Әр-раий

Әр-раий (ғәр. الرأي‎; рус. Ар-рай) — ҡараш, фекер, хөкөм йөрөтөү) — фәтүә сығарған факиһтың үҙ бойондороҡһоҙ фекере йәки хөкөм йөрөтөүе>.

Барлыҡҡа килеүе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әр-раий төшөнсәһенең барлыҡҡа килеүе хәлифә Ғүмәр ибн әл-Хәттаб менән бәйле. Ул Ираҡҡа ебәргән ҡаҙый итеп Абдулла ибне Мәсғүдкә Әр-раий тигәнде оҡшашлыҡ буйынса фекер йөрөтөү һәм йәмәғәт файҙаһы тигән мәғәнәлә аңлата. «Риүәйәт яҡлыларға» (әл-хәдиҫ әһелдәре) ҡаршы булараҡ, Ғабдулла ибне Мәсғүд эйәрсендәре «бойондороҡһоҙ фекер яҡлылар» тип атала башлай (әсхәб Әр-раий)^[1]..

Әр-раий категорияларының береһе лә прецедентлы хоҡуҡи материалға эйә булмаған һәм Ҡөрьән менән Сөннәт текстарына туранан-тура аңлатма биргәндә килеп тыуған ҡыйынлыҡтарҙы уңышлы хәл итергә мөмкинлек биргән. Улар мәҙһәбтәр араһындағы айырмаларҙы билдәләүсе дәлилдәрҙең береһе булып торған (ихтилаф) .

Мәҙһәбтәр ҡушылғандан һуң Әр-раий төшөнсәһе, ижтиһад төшөнсәһе менән йотолоп, ҡулланылыштан сыға (ҡыяс)^[1].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ ^1,0 ^1,1 Боголюбов А. С. Ар-рай // Ислам: энциклопедический словарь / отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, 1991. — С. 197.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

урыҫ телендә

Боголюбов А. С. Ар-рай // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 197. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.
М. Абу Захра. Та’рих ал-мазахиб ал-исламийа. 1—2. Каир, [б. г.], 1, 12—21

башҡа телдәрҙә

Bravmann M. M. The Spiritual Background of Early Islam. Leiden, 1972, 177—188
Uṣūl al-Fiḳh / Calder, N. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)

	Был ислам тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[ИЭС1991-1] 1,0 ^1,1 Боголюбов А. С. Ар-рай // Ислам: энциклопедический словарь / отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, 1991. — С. 197.

[1]