Ғабдрахманов Абрар Хаҡ улы: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
18 юл: 18 юл:
}}
}}
{{фамилиялаш|Ғабдрахманов}}
{{фамилиялаш|Ғабдрахманов}}
'''Ғабдрахманов Абрар Хаҡ улы''' ([[1 ғинуар]] [[1935]], [[БАССР]]‑ҙың [[Учалы районы]] [[Наурыҙ (Учалы районы)|Наурыҙ ауылы]] — [[15 октябрь]] [[2013 йыл]], [[Өфө]]) — композитор, Башҡортостандың халыҡ артисы (1995).
'''Ғабдрахманов Абрар Хаҡ улы''' ([[1 ғинуар]] [[1935]], [[БАССР]]‑ҙың [[Учалы районы]] [[Наурыҙ (Учалы районы)|Наурыҙ ауылы]] — [[15 октябрь]] [[2013 йыл]], [[Өфө]]) — композитор, [[Башҡортостан]]дың халыҡ артисы (1995).


== Биографияһы ==
== Биографияһы ==
[[Өфө сәнғәт училищеһы]]н (1965; [[Сәлмәнов Рафиҡ Вафа улы|Р. В. Сәлмәнов]] класы), [[Өфө дәүләт сәнғәт институты|ӨДСИ]]‑не (1973; [[Исмәғилев Заһир Ғарип улы|З. Ғ. Исмәғилев]] класы) тамамлаған. 1961—68 йылдарҙа Өфөнөң 8‑се музыка мәктәбе уҡытыусыһы, 1973—78 йылдарҙа БАССР‑ҙың Телевидение һәм радиотапшырыуҙар буйынса дәүләт комитетының музыкаль мөхәррире.
[[Өфө сәнғәт училищеһы]]н (1965; [[Сәлмәнов Рафиҡ Вафа улы|Рафиҡ Сәлмәнов]] класы), [[Өфө дәүләт сәнғәт институты]]н (1973; [[Исмәғилев Заһир Ғарип улы|Заһир Исмәғилев]] класы) тамамлаған. 1961—68 йылдарҙа [[Өфө]]нөң 8‑се музыка мәктәбе уҡытыусыһы, 1973—78 йылдарҙа [[БАССР]]‑ҙың Телевидение һәм радиотапшырыуҙар буйынса дәүләт комитетының музыкаль мөхәррире.


