Чагин Георгий Николаевич
Чагин Георгий Николаевич | |
Зат | ир-ат |
---|---|
Гражданлыҡ |
СССР Рәсәй |
Тыуған көнө | 24 апрель 1944 или 1944[1] |
Тыуған урыны | Чердынь районы[d], Пермь өлкәһе, РСФСР, СССР |
Вафат булған көнө | 11 ноябрь 2018 |
Вафат булған урыны | Пермь, Рәсәй |
Туған тел | урыҫ теле |
Һөнәр төрө | тарихсы, этнолог, тыуған яҡты өйрәнеүсе, профессор, этнограф |
Эшмәкәрлек төрө | этнография, Пермь крайы тарихы[d], тарих[2], этнология[2] һәм тыуған яҡты өйрәнеү[d][2] |
Эш урыны | Пермь дәүләт милли тикшеренеү университеты |
Уҡыу йорто | Пермь дәүләт милли тикшеренеү университеты |
Ғилми исеме | профессор[d] |
Ғилми дәрәжә | тарих фәндәре докторы[d] |
Ғилми етәксе | Владимир Антонович Оборин[d] |
Уҡыусылар | Головчанский, Григорий Петрович[d] һәм Александр Васильевич Черных[d] |
Кемдә уҡыған | Владимир Антонович Оборин[d] |
Әүҙемлек урыны | Пермь[2] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
Чагин Георгий Николаевич (24 апрель 1944 йыл, Молотов өлкәһе Чердынь районы Бани ауылы — 10 ноябрь 2018 йыл, Мәскәү) — СССР һәм Рәсәй тарихсыһы, этнолог, крайҙы өйрәнеүсе. Тарих фәндәре докторы, профессор, Пермь университетының Рәсәйҙең боронғо һәм яңы тарихы кафедраһы мөдире (1995—2018). Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2004), Рәсәй Федерацияһы юғары мәктәбенең атҡаҙанған хеҙмәткәре (2007).
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Гео́ргий Никола́евич Ча́гин 1967 йылда Пермь дәүләт университетының тарих факультетын тамамлай. 1967—1974 йылдарҙа — А. С. Пушкин исемендәге Чердынь крайҙы өйрәнеү музейы директоры.
1974 йылдан Пермь дәүләт университетында ассистент, өлкән уҡытыусы, доцент булып эшләй. 1975 йылдан университеттың Кама этнография экспедицияһын етәкләгән, Пермь, Свердловск өлкәләрендә, Удмуртияла, Комила, Башҡортостанда, Татарстанда тикшеренеүҙәр уҙғара.
1981 йылда СССР Фәндәр академияһында «Формирование русского населения северного Прикамья в конце XV — начале XX вв.: история расселения, землепользования, жилища» темаһы буйынса кандидатлыҡ диссертацияһын яҡлай.
1995—2018 йылдарҙа Пермь дәүләт университетының Рәсәйҙең боронғо һәм яңы тарихы кафедраһы мөдире.
1996 йылда «Этнокультурная история Среднего Урала в конце XVI — первой половине XIX вв.» темаһы буйынса докторлыҡ диссертацияһын яҡлай, 1997 йылдан — профессор.
М. А. Кастрен йәмғиәте ағзаһы (Финляндия), Чердынь ҡалаһының почётлы гражданы (1997). 2010 йылдан — Пермь крайы Йәмәғәт палатаһы ағзаһы .
«Ижтимағи эшмәкәрлектә күренекле ҡаҙаныштары өсөн» номинацияһы буйынса Строганов премияһы лауреаты (2016)[3].
Төп хеҙмәттәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]500-ән ашыу фәнни һәм популяр публикацияларҙың, шул иҫәптән 40-ҡа яҡын монографияларҙың авторы. Фәнни эшмәкәрлеге XIV–XX быуаттарҙағы Уралдың этномәҙәни тарихы мәсьәләләрен өйрәнеүгә йүнәлтелгән. Хеҙмәттәрендә көнсығыш славян, фин-уғыр һәм төрки халыҡтарының традицион мәҙәниәтенең күп күренештәрен реконструкциялаған. Урал башҡорттарын һәм татарҙарын өйрәнеүгә ҙур өлөш индергән[4]
- Китаптар
- Чердынь: краткий исторический очерк. Пермь, 1972.
- На древней Пермской земле. — М.: Искусство, 1988. — 176 с. — (Дороги к прекрасному). — 125 000 экз.
- Оборин В. А., Чагин Г. Н. Чудские древности Рифея: Пермский звериный стиль. — Пермь: Пермское книжное издательство, 1988. — 184 с. — (Искусство Прикамья). — 30 000 экз.
