Чанчунь
| Чанчунь | |
| ҡыт. 长春市 | |
| Нигеҙләү датаһы | 1889 |
|---|---|
 | |
| Рәсми атамаһы | 长春市, 新京 һәм 长春市 |
| Дәүләт |
 Ҡытай[1] |
| Административ үҙәге | Гирин[d] һәм Маньчжоу-Го[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Гирин[d][1] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+8:00[d] |
| Закондар сығарыу органы | Q106035800?[2] |
| Халыҡ һаны |
7 674 439 кеше (2010)[3], 9 066 906 кеше (2020)[4] |
| Административ рәүештә бүленә | Наньгуань[d], Куаньчэн[d], Чаоян[d], Эрдао[d], Луюань[d], Шуанъян[d], Нунъань[d], Цзютай[d], Юйшу[d], Дэхуэй[d], Гунчжулин[d], Q15931631?, Q56272337?, Q126415588? һәм Q13816101? |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 222 ± 1 метр |
| Туғандаш ҡала | Нови-Сад[5][6][7][…] |
| Милке | Line 3[d], Line 4[d], Line 1[d], Line 2[d] һәм Line 8[d] |
| Майҙан | 24 734,13 км² |
| Почта индексы | 130000 |
| Рәсми сайт |
changchun.gov.cn en.changchun.gov.cn jp.changchun.gov.cn kr.changchun.gov.cn ru.changchun.gov.cn |
| Һештег | Changchun |
 | |
| |
| Урындағы телефон коды | 431 |
| Номер тамғаһы коды | 吉A |
 | |
 Чанчунь Викимилектә | |
Чанчунь (ябай. 长春, пиньинь: Chángchūn) — Ҡытай Халыҡ Республикаһының Гирин провинцияһында субпровинциаль әһәмиәттәге ҡала, провинция властарының йыйылған урыны
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1800 йылда был урында «Чанчунь комиссариаты» (ҡыт. трад. 長春廳, упр. 长春厅) барлыҡҡа килгән. 1825 йылда комиссариаттың сиктәре киңәйтелә. Урындағы йылъяҙмаларҙа былай тип әйтелә: «урындағы сауҙагәрҙәрҙең кибете (куань) киң, шуға күрә йыш ҡына Чанчунь ике иероглиф урынына бер генә куань иероглифын яҙалар». Һөҙөмтәлә шул саҡтағы Чанчунь күберәк Куаньчэнцзы булараҡ билдәле (寬城子|宽城子, һүҙмә-һүҙ: «киң ҡала»). 1889 йылда Чанчунь комиссариаты Чанчунь идаралығы статусына тиклем күтәрелә.
Ҡаланың үҫеүе Ҡытай-Көнсығыш тимер юлының көньяҡ тармағын (Харбин — Порт-Артур (Люйшунь)) төҙөй башлау менән бәйле. 1898 йылдың майында бында тимер юлы килә. Тимер юл станцияһы Куаньчэнцзы ҡаласығынан төньяҡтараҡ төҙөлә (хәҙерге Наньгуань районы), һәм ошондай уҡ исем ала. Тимер юлы станцияһы районында заманса ҡала үҫешә башлай, уны ваҡыт үтеү менән Куаньчэнцзы тип атай башлайҙар (хәҙерге Куаньчэн районы), ә иҫке Куаньчэнцзыны идаралығы буйынса Чанчунь тип атайҙар.
Урыҫ ауылы айырым урынлашҡан була һәм унда 3 мең кеше иҫәпләнә. Боксёр ихтилалы ваҡытында, 1900 йылда ҡала яндырыла, бер нисә бина емерелә. Бынан һуң көнбайыш стенаһы янында хәрби лагерь ҡуйыла[8].
Рәсәйҙең Япония менән һуғышта еңелеүенән һуң, Портсмут солохо килешеүе буйынса Чанчунь Япония контроле зонаһына эләгә, һәм көньяҡ Маньчжурия японлыларҙың тороуының төп үҙәктәренең береһе була.
