Эстәлеккә күсергә

Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы
Тыуған ваҡыты

16 август 1896({{padleft:1896|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:16|2|0}})

Тыуған урыны

Ырымбур губернаһы
Верхнеурал өйәҙе (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Баймаҡ районы) Ҡолсора ауылы

Үлгән ваҡыты

8 декабрь 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:8|2|0}}) (41 йәш)

Вафат урыны

СССР, РСФСР,
Башҡорт АССР-ы, Өфө ҡалаһы

Хеҙмәт иткән урыны

Рәсәй империяһы Рәсәй империяһы, Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР

Ғәскәр төрө

кавалерия

Хеҙмәт итеү йылдары

Рәсәй флагы 1912 — 1917
1918 — 1919
Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР 1919 — 1921

Хәрби алыш/һуғыш

Беренсе донъя һуғышы
Рәсәйҙәге граждандар һуғышы
Совет-поляк һуғышы

Наградалар һәм премиялар
Ҡыҙыл Байраҡ ордены Ҡыҙыл Байраҡ ордены
Википедияла Ғафаров фамилиялы башҡа кешеләр тураһында мәҡәләләр бар.

Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы (16 август 1896 йыл— 8 декабрь 1937 йыл) — хәрби эшмәкәр. Беренсе донъя һәм Граждандар һуғыштарында, 1920 йылғы совет-поляк һуғышында ҡатнашыусы.

Биографияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Шәмсетдин Шәйхетдин улы Ғафаров 1896 йылдың 16 авгусында Ырымбур губернаһы Верхнеурал өйәҙе (хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Баймаҡ районы) Ҡолсора ауылында тыуған.

Темәс рус-башҡорт мәктәбен тамамлай. 1915 йылдан Беренсе донъя һуғышында ҡатнаша, кавалерист була. Вахмистр званиеһын ала[1].

1918 йылдан Башҡорт армияһында Әмир Ҡарамышев исемендәге 1-се Башҡорт кавалерия полкында взвод командиры булып хеҙмәт итә. 1919 йылдан — Башҡорт айырым кавалерия бригадаһының 1-се Башҡорт кавалерия полкында[2].

1919 йылдың октябренән 5-се Башҡорт кавалерия полкы составында Петроград фронтында һуғыша. 1920 йылдың майынан Башҡорт айырым кавалерия бригадаһы 27-се Башҡорт кавалерия полкының 4-се эскадрон командиры булараҡ совет-поляк һуғышында ҡатнаша. Яуҙарҙа күрһәткән батырлыҡтары өсөн М. В. Фрунзе ҡулынан исемле ҡылыс ала, ике тапҡыр Ҡыҙыл Байраҡ ордены менән бүләкләнә[3].

Совет-поляк һуғышы тамамланғандан һуң, 27-се Башҡорт кавалерия полкының хужалыҡ командаһы начальнигы, артабан 2-се Башҡорт полкында взвод командиры булып хеҙмәт итә. 1921 йылда демобилизациялана, туған яғына ҡайта[4].

1921—1923 йылдарҙа Йылайыр кантоны хәрби комиссары ярҙамсыһы булып эшләй. 1924 йылда Ҡазан хәрби-сәйәси мәктәбен тамамлай[2].

1924—1929 йылдарҙа Түбә руднигының бегун фабрикаһы инспекторы, мөдире булып эшләй. 1929 йылдан 1-се Өфө ведомство милицияһының дивизион командиры, 1934 йылдан — айырым взводы командиры булып хеҙмәт итә[4].

1937 йылдың 17 октябрендә репрессиялана, контрреволюцион эшмәкәрлектә ғәйепләнеп ҡулға алына, төрмәгә ябыла. 1937 йылдың 8 декабрендә атыла. 1956 йылда аҡлана[2].

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Ике Ҡыҙыл Байраҡ ордены (17.02.1921, 31.12.1920)
  • 12-се армия Хәрби-революцион советының почётлы ҡоралы (ҡылыс).

Хәтер

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Сибай ҡалаһы урамдарының береһе Шәмсетдин Ғафаровтың исемен йөрөтә[5].

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ Комбриг Мортазин һәм уның яуҙаштары, 2011, с. 33
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Сөләймәнова С. Ғ. Ғафаров Шәмсетдин Шәйхетдин улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  3. ↑ Комбриг Мортазин һәм уның яуҙаштары, 2011, с. 34
  4. ↑ 4,0 4,1 Комбриг Мортазин һәм уның яуҙаштары, 2011, с. 35
  5. ↑ Сөләймәнова С. Ғ. Көрәштә тыуған батыр // Ватандаш. — 2015. — № 12. — С. 142—146. — ISSN 1683-3554.

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Насиров Р. Х. Ыласын йөрәклеләр //Муса батыр. — Өфө, 1992.
  • Ярмуллин А. Ш. Башҡорт армияһы тарихынан. — Өфө: Китап, 2012. — С. 91–108. — 280 с. — ISBN 978-5-295-05503-4.
  • Ярмуллин А. Ш. Комбриг Мортазин һәм уның яуҙаштары. — Өфө, 2011. — 280 с.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Ғафаров_Шәмсетдин_Шәйхетдин_улы&oldid=1123958» битенән алынған