Тау системаһы
| Тау системаһы | |
| Был исемлектә | тау һырты |
|---|---|
Тау системаһы — геоморфологик берҙәмлек тәшкил иткән, биләмәләре, барлыҡҡа килеүҙәре бер үк булған тауҙар (йәки уларҙың ҙур өлөшө)[1]. Тау системаһы тау һырттары, тау массивы, ҡалҡыулыҡтар, тау араһы уйпатлыҡтары һәм үҙәндәр берлегенән хасил. Тау системаһы рельефының айырым ҙур өлөштәре (һырт, уйпат) бер бөтөн механизм булып тора һәм үҙ-ара бәйләнгән була.
«Тау системаһы» төшөнсәһе йыш ҡына «таулы илдәр» тигән төшөнсә менән тап килә, мәгәр уның бер өлөшө йәки бер нисә таулы илде берләштерә ала.Тау һыҙатын бер нисә тау системаһы тәшкил итә,улар берҙәм һыҙат булып һуҙыла. Тау системаһы, ҡағиҙә булараҡ, ниндәйҙер бер төр тауҙарҙан — йыйырсыҡлы, ҡалҡыулыҡлы, вулкандан хасил булған һәм башҡаларҙан тора. Ҡағиҙә булараҡ, тау системаһы ер ҡабығының билдәле бер тектоник элементына бәйле була[1].
СССР-ҙың тау системалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1959 йылда СССР-ҙа тау системаларына арналған почта маркалары серияһы сығарыла:
-->
Ерҙең төп тау системалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Алтай тауҙары
- Монголия Алтайы
- Альп тауҙары
- Анд тауҙары (Анд Кордильерҙары)
- Аппалач
- Атлас тауҙары
- Пиреней тауҙары
- Оло Гималай
- Көнсығыш Гималай
- Оло Кавказ
- Бәләкәй Кавказ
- Тянь-Шань
- Карпат тауҙары
- Көнсығыш Памир
- Көнбайыш Памир
- Гиссар-Алай
- Һиндукуш
- Гималай тауҙары
- Ҡараҡором (тау системаһы)
- Куньлунь
- Кордильера
- Саян тауҙары
- Урал тауҙары[2][3]
Шулай уҡ ҡара
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Горный массив
* Горная страна
- Нагорье
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Горная система. География. Современная иллюстрированная энциклопедия. 2006.. Дата обращения: 10 ғинуар 2012. Архивировано 29 февраль 2012 года.
- ↑ Гвоздецкий Н.А., Голубчиков Ю.Н. тауҙарыы. — М.: Мысль, 1987. — 339 с.
- ↑ География. Современная иллюстрированная энциклопедия / Главный редактор А.П. тауҙарыкин. — М.: Росмэн-Пресс, 2006. — 624 с. — ISBN 5-353-02443-5.