Чанчуньдан көньяҡҡа ҡарай тимер юлы шулай уҡ Японияға тапшырыла, ул Көньяҡ-Маньчжурия тимер юлы (ЮМЖД) тип атала башлай; Куаньчэнцзынан Рәсәй контроле аҫтында (КВЖД) Куаньчэнцзы тимер юлы башлана.
 |
 |
 |
| Ҡала планы(1932 й.) | Суд бинаһы (30 йыл) | Халыҡ майҙанында совет летчиктарына һәйкәл |
Япондар Mitsui Trading Co аша ҡалала ер һатып ала, һәм 1905 йылға аннексияланған участкалар менән бергә уны Японияның файҙаланыуында булған коммерция районы тип иғлан итә. Унда, 1907 йылдан башлап, Гото Симпэй планы буйынса ҡаланың колониаль төҙөлөшө тормошҡа ашырыла. План буйынса 15 процент торлаҡ йорттар, 9 процент парктар һәм өстән бер өлөшөн хужалыҡ ҡаралтылары һәм коммерция төҙөлөштәре биләгән. Планлаштырыуҙа шулай уҡ урыҫ еңел арбалары өсөн тораҡтар иҫәпкә алынған[8].
1912 йылда Чанчунь идаралығы Чанчунь өйәҙе итеп үҙгәртелә. 1925 йылда Чанчунь ҡалаһы төҙөлә.
1932 йылдан алып 1945 йылға тиклем Чанчунь Синьцзин исеме аҫтында (新京 син:, «яңы баш ҡала») Маньчжоу-го дәүләтенең баш ҡалаһы булып тора. Ҡаланың япон өлөшөн соя һәм бойҙай менән һатыу итеүе арҡаһында рәсми булмаған рәүештә «Борсаҡ ҡала» тип йөрөткәндәр, унда төп урынды Mitsui & Co биләгән[8]
Япон оккупацияһы ваҡытында ҡаланан алыҫ түгел ерҙә «100 Отряды» дислокациялана.
1945 йылдың авгусында Маньчжурия операцияһы һөҙөмтәһендә совет ғәскәрҙәре тарафынан яулап алына[9].
Ҡытайҙағы Граждандар һуғышы ваҡытында гоминьдан хөкүмәте Чанчуньда 100 мең самаһы ғәскәр туплай; 1948 йылдың 10 октябрендә ҡаланы 5 айлыҡ ҡамауҙан ҡытай коммунистары яулап ала.
Әлеге ваҡытта Ҡытай машиналар эшләү сәнәғәте үҙәктәренең береһе.
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Чанчунь Сунляо тигеҙлегенең үҙәгендә урынлашҡан. 2008 йылға муниципаль ерҙәрҙе (2583 км²) һәм муниципаль майҙанды (159 км²) индереп, дөйөм майҙаны 20 571 км² тәшкил итә. Ҡала диңгеҙ кимәленән 250—350 м бейеклектә ята. Ҡала өс төньяҡ-көнсығыш провинцияларының үҙәгендә «Европа-Азия континенталь күпер» сатында урынлашҡан[10]. Үҙәктән көньяҡ-көнсығышҡа ҡарай 20 км алыҫлыҡта 96 км² парк менән Цзиньюэтань күле (Таҙа Ай күле) урынлашҡан[11].
Климаты
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡалала ҡоро һалҡын ҡыш һәм эҫе дымлы йәй менән уртаса муссонлы климат.
