Ҙур ала тумыртҡа

Ҙур ала тумыртҡа
Самка с добычей
Фәнни классификация
арауыҡтағы ранг Домен:  Эукариоттар Батшалыҡ:  Хайуандар Суб-батшалыҡ:  Эуметазойҙар Тип/Бүлек:  Ике яҡлы - симметриялы Суб-тип:  Икенсел ауыҙлылар Тип:  Хордалылар Клад:  Баш һөйәклеләр Суб-тип:  Умыртҡалылар Инфратип:  Башһөйәклеләр Супер-класс:  Дүрт аяҡлылар Класс:  Ҡоштар Ярым класс:  Яңы аңҡаулылар Отряд:  Тумыртҡа һымаҡтар Ғаилә:  Тумыртҡалар Суб-ғаилә:  Picinae Төр:  Сыбар тумыртҡалар Ырыу:  Ҙур ала тумыртҡа
Халыҡ-ара фәнни исеме
Dendrocopos major (Linnaeus, 1758)
Ареал
Һаҡлау статусы
Ҙур хәүеф янамай IUCN 3.1 Least Concern : 141705
Викитөркөмдә Систематика Викиһаҡлағыста рәсемдәр

Ҙур ала тумыртҡа (рус. Большой пёстрый дятел, лат. Dendrocopos major)- тумыртҡалар ғаиләһендәге ҡош. Ҙур сыбар тумыртҡа, туҡран, туҡыртма. Сыйырсыҡтан ҙурыраҡ. Ҡара ҡанаттарында аҡ һыҙыҡтар бар, һырты ҡара. Кәүҙәһенең аҫ яғы аҡ. Түбәһе һәм ҡойроҡ аҫты сағыу ҡыҙыл. Суҡышынан аҫҡараҡ төшкән ҡара һыҙыҡ, ике ;яҡтан килеп, елкәһендә тоташа. Ваҡ ала тумыртҡанан байтаҡ ҙур.

Тауышы яңғырауыҡлы әсе: «кик-кик-кик».

Урманда йәшәй. Ағастағы бөжәктәр, уларҙың ҡурсаҡтары менән туҡлана. Ултыраҡ ҡош. Киң таралған. Ағас ҡыуыштарында оялай. 5—6 бөртөк аҡ йомрртҡаһы була. Зарарлы бөжәктәрҙе ҡырын, ҙур файҙа килтерә.

Әҙәбиәт

• Гладков Н. А., Дементьев Г. П., Михеев А. В., Иноземцев А. А. Жизнь животных. — М.: Просвещение, 1970. — Т. 5. Птицы. — С. 445—447.
• * Э. Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары китабы. Өфө, 1986 йыл. ИБ № 3478 28.693.35 И 90