== Ижады ==
== Ижады ==
Уның ижады бай тематикалы булыуы, көйҙәр ижад итеүҙә төрлө формалар һәм алымдар ҡулланыуы м‑н айырылып тора. Башҡорт халыҡ музыкаһы темаларына нигеҙләнеп, «Йәмле Яйыҡ буйҙары» (1972) симфоник картинаһын, «Башҡорт бейеүҙәре» (1980) симфоник сюитаһын, 2 скрипка һәм фротениано өсөн «Бейеү ритмдары» (1976) сюитаһын, скрипка һәм фортопиано өсөн 2‑се сонатаһын (1988), скрипка һәм фортепиано өсөн «Башҡорт моңдары» пьесалар циклын (1992) ижад итә. Уның ижадында милли мелодиканы айырыуса аһәңле сағылдырған вокаль музыка ҙур урын алып тора: колоратуралы сопрано һәм симфоник оркестр өсөн Концерт (1977), [[Сафин Рафаэль Әхмәтсафа улы|Р. Ә. Сафин]] һүҙҙәренә «Мәңгелек яралар» (1972), [[Игибаев Абдулхак Хажмөхәмәт улы|А. Игебаев]] һәм [[Солтанов Йыһат Әҙеһәм улы|Й. Ә. Солтанов]] һүҙҙәренә «Тыуған ерем — моңло йырым» (1979) кантаталары; [[Хәким Ғиләжев|Х. Ғиләжев]] һүҙҙәренә «Ер улы — Ил улы» (1986), [[Рәми Ғарипов|Р. Й. Ғарипов]] һүҙҙәренә «Туған тел» (1989), [[Назар Нәжми|Н. Нәжми]] һүҙҙәренә «Шағир» (1998) вокаль циклдары. 60‑тан ашыу йыр һәм романс авторы: Р. Йәнбәк һүҙҙәренә «Ағиҙел», [[Әхмәтйәнова Зарема Әхмәт ҡыҙы|З. Ә. Әхмәтйәнова]] һүҙҙәренә «Аҙашҡанһың, кәкүк», [[Ҡотлогилдина Зөһрә Сәлимйән ҡыҙы|З. С. Ҡотлогилдина]] һүҙҙәренә «Төштәрҙә генә булһа ла», [[Бикбаев Рауил Төхфәт улы|Р. Т. Бикбаев]] һүҙҙәренә «Туған моңдар» һ. б. 50‑нән ашыу башҡ. халыҡ йырын нотаға һала, ҡайһы берҙәрен a cappella хоры өсөн эшкәртә («Сибай», «Томан», «Уйыл», «Шәүрә» һ. б.). Балалар өсөн «Һоро муйын» («Серая шейка»; 1987, Д. Н. Мамин-Сибиряктың шул уҡ исемле әкиәте буйынсаса Г. А. Зайцевтың либреттоһы) операһын, 20‑нән ашыу йыр һәм пьеса яҙа.
Абрар Ғабдрахманов ижады бай тематикалы булыуы, музыкаль әҫәрҙәр яҙыуҙа күп төрлө формалар һәм алымдар ҡулланылыуы менән айырылып тора. [[Башҡорт]] халыҡ өйҙәренә нигеҙләнгән «Йәмле Яйыҡ буйҙары» (1972) симфоник картинаһын, «Башҡорт бейеүҙәре» (1980) симфоник сюитаһын, 2 скрипка һәм фротениано өсөн «Бейеү ритмдары» (1976) сюитаһын, скрипка һәм фортопиано өсөн 2‑се сонатаһын (1988), скрипка һәм фортепиано өсөн «Башҡорт моңдары» пьесалар циклын (1992) киң билдәле. Уның ижадында милли мелодиканы айырыуса аһәңле сағылдырған вокаль музыка ҙур урын алып тора: колоратуралы сопрано һәм симфоник оркестр өсөн Концерт (1977), [[Сафин Рафаэль Әхмәтсафа улы|Рафаэль Сафин]] һүҙҙәренә «Мәңгелек яралар» (1972), [[Игебаев Абдулхаҡ Хажмөхәмәт улы|Абдулхаҡ Игебаев]] һәм [[Солтанов Йыһат Әҙеһәм улы|Йыһат Солтанов]] һүҙҙәренә «Тыуған ерем — моңло йырым» (1979) кантаталары; [[Хәким Ғиләжев|Хәким Ғиләжев]] һүҙҙәренә «Ер улы — Ил улы» (1986), [[Рәми Ғарипов|Рәми Ғарипов]] һүҙҙәренә «Туған тел» (1989), [[Назар Нәжми|Назар Нәжми]] һүҙҙәренә «Шағир» (1998) вокаль циклдары. 60‑тан ашыу йыр һәм романс авторы: [[Йәнбәков Рәмил Әхмәт улы|Рәмил Йәнбәк]] һүҙҙәренә «Ағиҙел», [[Әхмәтйәнова Зарема Әхмәт ҡыҙы|Зарема Әхмәтйәнова]] һүҙҙәренә «Аҙашҡанһың, кәкүк», [[Ҡотлогилдина Зөһрә Сәлимйән ҡыҙы|Зөһрә Ҡотлогилдина]] һүҙҙәренә «Төштәрҙә генә булһа ла», [[Бикбаев Рауил Төхфәт улы|Рауил Бикбаев]] һүҙҙәренә «Туған моңдар» һәм башҡалар. Бынан тыш 50‑нән ашыу башҡорт халыҡ йырын нотаға һала, ҡайһы берҙәрен капелла хоры өсөн эшкәртә («Сибай», «Томан», «Уйыл», «Шәүрә» һ. б.). Балалар өсөн «Һоро муйын» («Серая шейка»; 1987, Д. Н. Мамин-Сибиряктың шул уҡ исемле әкиәте буйынса Г. А. Зайцевтың либреттоһы) операһын, 20‑нән ашыу йыр һәм пьеса яҙа.


Композиторҙар союзы ағзаһы (1981).
Композиторҙар союзы ағзаһы (1981).


== Маҡтаулы исемдәре ==
== Наградалары ==
* Башҡортостандың халыҡ артисы (1995).
* Башҡортостандың халыҡ артисы (1995).
* БАССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1985).
* БАССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1985).