| Ҡала климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
| Уртаса максимум, °C | −5,2 | −1,7 | 6,4 | 16,0 | 23,2 | 27,1 | 29,0 | 28,3 | 23,5 | 15,9 | 5,7 | −2,2 | 13,9 |
| Уртаса температура, °C | −11,5 | −7,8 | 0,7 | 9,8 | 17,2 | 21,7 | 24,5 | 23,6 | 17,3 | 9,5 | 0,3 | −7,9 | 8,1 |
| Уртаса минимум, °C | −16,6 | −13,1 | −4,4 | 3,8 | 11,1 | 16,6 | 20,4 | 19,3 | 11,9 | 4,1 | −4,2 | −12,5 | 3,1 |
| Яуым-төшөм нормаһы, мм | 6,7 | 8,1 | 16,3 | 42,8 | 55,1 | 86,8 | 166,5 | 157,4 | 76,8 | 42,2 | 17,1 | 8,6 | 684,4 |
| Сығанаҡ: Гонконгская обсерватория. www.hko.gov.hk. Дата обращения: 13 ғинуар 2019. 2018 йыл 10 октябрь архивланған. | |||||||||||||
Административ-территориаль бүленеше
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]| Карта | # | Статусы | Исеме | Иероглифтар | Пиньинь | Халҡы (2003) | Майҙаны (км²) | Тығыҙлығы (/км²) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||
| 1 | Район | Чаоян | 朝阳区 | Cháoyáng qū | 740,000 | 379 | 1,953 | |
| 2 | Район | Наньгуань | 南关区 | Nánguān qū | 610,000 | 497 | 1,227 | |
| 3 | Район | Куаньчэн | 宽城区 | Kuānchéng qū | 470,000 | 877 | 536 | |
| 4 | Район | Эрдао | 二道区 | Èrdào qū | 390,000 | 965 | 404 | |
| 5 | Район | Луюань | 绿园区 | Lùyuán qū | 570,000 | 301 | 1,894 | |
| 6 | Район | Шуанъян | 双阳区 | Shuāngyáng qū | 380,000 | 1,663 | 229 | |
| 7 | Ҡала өйәҙе | Дэхуэй | 德惠市 | Déhuì shì | 920,000 | 3,096 | 297 | |
| 8 | Район | Цзютай | 九台区 | Jiǔtái qū | 830,000 | 2,875 | 289 | |
| 9 | Ҡала өйәҙе | Юйшу | 榆树市 | Yúshù shì | 1,230,000 | 4,691 | 262 | |
| 10 | Өйәҙе | Нунъань | 农安县 | Xiàn Nóng'ān | 1,120,000 | 5,221 | 215 |
Иҡтисады
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2010 йылда эске тулайым продукт 332,9 юань миллиардҡа еткән, был йыллыҡ үҫештең 15,3 % тәшкил итә. Иҡтисадтың беренсел секторы 25,27 млрд юань мәғәнәһендә 3,3 % артҡан. Иҡтисадтың икенсел секторы күләмде 19,0 % арттырып, 171,99 миллиард юаньға еткергән, ә өсөнсөл секторы 12,6 % тиклем арттырып, 135,64 млрд юаньға еткергән[12]. Ауыр сәнәғәт үҙәгендә автомобилдәр етештереү 2009 йылда дөйөм ҡытай етештереүенең 9 % тәшкил иткән. Бынан тыш ҡала аҙыҡ-түлек, электрон, биотехнологик, энергетика һәм медицина сәнәғәтенә махсуслаша. Ҡытайҙың көнбайышында мөһим транзит пункты[13]. 1997 йылда Цзилинь Банкына нигеҙ һалына.
Ҡытай автомобилдәр төҙөү First Automotive Works компанияһы һәм япон компанияһы Toyota менән берлектәге Sichuan FAW Toyota Motor[en]предприятиеһының Чанчунь ҡалаһында бүлексәләре бар. 2005 йылда унда улар Prius гибридын йыйыу буйынса завод аса[14].
