Антипин Иван Алексеевич
| Антипин Иван Алексеевич | |
| Заты | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлығы |
 СССР |
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 11 сентябрь 1921 |
| Тыуған урыны | РСФСР, Башҡорт АССР-ы, Стәрлетамаҡ кантоны, Ҡыҙыл Еҙем |
| Вафат булған көнө | 21 декабрь 2005 (84 йәш) |
| Вафат булған урыны | Украина, Луцк |
| Ерләнгән урыны | Луцк |
| Һөнәр төрө | Офицер, мемуарист |
| Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
| Хәрби звание | младший лейтенант[d], лейтенант, өлкән лейтенант[d] һәм Капитан |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы һәм Корейская война[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
           |
Антипин Иван Алексеевич (11 сентябрь 1921 йыл — 21 декабрь 2005 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан хәрби хеҙмәткәр. Штурмлаусы авиация полкы лётчигы. Генерал‑майор (2004). Советтар Союзы Геройы (1944).
Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Иван Алексеевич Антипин 1921 йылдың 11 сентябрендә хәҙерге Башҡортостандың Архангел районы Ҡыҙыл Еҙем ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. Милләте рус.
9 класс тамамлаған. Һуңынан махсус комсомол наборы буйынса Белорет ҡалаһындағы аэроклубҡа уҡырға инә.
1941 йылдың апрелендә Башҡорт АССР-ының Архангел район хәрби комиссариаты тарафынан Ҡыҙыл Армия сафына саҡырыла. 1942 йылда Свердловск хәрби авиация осоусылар мәктәбен тамамлай, ошо йылдың октябренән фронтта.
5-се һауа армияһының 1-се штурмлаусы авиация корпусы 292-се штурмлаусы авиация дивизияһы 667-се штурмлаусы авиация полкы осоусыһы лейтенант Иван Антипин 1944 йыл башына дошмандың тере көсөн һәм хәрби техникаһын штурмлау өсөн 89 уңышлы хәрби осош яһай, 16 һауа һуғышында ҡатнаша, шәхсән «Ю-87» самолетын һәм төркөмдә 6 дошман самолетын бәреп төшөрә. 20 дошман танкын, тере көстәр һәм йөк менән 125 автомашинаһын, 8 зенит-артиллерия батареяһын юҡ иткән, 3 яғыулыҡ складын, 2 боеприпастар складын, 9 автоцистернаны шартлата һәм 500-гә яҡын дошман һалдаты һәм офицерын юҡ итә.
Һуғыштан һуң А. И. Антипин хеҙмәтен СССР Хәрби-Һауа көстәрендә дауам итә. 1945 йылдың мартынан ВКП(б)/КПСС ағзаһы. 1949 йылда штурмандарҙың Юғары офицерҙар мәктәбен, 1956 йылда — Хәрби-һауа академияһын тамамлаған.
1968 йылдан алып полковник И. А. Антипин — запаста, ә һуңынан отставкаға китә. Украинаның Волынск өлкәһендәге Луцк ҡалаһында йәшәй. Украина Хөкүмәте атҡаҙанған ветеранға «генерал-майор» хәрби званиеһы бирә.
И. А. Антипин 2005 йылдың 21 декабрендә вафат була, 23 декабрҙә Луцк ҡалаһында ерләнә.
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- СССР Юғары Советы Президиумы Указы менән 1944 йылдың 1 июлендә лейтенант Антипин Иван Алексеевичкә Ленин ордены менән «Алтын йондоҙ» миҙалы (№ 1978) тапшырыла һәм «Советтар Союзы Геройы» исеме бирелә.
- Ленин ордены (01.07.1944)
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены (01.09.1943)[1]
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены (30.09.1943)[2]
- Александр Невский ордены (22.02.1945)[3]
- I дәрәжә Ватан һуғышы ордены (12.02.1944)[4]
- I дәрәжә Ватан һуғышы ордены (06.04.1985)[5]
- II дәрәжә Ватан һуғышы ордены (06.08.1944)[6]
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены
- Миҙалдар
Хәтер[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Герой исеме Өфө ҡалаһында Еңеү паркындағы гранит стелала һәм Белорет ҡалаһында мемориаль таҡтала мәңгеләштерелгән.
- Архангел ауылының Еңеү паркында Антипин Иван Алексеевичтың бюсы ҡуйылған.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 702, л. 1, 12, 13)ф. 33, оп. 686044, д. 702, л. 1, 12, 13)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686044, д. 2969, л. 7, 17, 18)ф. 33, оп. 686044, д. 2969, л. 7, 17, 18)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690306, д. 1859, л. 2, 30—32)ф. 33, оп. 690306, д. 1859, л. 2, 30—32)
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690155, д. 934, л. 1, 4, 5)ф. 33, оп. 690155, д. 934, л. 1, 4, 5)
- ↑ Карточка награждённого к 40-летию Победы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында
- ↑ Наградные документы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 690155, д. 2713, л. 2, 15, 16)ф. 33, оп. 690155, д. 2713, л. 2, 15, 16)
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Антипин Иван Алексеевич // Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 9 сентябрь 2021)
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Антипин Иван Алексеевич. «Герои страны» сайты.
- Антипин Иван Алексеевич
- Aces 1936—1953 Soviet years of Fighter
- Биография.ру сайтындағы мәғлүмәттәр
- Помнят сокола на родной земле(недоступная ссылка)
- 11 сентябрҙә тыуғандар
- 1921 йылда тыуғандар
- Башҡортостанда тыуғандар
- 21 декабрҙә вафат булғандар
- 2005 йылда вафат булғандар
- Волынь өлкәһендә вафат булғандар
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары
- Советтар Союзы Геройҙары
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- 2-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- Александр Невский ордены (СССР) кавалерҙары
- «Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «Праганы азат иткән өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Берлинды алған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- Бөйөк Ватан һуғышы осоусылары
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Архангел районында тыуғандар
- КПСС ағзалары
- Башҡортостан генералдары