер өлөшө икенсе урынға күсеп төпләнә, ауылдарын Түреш-Тамаҡ тип атайҙар[3][4].
Мырҙаш ауылы риүәйәте
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Мырҙаш ауылының барлыҡҡа килеүе хаҡында ошо төбәктә риүәйәт тә бар: "Атҡыса исемле бабай Ғәбдүк (Белорет районы) ауылынан Һуҡайлы йылғаһы буйында ятҡан Уҫаҡлыкүл ярына килеп төпләнә. Атҡысаның улы Өмөтбайҙан Ғәбделнасыр менән Илембай тыуа. Ғәбделнасырҙың алты малайы, ә Илембайҙың биш малайы була. Шулай итеп, улар бер ауыл булып йәшәй башлай. Ләкин туғандар араһында татыулыҡ булмай, шуға ла Илембайҙың ҡатыны, биш улын һәм ҡустыһын алып, Айыусы ауылына күсенә. Ә Ғәбделнасыр, ыҙғыш-талашлы ерҙә йәшәргә теләмәйенсә, ғаиләһе менән Һуҡайлы йылғаһының өйәнкеле, таллы, емеш-еләккә бай булған үҙәненә барып төпләнә. Тәүҙә улар йәшәгән урын Өйәнке ауылы тип йөрөтөлә.
Аҙаҡ Айыусы ауылынан Мырҙаш бабай ғаиләһе, уландары менән күсеп килә, һәм улар ауылға Мырҙаш исеменең бирелеүен юллап алалар. Ысынлап та, был риүәйәттәге факттар XIX быуатта үткәрелгән рәүиз материалдарында ла сағылыш таба[4]
1834 йылдар тирәһендә хәҙерге Ишембай районы Смаҡай ауылынан (хәҙер Ишембай ҡалаһы биҫтәһе) бер нисә малайҙы Мырҙаш ауылына теркәйҙәр, мәҫәлән, Мәхмүт Исмәғил улының малайҙары: Лоҡман, Ғәли (1 йәш), тағы бер нисә кеше. Уларҙың вариҫтары Мәхмүтов, Лоҡманов фамилияларын йөрөтә. Хәҙерге Ишембай районы Бәләкәй Мәҡсүт (Ҡарлар) ауылынан да бер нисә кеше Мырҙашҡа күсерелә, тик бер аҙҙан улар кире үҙ яғына ҡайта.
Халыҡ һаны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Дөйөм халыҡ һаны[1] | |||||
Халыҡ һаны | 2002—2009 халыҡ үҙгәреше | ||||
2002 | 2009 | кеше | % | ||
194 | 184 | -10 | -5,15 |
Географик урыны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Район үҙәгенә тиклем (Стәрлетамаҡ): 37 км
- Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Айыусы): 7 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Стөрлитамак): 37 км
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йыл 4 март архивланған.
- ↑ https://yandex.ru/images/search?text=%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C%201917%20%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0%20%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%B8%20%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D1%83%D1%81%D1%8B%20%D1%8E%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9%20%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8&stype=image&lr=20718&source=serp
- ↑ * Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий 2022 йыл 12 апрель архивланған.
- ↑ 4,0 4,1 Коллектив авторов. История башкирских родов. Юрматы. / Хамидуллин С. И.. — Уфа: Китап, 2018. — Т. 30, часть 1. — С. 183. — 840 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-5-295-06968-0.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4.
- Юсупов Ю. М., Исянгулов Ш. Н., Ярмуллин А. Ш. Юрматы. — Уфа, 2017. — 154 с.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Мырҙаш // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 6 сентябрь 2019)
Портал «Башҡортостан ауылдары» | |
Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала | |
Проект «Башҡортостан ауылдары» |