2007 йылда яуаплылығы сикләнгән акционерҙар «Чанчунь ҡытай-рәсәй фәнни-техник парк» компанияһы төҙөлә. Бер нисә ҡытай-рәсәй уртаҡ лаборатория ойошторола, унда бәшмәк үҫтереү, ҡиммәтле материалдарҙы, таҙа энергияны үҙләштереү менән шөғөлләнәләр[15]
Яңы һәм юғары технологиялар үҫешенең махсус иҡтисади зонаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Махсус иҡтисади зона Шэньчжэнелағы махсус иҡтисади зонаһы аналогияһы буйынса 1988 йылда төҙөлә һәм 1991 йылда дөйөм дәүләт статусын ала.[16] Инфраструктура булдырылғандан һуң, 90-сы йылдар аҙағында зонаның дәррәү үҫеше башлана. Ҡаланың көньяҡ өлөшөндә урынлашҡан, дөйөм майҙаны 30 км². 18 университет һәм колледждар, 39 фәнни-тикшеренеү учреждениелары, 11 ғилми лабораторияны үҙ эсенә ала[16] Зонала Ford, Itochu Co., Marubeni Co., Siemens, Goldlion Group компаниялары эшләй[17]
Зона биш төп йүнәлеште ентекләп әҙерләй: биоинженерия технологиялары, фотоэлектроника һәм механика интеграцияһы, яңы материалдар, машиналар эшләү, электроника һәм мәғлүмәт[16]
2020 йылға планлаштырылған майҙан — 210 км². Киләсәктә зона Чанчунь—Цзилинь—Тумэнь иҡтисади зонаһының өлөшө буласаҡ[18]
Техник-иҡтисади үҫештең махсус иҡтисади зонаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Дөйөм дәүләт кимәлендәге махсус иҡтисади зона[17] 112 км² майҙанды биләй, даими халҡы һаны — 200 мең кеше тәшкил итә. 2011 йылға зона үҫешен 29 ил һәм төбәк, 87 трансмилли компаниялар, шул иҫәптән иң ҙур 500 араһынан 35 компания инвестициялай. Үҫештең өс төп йүнәлеше ойошторола: автомобилдәр һәм автомобиль запас частары етештереү, биохимия сәнәғәте, хеҙмәттәр күрһәтеү сфераһындағы сәнәғәт[19]
Составына инә[20]:
- Оптоэлектрониканың мәғлүмәт-сәнәғәт паркы
- Биохимия сәнәғәт паркы
- Аҙыҡ-түлек етештереү зонаһы (Coca-Cola, Pepsi-Cola, United Group һ. б.)
- Махсус тәғәйенләнештәге автосәнәғәт паркы (Group FAW, GM, Sany[en] Heavy Industry , LiuGong[en], Komatsu Engineering Machinery)
- Автомобиль запас частары етештереү паркы (FAW Bus, FAW GM, FAW Car, Fawer Automotive Parts, FAW Toyota Engine, Continental Vehicle Электроника, Rich Dimension — Johnson Controls Automotive interiors һ. б.)
- Бәйле логистика паркы
- Ҡорамалдар етештереү паркы (Sanding Transformer Manufacturing, KSM Casting, Power Manufacturing Equipment)
- Яңы технологиялар паркы (яңы метриал, энергия етештереүгә йүнәлтелгән, мәғлүмәт технологиялары, медицина, тирә-яҡ мөхитте һаҡлау һ. б.)
Иҡтисадтың автомобиль, сауҙа һәм үҫеш зонаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Махсус иҡтисади зона провинциаль кимәлдә. Чанчунь автомобилдәр һатыу үҙәге булараҡ 1993 йылда нигеҙ һалына, ә 1996 йылда иҡтисадтың Чанчунь автомобиль, сауҙа һәм үҫеш зонаһына әйләнә. Ҡаланың көньяҡ-көнбайыш өлөшөндә China First Automobile Works Group Corporation һәм киностудия менән йәнәш урынлашҡан. Зонаның дөйөм майҙаны — 300 000 м²[17]
Компьютер техникаһын үҙләштереү зонаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Провинциаль кимәлдәге махсус иҡтисади үҫеш[17]
Туристик бизнес үҫешенең махсус иҡтисади зонаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Провинциаль кимәлдәге махсус иҡтисади зона. Зона сиктәрендә дөйөм милли әһәмиәткә эйә булған туристик иҫтәлекле урындар бар. Зона юрисдикцияһы аҫтында ике ҡаласыҡ, ике урман хужалығы, Цзин-юэ күле, Чанчунь киностудияһы һәм император һарайы-музейы урынлашҡан. Шунда уҡ Төньяҡ-көнсығыш университетының университет ҡаласығы һәм Цзилинь университетының туризм колледжы бар[17] 500 км² ер биләй. 1934 йылда нигеҙләнгән Милли парк нигеҙендә барлыҡҡа килгән. Чанбайшань тауының көнбайыш битләүендә урынлашҡан[21].
