Бәйһәсиҙәр

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Иман шарттары

Тәүхид
Фәрештәләр
Китаптар
Пәйғәмбәрҙәр
Яуап көнө
Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт
Намаҙ
Ураҙа
Зәкәт
Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт
Ислам пәйғәмбәрҙәре
Сәхәбәләр
Хәлифәләр

Бәйһәсиҙәр (ғәр. بيهسية‎‎; рус. Байхаситы) — Әбү Бәйһәс Һайсам ибн Жәбир эйәрсендәре

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әбү Бәйһәс мәймүниҙәр Ибраһим менән Мәймүн ибн Хәлитте кафырҙарға ҡол ҡыҙҙарҙы һатҡан өсөн көфөрлөктә ғәйепләп сыға. Ул шулай уҡ вакифиҙарҙы, гонаһ ҡылыуы тураһында белмәй гонаһҡа батҡан мосолманға тәкфир эшләмәгәндәре өсөн, динһеҙ тип атаған [1].

Ағымдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бәйһәси ағымдарының береһе — ғәүниҙәр — һижрәттән ҡайтҡан мосолмандар тураһындағы һорауҙа ике лагерға бүленә. Ләкин ике секта ла бер фекерҙә килешә: мосолмандар имамы динһеҙ булһа, уның йәмәғәтендәге бөтә кешеләр ҙә — кафырҙар. Ғәүниҙәр шулай уҡ, иҫерек булыу иманһыҙлыҡ, тип раҫлаған, ләкин ул эскелектән тыш, башҡа гонаһ ҡылмаһа, ғәйепләмәгәндәр.

Бәйһәсиҙәрҙең бер өлөшө, әгәр кеше гонаһҡа батһа, мосолмандар имамы уға ҡарата ҡарар сығарғансы, уны кафырлыҡта ғәйепләргә ярамай, тип иҫәпләгән.

Әсхәб әт-тәфсир һәм Әсхәб әс-сүәл[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бәйһәсиҙәр араһында(ғәр. أصحاب التفسير‎‎) «тәфсир яҡлылар» һәм (ғәр. أصحاب السؤال‎) «һорау биреү яҡлылар» секталары була, уларҙан бәйһәсирҙәрҙең күпселеге баш тарта.

«Тәфсир яҡлылар» мосолманды ғәйепләгәндә үҙенең шаһитлығына тәфсир бирергә тейеш була. «Һорау биреү яҡлылар» иһә һорау биреү юлы менән ғәйепләнеүсенең мосолманлығын асыҡлау фарыз тип һанаған[2]..

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Архивированная копия. Дата обращения: 21 сентябрь 2014. Архивировано 28 октябрь 2014 года.Архивированная копия. Дата обращения: 21 сентябрь 2014. Архивировано из оригинала 28 октябрь 2014 года.
  2. МУХАММАД ИБН 'АБД АЛ КАРИМ АШ-ШАХРАСТАНИ. ХАРИДЖИТЫ (ХАРИДЖИТЫ, МУРДЖИИТЫ, ВА'ИДИТЫ) // КНИГА О РЕЛИГИЯХ И СЕКТАХ. Архивная копия от 14 сентябрь 2015 на Wayback Machine