09:04, 14 апрель 2015 өлгөһө

Абрар Ғабдрахманов
Төп мәғлүмәт
Исеме

Ғабдрахманов Абрар Хаҡ улы

Тыуған

1 ғинуар 1935({{padleft:1935|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:1|2|0}})

Тыуған урыны

БАССР‑ҙың Учалы районы Наурыҙ ауылы

Үлгән

15 октябрь 2013({{padleft:2013|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:15|2|0}}) (78 йәш)

Үлгән урыны

Өфө

Ил

Совет Социалистик Республикалар Союзы СССРРәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы

Һөнәрҙәре

композитор

Наградалар
Башҡортостандың халыҡ артисы
Башҡортостандың халыҡ артисы

Ғабдрахманов Абрар Хаҡ улы (1 ғинуар 1935, БАССР‑ҙың Учалы районы Наурыҙ ауылы — 15 октябрь 2013 йыл, Өфө) — композитор, Башҡортостандың халыҡ артисы (1995).

Биографияһы

Өфө сәнғәт училищеһын (1965; Рафиҡ Сәлмәнов класы), Өфө дәүләт сәнғәт институтын (1973; Заһир Исмәғилев класы) тамамлаған. 1961—68 йылдарҙа Өфөнөң 8‑се музыка мәктәбе уҡытыусыһы, 1973—78 йылдарҙа БАССР‑ҙың Телевидение һәм радиотапшырыуҙар буйынса дәүләт комитетының музыкаль мөхәррире.

Ижады

Абрар Ғабдрахманов ижады бай тематикалы булыуы, музыкаль әҫәрҙәр яҙыуҙа күп төрлө формалар һәм алымдар ҡулланылыуы менән айырылып тора. Башҡорт халыҡ өйҙәренә нигеҙләнгән «Йәмле Яйыҡ буйҙары» (1972) симфоник картинаһын, «Башҡорт бейеүҙәре» (1980) симфоник сюитаһын, 2 скрипка һәм фротениано өсөн «Бейеү ритмдары» (1976) сюитаһын, скрипка һәм фортопиано өсөн 2‑се сонатаһын (1988), скрипка һәм фортепиано өсөн «Башҡорт моңдары» пьесалар циклын (1992) киң билдәле. Уның ижадында милли мелодиканы айырыуса аһәңле сағылдырған вокаль музыка ҙур урын алып тора: колоратуралы сопрано һәм симфоник оркестр өсөн Концерт (1977), Рафаэль Сафин һүҙҙәренә «Мәңгелек яралар» (1972), Абдулхаҡ Игебаев һәм Йыһат Солтанов һүҙҙәренә «Тыуған ерем — моңло йырым» (1979) кантаталары; Хәким Ғиләжев һүҙҙәренә «Ер улы — Ил улы» (1986), Рәми Ғарипов һүҙҙәренә «Туған тел» (1989), Назар Нәжми һүҙҙәренә «Шағир» (1998) вокаль циклдары. 60‑тан ашыу йыр һәм романс авторы: Рәмил Йәнбәк һүҙҙәренә «Ағиҙел», Зарема Әхмәтйәнова һүҙҙәренә «Аҙашҡанһың, кәкүк», Зөһрә Ҡотлогилдина һүҙҙәренә «Төштәрҙә генә булһа ла», Рауил Бикбаев һүҙҙәренә «Туған моңдар» һәм башҡалар. Бынан тыш 50‑нән ашыу башҡорт халыҡ йырын нотаға һала, ҡайһы берҙәрен капелла хоры өсөн эшкәртә («Сибай», «Томан», «Уйыл», «Шәүрә» һ. б.). Балалар өсөн «Һоро муйын» («Серая шейка»; 1987, Д. Н. Мамин-Сибиряктың шул уҡ исемле әкиәте буйынса Г. А. Зайцевтың либреттоһы) операһын, 20‑нән ашыу йыр һәм пьеса яҙа.

Композиторҙар союзы ағзаһы (1981).

Маҡтаулы исемдәре

  • Башҡортостандың халыҡ артисы (1995).
  • БАССР‑ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1985).

Әҫәрҙәре

  • Таңдағы йыр. Өфө, 1985;
  • Төнгө серенада. Өфө, 1994.

Әҙәбиәт

  • Галина Г. С. Төнгө серенада //Һоҡланһын бар донъя. — Өфө, 1999.

Һылтанмалар