Транспорты
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡалала Чанчунь трамвай линияһы һәм еңел рельслы транспорт линияларының заманса системаһы (LRT) эшләй, ул ябай метро линиялары менән тулыландырыла.
Ҡала аша үткән тиҙ йөрөшлө автотрассаларға Тунцзян — Санья, Пекин — Харбин, Чанчунь — Харбин, Чанчунь — Сыпин, Чанчунь — Гиринда, Чанчунь — Инченцзы ҡарай.[22]
Чанчунь ҡалаһынан көнсығышҡа табан 31 км алыҫлыҡта 2005 йылда асылған Халыҡ-ара Лунцзя аэропорты урынлашҡан. Ул шулай уҡ Гирин ҡалаһын хеҙмәтләндерә. Провинция тарихында беренсе Дафаншэнь аэропорты 1941 йылдан алып 2005 йылға тиклем булған[23]
Өс тимер юл вокзалы күрше провинциялар менән бәйләнеште тәьмин итә. Төп вокзал Итунхэ йылғаһының көнбайыш ярында урынлашҡан, унан аша күпер үтә[23]
 |
 | |
| Вокзалы | Көнбайыш тимер юлының яңы вокзалы 2012 йылда асыла. | Элекке клуб Рәсәй тимер.д. станцияһы (хәҙер дауаханаға) |
Мәҙәниәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Музейҙары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]_0216.JPG)
- Император Маньчжоу-го һарайы, «Марионеткалы император һарайы йәки Вэйхуангун» —Пу И император һарайының төҙөлөш комплексы
- Мәҙәниәт, фән һәм сәнғәт музейы
- Цзилинь провинцияһы музейы
- Боронғо Когурё короллегене кәшәнәләре
- Цзилинь тәбиғи тарих музейы
- Каллиграфия музейы
- Цзилинь автомобиль музейы
- Чанчунь киноҡаласығы
Майҙандары һәм парктары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Чаоян паркы (朝陽公園) һәм бәләкәй Наньху күле (小南湖)
- Наньху паркы (南湖公園) — Чанчунь ҡалаһының иң ҙур паркы, күлдең майҙаны 920 мең м²[24]
- Халыҡ майҙаны (人民广场, Женьминь), унда совет осоусыларының туғандаш ҡәбере һаҡлана.
- Еңеү паркы (胜利公园)
- Мәҙәни майҙан (Вэньхуа), XX быуат башындағы япон биналары менән уратып алынған: император Маньчжоу-гоның яңы һарайы, ҡала советының элекке бинаһы һәм хәрби эштәр бинаһы.[25]
- Балалар паркы (兒童公園)
- Байшань паркы (白山公園)
- Синьминь майҙаны (юл ҡулсаһы)
- Чанчунь донъя скульптураһы паркы (长春世界雕塑公园) (майҙаны 93 гектар); реализм, абстракт экспрессионизм, модернизм һәм постмодернизмды күрһәтелгән[25]
- Мәҙәни автомобиль паркы (музей һәм сауҙа -күргәҙмә үҙәге)
- Ляо династияһы дәүерендәге «Аҫыл пагода», ҡаланан 70 км алыҫлыҡта урынлашҡан, бейеклеге 44 м
- Цзинъюэтань урман паркы (長春淨月潭國家森林公園) көньяҡ-көнсығышҡа табан 15 км алыҫлыҡта ята; майҙаны — 150 км², шул иҫәптән акватория зонаһы — 430 гектарҙан ашыу[26]
Кино
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡалала 1949 йылда асылған киностудия урынлашҡан, йыл һайын август айында кинофестиваль үткәрелә[25]
Дине
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Будда монастыры «Божэ» (般若寺). Халыҡ майҙанының төньяҡ-көнсығышында урынлашҡан. Монастырҙы төҙөү 1922 йылда башлана. Майҙаны — 7200 м² [27]
- Изге Тереза католик соборы
- 1824 йылда мәсет төҙөлгән.[28]
- Вэнь ғибәҙәтханаһы, йәки Конфуций ғибәҙәтханаһы(长春文庙). 1827 йылда төҙөлгән.[29]
 |
 |
| Изге Тереза соборы | Мәсет (1945 й. тиклем фото) |
Билдәле шәхестәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ма Чжаньшань — ҡытай генералы, Маньчжурияла япон интервенцияһына ҡаршы сығыусы
- Вань Фулинь — Фэнтянь ойошмаһы милитаристарының береһе, 1928—1931 йылдарҙа Хэйлунцзяндың генерал-губернаторы, япон-ҡытай һуғышында ҡатнашыусы.