- Культура и быт русских крестьян Среднего Урала в середине XIX — начале XX века: этнические традиции материальной жизни. Пермь, 1991;
- Язьвинские пермяки: история и традиции. Пермь, 1993;
- Мировоззрение и традиционная обрядность русских крестьян Среднего Урала в середине XIX — начале XX века. Пермь, 1993;
- Этнокультурная история Среднего Урала в конце XVI — первой половине XIX в. Пермь, 1995;
- Этнокультурная история Среднего Урала XVI—XX вв. Екатеринбург, 1999;
- Этносы и культуры на стыке Европы и Азии: избранные труды. Пермь, 2002;
- Города Перми Великой Чердынь и Соликамск. Пермь, 2004;
- Пермь Великая в топонимических доказательствах. Пермь, 2004;
- Круглый год праздников, обрядов и обычаев коми-пермяков. Кудымкар, 2005 (в соавт. с В. В. Климовым; 2-е изд. 2019);
- Коми-пермяцкий национальный костюм: из собрания Коми-Пермяцкого окружного краеведческого музея им. П. И. Субботина-Пермяка. Кудымкар, 2006 (в соавт.);
- Рыболовство в Пермском крае в стародавние времена. Пермь, 2007 (в соавт. с И. К. Кирьяновым и С. Н. Коренюком);
- Наследие Пермского края как ресурс развития историко-культурного туризма. Пермь, 2008;
- Фокеевна: документальная повесть. Пермь, 2009 (в соавт. с И. А. Подюковым и С. С. Шляховой);
- Пермский край на перекрёстках истории и культуры. Пермь, 2010;
- Исторические знания народов Урала в XIX — начале XXI вв. Екатеринбург, 2011;
- Города — заводы. Пермь, 2014 (в соавт. с Г. П. Головчанским, А. Ф. Мельничуком и А. В. Шиловым);
- Коми-Пермяцкий краеведческий музей им. П. И. Субботина-Пермяка. Фотоальбом. Пермь, 2015 (редактор);
- Народы и культуры Урала. XIX—XXI вв. Екатеринбург, 2015;
- Храмы земли Чердынской. Вып. I. Пермь, 2015.
- Колва, Чусовское, Печора: история, культура, быт от древности до 1917 г. Пермь, 2017.
- Колва, Чусовское, Печора: история, культура, быт от 1917 до 1940 г. Пермь, 2019.
- Мәҡәләләр
- Сельское расселение в Северном Прикамье (вторая половина XVI — начало XX в.) // Демографические процессы на Урале в эпоху феодализма. Свердловск, 1990;
- История и судьбы традиционно-бытовой культуры Пермского Прикамья // Национальные и демографические процессы в республиках и регионах Европейского Севера Российской Федерации (история и современность). Сыктывкар, 1994;
- Природная среда и особенности культурно-бытовых традиций народов Среднего Урала в середине XIX — первой половине XX в. // Материальная культура народов России. Т. 1. Новосибирск, 1995;
- Заселение и хозяйственное освоение Верхокамья в конце XVIII — первой трети XX века // Мир старообрядчества: живые традиции: результаты и перспективы комплексных исследований русского старообрядчества. Вып. 4. М., 1998;
- Этническая идентичность и этническое взаимодействие народов Прикамья (по материалам социологического исследования) // Вестник Пермского университета. Сер. «История». 2004. Вып. 5;
- Материальная культура русского населения Северо-Восточного Прикамья в конце XIX — середине XX в. // Вестник Пермского университета. Сер. «История». 2005. Вып. 5;
- Пограничные ситуации межэтнических взаимоотношений народов Среднего Урала в XIX – нач. XXI вв. // Ежегодник финно-угорских исследований. 2012.
- Социально-экономическое развитие Чердынско-Печорского края в XVIII — начале XX вв. // Вестник Пермского университета. Сер. «История». 2015. Вып. 1 (28).
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Каталог Немецкой национальной библиотеки (нем.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Чешская национальная авторитетная база данных
- ↑ Объявлены имена лауреатов Строгановской премии-2016 2016 йыл 3 июнь архивланған.
- ↑ Шихов К. Ф. Чагин Георгий Николаевич // Ислам на Урале. Энциклопедический словарь / Сост. и отв. редактор Д. З. Хайретдинов. — М.: «Медина», 2009. — С. 400—401. — 404 с. — ISBN 978-5-9756-0054-7.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Чагин Георгий Николаевич // Краеведы и краеведческие организации Перми: Биобиблиографический справочник / Сост.: Т. И. Быстрых, А. В. Шилов; Рецензенты: В. П. Мохов, И. В. Бабченко. — Пермь: Курсив, 2000. — С. 279—281. — 360 с. — 1000 экз.
- Чагин Георгий Николаевич // Профессора Пермского государственного университета (1916—2001) 2014 йыл 26 декабрь архивланған. / Гл. ред. В. В. Маланин. — Пермь: Изд-во Перм. ун-та, 2001.
- Историки Урала XVIII—XX вв. Екатеринбург, 2003. С. 395—397.
- Чагин Георгий Николаевич // Историки России XX века: Биобиблиографический словарь / Авт.-сост. А. А. Чернобаев; Под ред. В. А. Динеса. — Саратов: Саратовский государственный социально-экономический университет, 2005. — Т. 2 (М—Я). — С. 493. — 608 с. — 2000 экз. — ISBN 5-87309-512-4.
- Георгий Николаевич Чагин: Творческая деятельность. Библиография трудов. Серия «Учёные Пермского университета». Пермь, 2006.
- Чагин Георгий Николаевич // Профессора Пермского государственного университета (1916—2016) 2021 йыл 1 ноябрь архивланған. / Гл. ред. В. И. Костицын. — Пермь: Изд-во ПГНИУ, 2017.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Чагин Георгий Николаевич 2014 йыл 3 ноябрь архивланған. на сайте ПГНИУ
- Чагин Георгий Николаевич 2021 йыл 29 ноябрь архивланған. в энциклопедии «Пермский край»
- Статья 2021 йыл 29 ноябрь архивланған. на сайте «Пермское землячество»
- 24 апрелдә тыуғандар
- 1944 йылда тыуғандар
- СССР-ҙа тыуғандар
- 11 ноябрҙә вафат булғандар
- 2018 йылда вафат булғандар
- Пермдә вафат булғандар
- Пермь дәүләт университетын тамамлаусылар
- Рәсәй Федерацияһының почётлы юғары профессиональ белем биреү хеҙмәткәрҙәре
- Рәсәй Федерацияһы юғары мәктәбенең атҡаҙанған хеҙмәткәрҙәре
- Рәсәй тарихсылары
- Рәсәй этнологтары
- Пермь дәүләт университеты уҡытыусылары