Урал батырҙың алтын билбауы

«Урал батырҙың алтын билбауы» — Башҡортостандың Өфө ҡалаһынан башланып, тарихи тәбиғәт һәйкәлдәре, иҫтәлекле, «Урал батыр» эпосына бәйле урындар, халыҡ кәсепселеге һаҡланған Учалы, Әбйәлил, Баймаҡ, Бөрйән, Күгәрсен, Мәләүез, Ишембай, Стәрлетамаҡ райондары аша үткән туристик маршрут^[1].

Маршрут программаһы

Белорет районы

Ассы шифаханаһына экскурсия. Уҫманғәле мәсете, Заһир Исмәғилев музейы, үҙенсәлекле легендалар — дейеүҙәр, аждаһалар менән бәйле Көньяҡ Урал ҡурсаулығы башланған Ямантау менән танышыу.

Учалы районы

Азия-Европа сигендәге стела янында туҡталыш. Ҡашҡар ауылында Шакирйән Мөхәмәтйәновтың (Александр Матросов) музейына экскурсия. «Урал батыр» стелаһы менән танышыу. Учалы ҡалаһы буйлап экскурсия: райондың этнография музейында булыу, Ахун мәнгирҙәренә барыу. «Абҙаҡ» тау саңғыһы үҙәгенә сәйәхәт.

Әбйәлил районы

«Яҡтыкүл» тау саңғыһы үҙәгенең канат юлы менән 450 метр бейеклектәге тауға менеү. Яҡтыкүл күленә сәйәхәт. Советтар Союзы Геройы, генерал Таһир Күсимовтың музейына экскурсия.

Баймаҡ районы

Башҡортостандың беренсе баш ҡалаһы булған Темәс ауылында «Темәс» тарихи-мәҙәни үҙәктә башҡорт милли йолаларын менән танышыу. Этнография музейына сәйәхәт.

Бөрйән районы

Мәндәғол ауылындағы «КаповоТур» турбазаһында урынлашыу. Ағиҙел буйлап ағыу, Аҡбулат ауылындағы мәсет менән танышыу, Бабсаҡ бей ҡәберенә зыярат ҡылыу. Шүлгәнташ мәмерйәһенә экскурсия.

Күгәрсен районы

Йомағужа һыуһаҡлағысына сәйәхәт. «Башҡорт ауылы» туристик базаһы менән танышыу.

Мәләүез районы

Нөгөш һыуһаҡлағысына экскурсия. Воскресенск картиналар галереяһы менән танышыу.

Ишембай районы

Скварчиха ауылында изге сығанаҡта булыу.

Стәрлетамаҡ районы

Ҡаланың "Таштар музейы"на сәйәхәт. «Юрматы ере» мемориаль комплексы менән танышыу.

Перспективаһы

Маршрутҡа Ирәмәл тауын һәм Ғафури районының Сәйетбаба ауылындағы Башҡорт тарихи-мәҙәни үҙәген, башҡа райондарҙы ла индереү күҙаллана.

Римма Ғәлиева: «Шүлгәнташ — „Урал батыр“ эпосының икенсе яғы, кире образдың һуңғы төйәге. Ә бына ыңғай персонаж менән бәйле урындарға, Иҙел башына иғтибар аҙ. „Ирәмәл“ тәбиғәт паркында „Урал батыр“ эпосы буйынса тематик туҡта¬лыштар эшләй башланыҡ. Шуларҙың тәүгеһе — Иҙел башы. Ағиҙел йылғаһының инешенә былтыр ҡылысҡа һәйкәл ҡуйҙыҡ. Ул ике метр бейеклектә, бик матур, халыҡты йәлеп итеп тора. Әле „Тормош сығанағы“ тигән туҡталышта әүҙем эш алып барабыҙ. Унда ҙур бишек эленәсәк. Һуңынан „Йәнбикә менән Йәнбирҙе“ туҡталышына тотонасаҡбыҙ. Йәнә биш туҡталыш эшләргә кәрәк»^[2].

Кинйә Күскилдин: "Маршрут буйынса баш ҡалабыҙ Өфөнән ҡуҙғалыу ҡарала. Унан «Көньяҡ Урал» заповеднигынан башланған Ямантауҙа туҡтайбыҙ. Ул — үҙенсәлекле легендалар, дейеүҙәр, аждаһалар менән бәйле урын. Учалы районы биләмәһендә Азия менән Европа ҡушылған урынды, Ахундағы һынташтарҙы, Әүешкүлде, Әүлиә шишмәһен ҡарап, Иҙел, Урал йылғалары инешенә барып етеп була. Унан кире әйләнеп, Әбйәлил районындағы Яҡтыкүл аша Башҡортостандың тәүге баш ҡалаһы Темәскә сығабыҙ. Артабан Бөрйәнгә, «Шүлгәнташ» мәмерйәһенә, унан Хәйбулла, Йылайыр, Ейәнсура райондары аша сәйәхәт итеп, Күгәрсен районына юл тотабыҙ, «Мораҙым» тарлауығында, Үрге Бикҡужалағы "Башҡорт ауылы"нда ял итеп, «Нөгөш» һыуһаҡлағысы, Зәйнәб Биишева музейы, Бәндәбикә кәшәнәһе аша үтеп, Ғафури районының Сәйетбаба ауылындағы башҡорт милли-мәҙәни үҙәгенә һуғылып, Өфөгә ҡайтырға мөмкин. Шул уҡ маршрутты Ырымбур, Магнитогорск аша килгәндәрҙең икенсерәк үтеүе ихтимал. Әлегә уның төрлө маршруттары әҙерләнә"^[3].

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар

https://resbash.ru/stat/2/6768(недоступная ссылка)

[1] Экскурсионный тур «Золотой пояс Урал батыра»

[2] Урал батырҙың билбауы кемгә ярар 2017 йыл 27 декабрь архивланған.

[3] ЭТНОТУРИЗМ НИГЕҘЕНДӘ…"Урал батыр" бренды булырға тейеш

[1]

[2]

[3]