Талса

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Талса
ингл. Tulsa
Флаг[d]
Рәсем
Нигеҙләү датаһы 1836
Рәсми атамаһы Tulsa
Дәүләт  Америка Ҡушма Штаттары
Административ үҙәге Талса[d]
Административ-территориаль берәмек Талса[d], Осейдж[d], Роджерс[d] һәм Вэгонир[d]
Хөкүмәт башлығы G. T. Bynum[d]
Халыҡ һаны 403 505 кеше (2015),
391 906 кеше (1 апрель 2010)[1][2],
413 066 кеше (1 апрель 2020)[3]
Процент водной поверхности 2,1069 процент[1]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 194 метр
Сәғәт бүлкәте UTC−6[d]
Туғандаш ҡала Тверия[d][4][5], Амьен[d][4][6], Гаосюн[d][4][7], Целле[d][4][8][9], Бэйхай[d][10], Уцуномия[d][11][12], Зеленоград[d][13] һәм Сан-Луис-Потоси[d][4][14]
Милке BOK Center[d], Cox Business Center[d] һәм Oneok Field[d]
Майҙаны 520,790642 км²[15],
520,558229 км² (1 апрель 2010)[1]
Почта индексы 74101–74108, 74110, 74112, 74114–74117, 74119–74121, 74126–74137, 74141, 74145–74150, 74152–74153, 74155–74159, 74169–74172, 74182, 74186–74187, 74192–74193, 74101, 74103, 74104, 74107, 74116, 74120, 74127, 74130, 74134, 74135, 74136, 74145, 74147, 74153, 74156, 74159, 74171, 74172, 74186 һәм 74187
Рәсми сайт cityoftulsa.org/default.…
Урынлашыу картаһы
Мисәттең/эмблеманың һүрәтләнеше
Статистическая область Tulsa Metropolitan Area[d]
Тема иҡтисады economy of Tulsa, Oklahoma[d]
Демография темы demographics of Tulsa[d]
Беренсе яҙма телгә алыу 1836
Число домохозяйств 163 368 ± 1055[16]
Доход на душу населения 31 753 $[17]
Урындағы телефон коды 539 һәм 918
Бында төшөрөлгән фильмдар категорияһы Category:Films shot in Tulsa[d]
Карта
 Талса Викимилектә

Талса (ингл.  Tulsa) — ҙурлығы буйынса Оклахом штатында икенсе ҡала, халҡы яҡынса 390 мең кеше тәшкил итә (Оклахома-Ситинан һуң, унда яҡынса 590 мең халыҡ йәшәй). Талса ҡалаһы агломерацияһында төп муниципалитет булып тора. Ҡала Талса округының үҙәге, был Оклахомала иң күп халыҡлы округ[18], Осейдж, Роджерс һәм Вэгонир округтары араһында урынлашҡан.

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Округ биләмәһендә 1836 йылға тиклем америка Крики ҡәбиләләренә туғандаш лоачапока индеецтары йәшәгән. 1921 йылда Талсала билдәле раса сыуалыштары, АҠШ тарихында раса нигеҙендә көс ҡулланыу акттарының береһе була[19]. Егерменсе быуат дауамының күп өлөшөндә ҡала «Донъяла нефть баш ҡалаһы» ҡушаматы ала, сөнки ул америка нефть сәнәғәтенең мөһим үҙәктәренең береһе була[20]. Талса аша Уилли Роджерс Шоссеһы үтә. Ҡала шулай уҡ Көнбайыш свингы менән билдәле[21].

Элек ҡаланың иҡтисады нефть сәнәғәтенән байтаҡ бәйле була, ә иҡтисади түбәнәйеүҙән һәм артабанғы диверсификациянан һуң энергетика, финанс, авиация өлкәһендә, шулай уҡ телекоммуникация һәм технология секторҙарҙың иҡтисади базаһы булдырыла[22].

1921 йылдың майында АҠШ тарихында Талсала һуйыш булараҡ билдәле раса сыуалыштары булып үтә.

Географияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Талса Оклахома штатының төньяҡ-көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан. Ҡала биләмәһе аша Арканзас йылғаһа аға. Ҡаланың дөйөм майҙаны яҡынса 485 км² тәшкил итә, ә ҡала үҙе билдәле 66-сы трассала урынлашҡан. Талсаның ҡала агломерацияһы ҙур, унда 935 мең кеше йәшәй. Атап әйткәндә, Талсаға түбәндәге ауылдар инә:

  • төньяҡта: Дэвей, Бартлсвилл, Похаска, Барнсдол, Скаятук, Коллинзвилл, Овассо, Новата
  • көнбайышта: Пони, Бристоу, Кливленд, Келливилл, Сенд-Спрингс, Мэнфорд, Сапалпа
  • көнсығышта: Клэрмор, Катуса, Брокен-Эрроу, Уагонир, Кауэт, Инола
  • көньяҡта: Дженкс, Гленпул, Биксби, Маундс, Бэггс, Окмалги, Хенриэтта

Мәҙәниәте[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1956 йылда ирле-ҡатынлы Роман Ясинский һәм Мослин Ларкин «Талса балеты» труппаһына нигеҙ һала. Ғүмеренең һуңғы йылдарында ҡалала яҙыусы һәм шағир Евгений Евтушенко йәшәгән.

Туғандаш ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Талсаның бөгөнгө көнгә һигеҙ туғандаш ҡалаһы бар[23]:

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 United States Census 2010
  2. ↑ United States Census 2010 / под ред. Бюро переписи населения США
  3. ↑ Перепись населения США 2020 года / под ред. Бюро переписи населения США
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 https://www.cityoftulsa.org/newsletters/enews---home/2014-newsletters/4-28-tga.aspx
  5. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/tiberias-israel-1
  6. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/amiens-france
  7. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/kaoshiung-taiwan-1
  8. ↑ https://tulsaglobalalliance.org/celle-germany
  9. ↑ https://www.celle.de/Celle-entdecken/Partnerstädte/Tulsa-USA-.php?object=tx,2727.5&ModID=7&FID=2092.185.1&NavID=2727.396&La=1
  10. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/beihai-china-1
  11. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/utsunomiya-japan-1
  12. ↑ https://www.city.utsunomiya.tochigi.jp/_res/projects/default_project/_page_/001/007/972/h30euglish.pdf
  13. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/zelenograd-russia
  14. ↑ https://www.tulsaglobalalliance.org/san-luis-potosi-mexico-1
  15. ↑ United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files (ингл.) — Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.
  16. ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?d=ACS%205-Year%20Estimates%20Detailed%20Tables / под ред. Бюро переписи населения США — 2022.
  17. ↑ https://data.census.gov/cedsci/table?t=Income%20and%20Poverty&g=0100000US,%241600000&tid=ACSST5Y2020.S1902 / под ред. Бюро переписи населения США — 2022.
  18. ↑ Tulsa County. Oklahoma Historical Society. Дата обращения: 31 июль 2010. Архивировано 13 май 2013 года.
  19. ↑ Ellsworth, Scott The Tulsa Race Riot. Tulsa Reparations. Дата обращения: 20 апрель 2007. Архивировано 13 май 2013 года. 2013 йылдың 10 декабрь көнөндә архивланған.
  20. ↑ Everly-Douze, Susan. What's Doing in Tulsa?, New York Times (August 27, 1989). 14 апрель 2007 тикшерелгән.
  21. ↑ Elliott, Matt. Cain's Ballroom – A Music Icon: Venue is a landmark for Western swing, punk fans, Tulsa World (25 март 2007). 20 апрель 2007 тикшерелгән.
  22. ↑ Business Opportunities. Tulsa Metro Chamber of Commerce. Дата обращения: 14 апрель 2006. Архивировано 1 сентябрь 2006 года. 2006 йылдың 1 сентябрь көнөндә архивланған.
  23. ↑

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Талса&oldid=1225480 ҡабул ителгән