Ғарипов Марсель Исмәғил улы

Ғарипов Марсель Исмәғил улы
Заты	ир-ат
Гражданлығы	СССР  Рәсәй
Тыуған көнө	13 апрель 1942({{padleft:1942|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:13|2|0}}) (80 йәш)
Тыуған урыны	Үрге Тәтешле, Рәсәй
Һөнәр төрө	мәктәп уҡытыусыһы, юғары мәктәп уҡытыусыһы, проректор, Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай
Биләгән вазифаһы	ректор[d]
Ғилми исеме	профессор[d]
Ғилми дәрәжә	педагогия фәндәре докторы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре[d] РСФСР‑ҙың халыҡ мәғарифы отличнигы

Ғарипов Марсель Исмәғил улы (13 апрель 1942 йыл — 27 сентябрь 2021 йыл) — ғалим-педагог, комсомол, партия органдары хеҙмәткәре, юғары мәктәп эшмәкәре һәм сәйәсмән. 1981 йылдан Бөрө дәүләт педагогия институты уҡытыусыһы, 1988 йылдан — проректоры, 1989 йылдан — ректоры. 2003 йылдан Көнсығыш иҡтисади-юридик гуманитар академияһы уҡытыусыһы, шул иҫәптән 2009 йылға тиклем — өҫтәмә белем биреү буйынса проректор. Педагогия фәндәре докторы (1988), профессор (1990). Башҡортостан Республикаһының беренсе (1995—1999) һәм икенсе (1999—2003) саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтайҙың Закондар сығарыу Палатаһы депутаты. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1992), РСФСР-ҙың халыҡ мәғарифы (1978) һәм Башҡортостан Республикаһының мәғариф (2002) отличнигы, Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2003).

Биографияһы

Марсель Исмәғил улы Ғарипов 1942 йылдың 13 апрелендә Башҡорт АССР-ының Тәтешле районы Түбәнге Тәтешле ауылында тыуған. Мәктәп йылдарында пионер отряды командиры, мәктәп пионер дружинаһы советы ағзаһы, артабан мәктәптең комсомол комитеты һәм ВЛКСМ-дың район комитеты ағзаһы була.

Үрге Тәтешле урта дөйөм белем биреү политехник училищеһын тамамлағандан һуң, Бөрө дәүләт педагогия институтының химия, биология һәм ауыл хужалығы производствоһы нигеҙҙәре факультетына уҡырға инә һәм уны 1965 йылда тамамлай.

Артабанғы хеҙмәт эшмәкәрлеге

• 1964—1965 йылдарҙа — ВЛКСМ-дың Бөрө ҡала комитетында эшләй.
• 1966-1967 йылдарҙа — Кушнаренко районының Бардовка тулы булмаған урта мәктәбе директоры.
• 1967—1981 йылдарҙа — КПСС-тың Тәтешле район комитетында эшләй.
• 1978 йылда — Свердловск (хәҙер Екатеринбург) Юғары партия мәктәбен тамамлай.
• 1981-1995 йылдарҙа — Бөрө педагогия институтында эшләй: 1981—1988 йылдарҙа — уҡытыусы, 1988—1989 йылдарҙа — проректор, 1989—1995 йылдарҙа — ректор.
• 1995—1999 йылдарҙа — Башҡортостан Республикаһы Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтайҙың — Башҡортостан Республикаһы Закондар сығарыу палатаһының Мәғариф, фән, мәҙәниәт, спорт, туризм һәм йәштәр эштәре буйынса комитеты рәйесе урынбаҫары, 1999—2003 йылдарҙа — рәйесе. 2003—2009 йылдарҙа Көнсығыш иҡтисад-юридик гуманитар академияһында өҫтәмә белем биреү буйынса проректор.

Ғалим, юғары мәктәп һәм йәмәғәт эшмәкәре 2021 йылдың 27 сентябрендә Бөрө ҡалаһында вафат булды.

Фәнни эшмәкәрлеге

Ғилми тикшеренеүҙәре уҡыусыларҙың хеҙмәт политехник әҙерлегенә, инновациялы педагогик технологияларға, хәҙерге заман мәғарифы философияһына. арналған. 220-нән ашыу ғилми хеҙмәт авторы.

Китаптары

• Общественнополезный, производительный труд сельских школьников. Уфа, 1990; Иноязычные профессиональные и социально-культурные коммуникации: теория и практика. Уфа, 2004.  (рус.)

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1992).

Әҙәбиәт

• В. Н. Гуров, Памяти Гарипова Марселя Исмагиловича, председателя ГАК по программе «Менеджмент в образовании». ГАУ ДПО Институт развития образования Республики Башкортостан, официальный сайт. 11 марта 2022 года (рус.) (Тикшерелеү көнө: 12 апрель 2022)

Һылтанмалар

• Ғарипов Марсель Исмәғил улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 11 апрель 2022)
• Константин Толкачев выразил соболезнование в связи с уходом из жизни депутата первого и второго созывов Марселя Гарипова Государственное Собрание — Курултай Республики Башкортостан (Официальный информационный портал) (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 12 апрель 2022)
• Гулиса Мусина. Для меня сегодня - еще один печальный день... 5 октября 2021 года (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 12 апрель 2022)