- Сюань Хуа — чань будда монахы, XX быуатта Америка Ҡушма Штаттарында мөһим буддизм эшмәкәре.
- Ли Юйган — Пекин операһында ҡатын-ҡыҙҙар ролен башҡарыусы ҡытай артисы
- Лю Сяобо — ҡытай хоҡуҡ яҡлаусыһы, 2010 йылда Нобель тыныслыҡ премияһы лауреаты
- Ван Хао (тенниссы) — өҫтәл теннисында ҡытай уйынсыһы, күп тапҡыр донъя чемпионы һәм күп тапҡыр донъя Кубогын яулаусы. Командала Олимпия чемпионы һәм 2008 йылда яңғыҙ разрядта Олимпия уйындарының өс тапҡыр вице-чемпионы (2004, 2008, 2012)
Туғандаш ҡалалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Чанчунь 15 туғандаш ҡалаға эйә:
Сендай, Мияги префектураһы, Япония (1980 йыл 27 октябрь)
Нови-Сад, Южно-Бачский округы, Сербия (1981 йыл 10 ноябрь)
Бирмингем, Уэст-Медлиндс графлығы, Бөйөк Британия (1983 йыл 7 июль)
Флинт, Мичиган штаты, АҠШ (1985 йыл 8 июнь)
Минск, Белоруссия (1992 йыл 18 май)
Уинсор, Онтарио провинцияһы , Канада (1992 йыл 25 август)
Жилина, Жилина край, Словакия (1992 йыл 23 ноябрь)
Ульсан, Корея Республикаһы (1994 йыл 15 март)- Литл-Рок, Арканзас штаты, АҠШ (1994 йыл 2 июнь)
Мастертон[en], Веллингтон төбәге, Новая Зеландия (1996 йыл 12 сентябрь)
Улан-Удэ, Бүрәт Республикаһы, Рәсәй (2000 йыл 27 сентябрь)
Чхонджин, Хамген-Пукто провинцияһы, КХДР (2003 йыл 25 октябрь)
Мура, Даларна, Швеция (2005 йыл 1 ғинуар)
Вольфсбург, Түбәнге Саксония ере, Германия (2006 йыл 12 июнь)- Красноярск, Красноярск крайы, Рәсәй (2010)
- Белгород, Белгород өлкәһе, Рәсәй
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Уҡыу йорттары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Цзилинь университеты
- Чанчунь университеты
- Чанчунь политехник университеты
- Чанчунь технология университеты
- Төньяҡ-көнсығыш педагогия университеты
- Цзилинь ауыл хужалығы университеты
- Чанчунь педагогия университеты
- Цзилинь рус теле институты
- Цзилинь сит ил телдәре институты
Спорты
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Чанчунь ҡалаһында йәйге һәм ҡышҡы спорт төрҙәре үҫешкән. «Чанчунь Ятай» командаһы футбол буйынса Ҡытай чемпионатының беренсе дивизионында сығыш яһай. 2006 йылдың 28 авгусында Чанчунда рашбол буйынса Ҡытай тарихында беренсе матч үтә[30]. 2007 йылда Чанчунь ҡалаһында ҡышҡы Азия уйындары асыла һәм ябыла.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ (unspecified title) — 2021.
- ↑ Шестая национальная перепись населения КНР
- ↑ 国务院第七次全国人口普查领导小组办公室 中国人口普查分县资料—2020 (ҡыт.) — 北京市: 中国统计出版社, 2022. — 983 с. — ISBN 978-7-5037-9772-9
- ↑ http://en.changchun.gov.cn/yc/Europe/NoviSad/201307/t20130716_1083862.htm
- ↑ http://en.changchun.gov.cn/yhcs3/nwsd/ycgk5/
- ↑ http://www.novisad.rs/eng/links
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Joseph Esherick. Remaking the Chinese City: Modernity and National Identity, 1900-1950. — University of Hawaii Press, 2002. — P. 278. — ISBN 0-8248-2518-7.
