Цюрихтың Швейцария юғары техник мәктәбе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Цюрихтың Швейцария юғары техник мәктәбе
нем. Eidgenössische Technische Hochschule Zürich
Герб
Нигеҙләү датаһы 16 октябрь 1855
Логотип
Рәсем
Рәсми атамаһы ETH Zurich[1]
Ҡыҫҡаса атамаһы ETHZ, EPFZ, PF di Zurigo, SPFT, チューリッヒ工科大学, 苏黎世理工, 蘇黎世理工 һәм ВТШ Цюриха
Архивы хранятся в ETH Zurich University Archives[d][2], Image Archive of ETH Library[d][3] һәм gta Archives[d][4]
Етәксе Joël Mesot[d]
Ректор Гюнтер Диссертори[d]
Дәүләт  Швейцария
Административ-территориаль берәмек Цюрих[d]
Урын Цюрих[d]
Ойошма ағзаһы ORCID[d][5][6], Тикшеренеү университеттарының халыҡ-ара альянсы[d], Европа университеттары ассоциацияһы[d][7], Informationsdienst Wissenschaft[d][8], Conference of European Schools for Advanced Engineering Education and Research[d], arXiv.org[d][9], LUMI consortium[d], swissuniversities[d][10], DataCite[d][11], Open Education Global[d][12] һәм Coalition for Advancing Research Assessment[d][13]
Уҡыусылар һаны 19 233[14] һәм 23 420[15]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 459 метр
Бойһонған ойошма (филиал) Institute for Biomedical Engineering[d], Q109497813?, Q116950379? һәм Q124809372?
Штаб-фатирҙың урынлашыуы ETH Zurich main building[d], Швейцария
Диапазон IPv6 2001:620:8::/48[16] һәм 2001:67c:10ec::/48[17]
Мираҫ статусы Швейцарияның милли әһәмиәтендәге мәҙәни ҡомартҡыһы[d]
Рәсми сайт ethz.ch
Эндпоинт API aai-logon.ethz.ch/idp/sh…[18]
Ойошма хеҙмәткәрҙәре категорияһы Категория:Преподаватели Высшей технической школы Цюриха[d]
Карта
 Цюрихтың Швейцария юғары техник мәктәбе Викимилектә

Цюрихтың Швейцария юғары техник мәктәбе (нем. Eidgenössische Technische Hochschule Zürich, ингл. Swiss Federal Institute of Technology Zurich) — Швейцарияның Цюрих ҡалаһындағы юғары уҡыу йорто.

1855 йылдың 16 октябрендә Цюрихта юғары техник мәктәбе нигеҙләнгән, һәм Швейцарияның ғына иң абруйлы юғары уҡыу йорто түгел[19], ә үҙгәрмәйенсә доняның иң яҡшы университеттары рейтингыһына керә. Quacquarelli Symonds ойошмаһының рейтингыһына ярашлы, Цюрихтың юғары техник мәктәбе донъяның иң яҡшы университеттарының рейтингыһында 9-сы урынды, шулай уҡ инженер һәм техник фәндәре өлкәһендә 5-се урынды биләй (Массачусетс технология институты, Стэнфорд университеты, Кембридж университеты һәм Сингапур милли университетынан һуң)[20].

Университетты тамамлаусылар һәм профессорҙары араһында Нобель премияһының 21 лауреаты бар, уларҙан иң билдәлеһе — Альберт Эйнштейн, ул физика буйынса премияны 1921 йылда алған.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Швейцария йәш конфедератив дәүләтендә булған кантональ янында тағы ла федераль юғары уҡыу йорто нигеҙләү кәрәклеге буйынса оҙайлы дебаттарҙан һуң, 1854 йылдың 7 февралендә федераль юғары политехник училищеһы тураһында закон ҡабул ителә һәм училище 1855 йылдың 16 октябренән эшләй башлай[21] в Цюрихе. Но учёба была ограничена техническими предметами, так как католические, деревенские кантоны, которые имели свои университеты, хотели предотвратить интеллектуальный монополизм протестантских, городских кантонов[22].

