Алтынбай Хоҙайшөкөров
| Алтынбай Хоҙайшөкөр улы | |
| Тыуған ваҡыты | |
|---|---|
| Тыуған урыны |
Ырымбур губернаһы, Үҫәргән улусы, Аҡназар ауылы |
| Үлгән ваҡыты | |
| Вафат урыны |
билдәһеҙ |
| Хеҙмәт иткән урыны | |
| Хеҙмәт итеү йылдары |
|
| Хәрби звание |
хорунжий |
| Хәрби алыш/һуғыш |
1812 йылғы Ватан һуғышы, |
Алтынбай Хоҙайшөкөров (1776—1852) — хәрби эшмәкәр. 1812 йылғы Ватан һуғышында һәм Рус армияһының сит илгә 1813—1814 йылдарҙағы походтарында ҡатнашыусы.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Алтынбай Хоҙайшөкөров Ырымбур губернаһы Үҫәргән улусы (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Хәйбулла районы) Аҡназар ауылында тыуған[1].
1794 йылдың 10 майынан казак булып хеҙмәт итә. 1803 йылдың 10 майында зауряд-сотник званиеһын ала[2].
1812 йылғы Ватан һуғышы башланғас, 1814 йылдың аҙағына тиклем 7-се Башҡорт атлы полкы составында француздарға ҡаршы алыштарҙа ҡатнаша[2]. 7-се Башҡорт атлы полкы Яңы Воздвиженка ҡәлғәһендә 9-сы кантон башҡорттарынан ойошторола һәм 1812 йылдың 12 октябрендә Һамар аша Түбәнге Новгородҡа бара[3]. 1813 йылда 7-се полк Данциг (Гданьск) ҡалаһын блокадалауҙа ҡатнаша һәм ҡәлғә бирелгәнсе уның составында һуғыша[3][4]. 1814 йылдың 2 мартында 7-се Башҡорт полкы Рейнға йүнәлә һәм Кёльн ҡалаһына килеп еткәс һуғыштың тамамланыуы тураһында хәбәр ала. 1814 йылдың декабрендә полк туған яғына юл тота.
1814 йылдың 5 декабрендә — поход старшинаһы, 1815 йылдың 30 авгусында хорунжий званиеларын ала[2]. 1815 йылда шәхси дворян титулын ала[5].
1815—1831 йылдарҙа хәҙерге Һамар өлкәһенең Хәсән ауылында йәшәй. 1817—1831 йылдарҙа Оло һәм Кесе Үҙән, Сәҙе бассейндарында урынлашҡан 9-сы кантон 2-се отделениеһының йорт старшинаһы булып хеҙмәт итә[1].
1805 һәм 1820 йылдарҙа Ырымбур сик һыҙығында хеҙмәт итә.
1859 йылғы ревизия мәғлүмәттәре буйынса хәҙерге Ырымбур өлкәһе Гай районы Ялсыбай ауылында йәшәгән — бында уның улы Йәнмөхәмәт Алтынбаев теркәлгән (ул 1831 йылда Күстән ауылында йәшәгән)[1].
Бүләктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- «1812 йылғы Ватан һуғышы иҫтәлегенә» көмөш миҙалы кавалеры
Ғаиләһе
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡатыны — Һылыубикә[2]
Улы — Йәнмөхәмәт Алтынбаев[1]
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Маннапов М. М. Башкиры Самарской губернии возвращение на родину предков в первой половине XX века. — Уфа: ИИЯЛ УФИЦ РАН, 2018. — С. 39. — 314 с. — ISBN 978-5-91608-162-6.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Сулейманов Ф. М. Юго-восточный Башкортостан: малоизученные страницы истории и этнографии. — Уфа: Гилем, Башкирская энциклопедия, 2013. — С. 108—109. — 272 с. — ISBN 978-5-88185-122-4.
- ↑ 3,0 3,1 Рахимов Р. Н., 2012, с. 396
- ↑ Усманов А. Н., 1964, с. 82
- ↑ Ильясова А. Я. История башкирского дворянства. — Уфа: Китап, 2015. — С. 133. — 232 с. — ISBN 978-5-295-06335-0.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Асфатуллин С. Г. Северные амуры в Отечественной войне 1812 года. — Уфа: Уфимский полиграфкомбинат, 2000. — 160 с. — ISBN 5-85051-181-4.
- Вклад Башкирии в победу России в Отечественной войне 1812 года. Сборник документов и материалов / сост. Р. Н. Рахимов [и др.]. — Уфа: Китап, 2012. — 488 с. — ISBN 978-5-295-05476-1.
- Гатиятуллин З. Г. Башкиры 9-го и 10-го кантонов в Отечественной войне 1812 г // Ватандаш : журнал. — 2013. — № 4. — С. 110—133. — ISSN 1683-3554.
- Усманов А. Н. Башкирский народ в Отечественной войне 1812 года. — Уфа: Башкнигоиздат, 1964. — 136 с.