- ↑ Из журнала боевых действий войск Забайкальского фронта за период с 22 по 31.08.1945 г. Наша Победа (02.10.45). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года. 2012 йыл 28 июнь архивланған.
- ↑ Geographic Location Сайт муниципалитета Чанчуня (ингл.) (2008). Дата обращения: 13 август 2012. 2012 йыл 20 август архивланған.
- ↑ Lake adds beauty to growing area (ингл.). ChinaDaily.com (7 август 2012). Дата обращения: 13 август 2012.
- ↑ 2010年长春市国民经济和社会发展统计公报 Статистическое коммюнике по Национальной экономике и социальному развитию Чанчуня, 2010 (ҡыт.) (5 June 2011).
- ↑ Changchun City — The China perspective (ингл.). thechinaperspective.com. Дата обращения: 13 ғинуар 2019. 2017 йыл 22 сентябрь архивланған.
- ↑ С двигателями нового поколения дышать всем станет легче. www.vokrugsveta.ru. Дата обращения: 13 ғинуар 2019. 2009 йыл 31 декабрь архивланған.
- ↑ Почтовый ящик на 30 июня 2012. Международное радио Китая (29 июнь 2012). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 Changchun New and Hi-tech Industry Development Zone (ингл.). China International Science and Technology Cooperation. Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года. 2022 йыл 27 июнь архивланған.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 Бизнес в Китае. Информационно-аналитический портал. СЭЗ г. Чанчунь. Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года.
- ↑ Аннотация о промышленной зоне нового высокотехнологического развития Чанчунь. Официальный сайт правительства провинции Цзилинь (27 май 2011). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года. 2012 йыл 17 май архивланған.
- ↑ Аннотация о Зоне экономического и технологического развития Чанчунь. Официальный сайт правительства провинции Цзилинь (27 май 2011). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года. 2012 йыл 17 май архивланған.
- ↑ Changchun Economic and Technological Development Zone. Дата обращения: 13 ғинуар 2019. — Официальный сайт (инг.) (ҡыт.)
- ↑ About Jingyue (ингл.). Chanchung Jingue Economic Development zone. Официальный сайт.. Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года. 2013 йыл 21 май архивланған.
- ↑ Regional Advantage. Дата обращения: 13 ғинуар 2019. 2012 йыл 13 июль архивланған. // Changchun National Hi-tech Industrial Development zone. (инг.)
- ↑ 23,0 23,1 Public Transportation in Changchun (ингл.). Дата обращения: 13 ғинуар 2019.
- ↑ Парк Наньху в городе Чанчунь (19 ғинуар 2011). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 18 август 2012 года.
- ↑ 25,0 25,1 25,2 China insider (ингл.). Shangri-la.com (ғинуар 2011). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 18 август 2012 года.
- ↑ Чанчунь. Chinashao.com. Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 18 август 2012 года. 2016 йыл 12 март архивланған.
- ↑ Достопримечательность Чанчуня: Монастырь «Божэ». Китайский Информационный центр (20 апрель 2012). Дата обращения: 13 август 2012. Архивировано 17 август 2012 года.
- ↑ Changchun Attractions — China Travel Guide (ингл.). www.travelchinaguide.com. Дата обращения: 13 ғинуар 2019.
- ↑ Changchun Temples // China Travel Guide (ингл.). www.china-travel-guide.co.uk. Дата обращения: 13 ғинуар 2019.(недоступная ссылка)
- ↑ 23
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Чанчунь — информация о территории, населении и истории изменений административно-территориального деления на сайте 行政区划网 (кит.)
- Китайская Восточная железная дорога // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- Changchun Ⅱ- Le chemin de fer de Changchun (неопр.). www.cctv.com. Проверено 13 января 2019.//Центральное телевидение Китая (фр.)