Факультеттар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Архитектура һәм төҙөлөш фәндәре
  • Инженер фәндәре
  • Тәбиғи фәндәр һәм математика
  • Системаға йүнәлтелгән тәбиғи фәндәр
  • Менеджмент һәм социаль фәндәр

Билдәле студенттар һәм уҡытыусылар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Карл Эдуард Крамер — дөйөм биология профессоры
  • Вильгельм Конрад Рёнтген — 1901 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Шарль Эдуар Гийом — 1920 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Альфред Вернер — 1913 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Фриц Габер — 1918 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Нильс Густав Дален — 1912 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Рихард Мартин Вильштеттер — 1915 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Альберт Эйнштейн — 1921 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Герман Штаудингер — 1953 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Петер Дебай — 1936 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Леопольд Ружичка — 1939 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Отто Штерн — 1943 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Тадеуш Рейхштейн — 1950 йылғы медицина буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Вольфганг Паули — 1945 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Рихард Кун — 1938 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Феликс Блох — 1952 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Владимир Прелог — 1975 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Вернер фон Браунюл — «Фау-2» тәүге баллистик ракетаһының конструкторы.
  • Карл Александр Млер — 1987 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Вернер Арбер — 1978 йылғы медицина буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Генрих Рорер — 1986 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Рихард Эрнст — 1991 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Никлаус Вирт — программалаштырыу телдәрен төҙөү өлкәһендә иң билдәле теоретиктарының береһе, Тьюринг премияһы лауреаты (1984).
  • Бертран Мейер — Эйфель программалаштырыу теленең авторы, Дала-Нигард премияһы лауреаты (2005).
  • Курт Вютрих — 2002 йылғы химия буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Йоханнес Георг Беднорц — 1987 йылғы физика буйынса Нобель премияһы лауреаты.
  • Сантьяго Калатрава — архитектор һәм инженер.
  • Корине Маух — Цюрих мэры.
  • Морозов Иван Абрамович — Мәскәү эшҡыуары, сауҙагәр, коллекционер.
  • Бондаренко Илья Евграфович — рус һәм совет архитекторы, реставраторы, сәнғәт белгесе.
  • Герман Зигфрид — швейцар топографы, картограф, Швейцария армияһы штабының начальнигы.
  • Карлис Улманис — Латвия президенты (1936—1940).
  • Светозар Маркович — серб социалистик сәйәсмәне.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. https://ethz.ch/staffnet/en/service/communication/corporate-design/logo.html
  2. http://archivdatenbank-online.ethz.ch/hsa/#/content/bdd4a6e9ebdb46cdba91d37ea301f1d2
  3. http://ba.e-pics.ethz.ch/catalog/ETHBIB.Bildarchiv/c/6629
  4. https://www.archiv.gta.arch.ethz.ch/
  5. https://orcid.org/members/001G000001G8Z0JIAV-eth-zurich
  6. https://web.archive.org/web/20231020113811/https://orcid.org/members
  7. https://eua.eu/about/member-directory.html
  8. https://idw-online.de/de/institution104
  9. Our Members / Tier 1
  10. https://www.swissuniversities.ch/en/organisation/members
  11. https://web.archive.org/web/20240112184553/https://datacite.org/members/
  12. https://web.archive.org/web/20230322221352/https://www.oeglobal.org/about-us/members-list/
  13. https://web.archive.org/web/20231109092552/https://coara.eu/coalition/membership/
  14. ETH Annual report // https://www.ethz.ch/content/dam/ethz/common/docs/publications/annual-reports/2014/ETH-Annualreport-2014.pdf
  15. ETH Annual report // https://ethz.ch/en/the-eth-zurich/portrait/information-material.html
  16. https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=2001:620:8::/48&type=inet6num
  17. https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=2001:67c:10ec::/48&type=inet6num
  18. https://orcid.org/signin
  19. Academic Ranking of World Universities - 2012| Top 500 universities | Shanghai Ranking - 2012 | World University Ranking - 2012. Дата обращения: 2 апрель 2013. Архивировано из оригинала 25 апрель 2013 года. 2013 йыл 25 апрель архивланған.
  20. QS World University Rankings® 2015/16. Top Universities. Дата обращения: 8 март 2016.
  21. ETHistory 1848—1855: Polytechnische Fundierung eines alten Traums
  22. ETH History

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]