Цыбин Иван Максимович
Цыбин Иван Максимович | |
Зат | ир-ат |
---|---|
Гражданлыҡ | Рәсәй |
Хеҙмәт итеүе | СССР |
Тыуған көнө | 12 август 1922 |
Тыуған урыны | Ново-Фёдоровка[d], Ырымбур өйәҙе, Ырымбур губернаһы, Совет Рәсәйе |
Вафат булған көнө | 26 июль 1996 (73 йәш) |
Вафат булған урыны | Ырымбур өлкәһе, Рәсәй |
Ерләнгән урыны | Ырымбур өлкәһе |
Хәрби звание | рядовой |
Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
Ғәскәр төрө | пехота[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
Иван Максимович Цыбин (12 август 1922 йыл — 26 июль 1996 йыл) — ҡыҙылармеец, 254-се Суворов, Кутузов, Богдан Хмельницкий, Ленин, Ҡыҙыл Байраҡ орденлы Черкасск дивизияһының 936-сы уҡсылар полкы 1-се батальоны уҡсыһы, Советтар Союзы Геройы.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Цыбин Иван Максимович[1] 1922 йылдың 12 авгусында Ырымбур өлкәһе Шарлыҡ районының Новофедоровка ауылында крәҫтиән ғаиләһендә тыуа. Урыҫ. 1943 йылдан ВЛКСМ ағзаһы.
Үҙ ауылында башланғыс мәктәпте, һуңынан Путятин тулы булмаған урта мәктәбен һәм ФЗО тамамлай.
Хәрби хеҙмәткә саҡырылғанға тиклем колхозда балта оҫтаһы, төҙөүсе булып эшләй.
1942 йылдан Ҡыҙыл Армия сафында, полк мәктәбен тамамлай. 1942 йылдың июленән Германияны еңгәнгә тиклем Төньяҡ-Көнбайыш, Воронеж, Ялан һәм 2-се Украина фронттарында һуғыша, Курск һуғышында, Украинаны азат итеүҙә, Польша, Германия һәм Австрия һәм Венгрия территорияһында дошманды тар-мар итеүҙә ҡатнаша. Ике тапҡыр яралана.
И. М. Цыбинға Советтар Союзы Геройы 1944 йылдың февралендә Днепрҙы аша сыҡҡанда күрһәткән батырлығы һәм ҡаһарманлығы, йылғаның һул ярында плацдармды яулауған һәм тотоп торған өсөн бирелә[2].
Һуғыштан һуң Цыбин Башҡорт АССР-ы Федоровка районының «Ҡыҙыл йондоҙ» колхозында эшләй һәм йәшәй. Иҙәк-Никитинский ауыл советы рәйесе була. 1967 йылдан Иван Максимович йылдан ошо уҡ райондың Урыҫ Ҡоро Иҙәге һәм Покровка ауылдарында йәшәй һәм янғын һүндереү һағы хеҙмәткәре, начальнигы вазифаһында эшләй. 1996 йылдың 26 июлендә вафат була. Ырымбур өлкәһе Новоорский районының Добровольский ауылында ерләнә.
Батырлығы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«1943 йылдың 30 сентябрендә Цыбин хеҙмәт иткән полк Днепрға сыға. Йылға ашаһында Черкассы һәм Ирдын урмандары беленә. 1 октябрь төнөндә өлкән лейтенант Караулов ротаһы Днепрҙы аша сыға башлай. Комсомолец Иван Цыбин балыҡсылар кәмәһендә уң яҡ ярға сыға башлай. Йылға уртаһына тиклем тыныс була, шунан ҡапыл дошман яғынан пулемет уты яуа башлай. Кәәмә бер нисә урындан тишелә, Цыбиндың ҡулы яралана. ауыртыуын онотоп, ул ярға сығып етә һәм отделениеһы менән нығынып, ротаның сығыуын ҡаплап тора. Төнгө көслө алышта десантсылар дошманды беренсе позицияһынан ҡыуып сығара.
Иртән гитлерсылар, резерв көстәре килеп текәс, контрһөжүм үткәрә. Совет һалдаттары дошманды өҙлөкһөҙ кире ҡаға. Фашистарға беҙҙең позицияға өс танкы һәм бер рота самаһы пехота ебәрә. Гитлерсылар оборона тотоусылар сылбырын өҙөп йылға ҡарай йүнәлде. 20 яугир ротаның төп көстәренән айырыла.
Рядовой Цыбин, хәлде баһалап, уҡсыларҙы атакаға күтәрә, дошман пехотаһынт танкыларҙан айыра, пулемет ала һәм уны дошманға ҡаршы бора. Шулай итеп Цыбин командованиеһындағы төркөм пехотаның артабанғы һөжүменән туҡтата. Йылғаға сыҡҡан танкыларҙы совет һалдаттары танкыларға ҡаршы гранаталар яуҙыра. Уларҙың икеһен яндыра.
Тиҙҙән беҙҙең позицияларҙы артиллерия һәм миномет утына тотҡандан һуң дошман танкылар һәм үҙйөрөшлө орудиелар ярҙамында ике рота автоматсыны контрһөжүмгә ебәрә. Рядовой Цыбин станок пулеметы уты менән тағы ла дошман пехотаһынан танкыларҙан айыра. Ҡырҡ самаһы гитлерсыны юҡ итә, пулемет утын баҫтыра. Дошман атакаһы кире ҡағыла һәм батальон һөжүмгә күсә»[3].
Наградалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Советтар Союзы Геройының «Алтын Йондоҙ» миҙалы, (22.02.1944)[2][3];
- Ленин ордены (22.02.1944);
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1985).
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Цыбин Иван Максимович . «Герои страны» сайты.
- ↑ 2,0 2,1 Указ Президиума Верховного Совета СССР «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 686043, д. 22, л. 37).
- ↑ 3,0 3,1 Бүләкләү ҡағыҙы «Халыҡ батырлығы» мәғлүмәт электрон базаһында (архив материалдары: ЦАМО, ф. 33, оп. 793756, д. 52, л. 67, 68).
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Несокрушимые. — Уфа, 1985. / стр. 174—204.
- Славные сыны Башкирии. — Уфа, 1979, кн. 4. / стр. 31—34.
- Цыбин Иван Максимович // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 12 августа тыуғандар
- 1922 йылда тыуғандар
- Ырымбур губернаһында тыуғандар
- 26 июлдә вафат булғандар
- 1996 йылда вафат булғандар
- Ырымбур өлкәһендә вафат булғандар
- Рәсәйҙә ерләнгәндәр
- Советтар Союзы Геройҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 30 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 40 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 50 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Жуков миҙалы менән наградланыусылар
- Днепр өсөн алышта ҡатнашыусылар
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Шарлыҡ районында тыуғандар