Һайылмыш

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Һайылмыш
Рәсем
Ҡайҙа ҡоя Һаҡмар
Ҡушылдыҡ Оло Юшатыр, Бүрелек (Һайылмыш ҡушылдығы), Ниәт (йылға), Тилегәҙе, Шарлыҡ (Һайылмыш ҡушылдығы), Шештимер (йылға), Яланғы (йылға), Яңғыҙ һәм Сысҡан (йылға)
Һыу сығымы 10,4 м³/с
Бассейн майҙаны 7340 км²
Донъя ҡитғаһы Европа
Дәүләт  Рәсәй[1]
Административ-территориаль берәмек Ырымбур өлкәһе
Оҙонлоҡ 193 km
Бассейн категорияһы Категория:Һайылмыш бассейны[d]
Карта
 Һайылмыш Викимилектә

Һайылмыш (рус.  Салмыш)— Рәсәйҙә Ырымбур өлкәһендәге йылға, Шарлыҡ, Октябрь һәм Һаҡмар райондары территорияларынан аға. Йылғаның инеше Һаҡмар йылғаһының уң яҡ ярында 59 км алыҫлыҡта. Йылғаның оҙонлоғо 193 км, һыу йыйылған бассейн майҙаны — 7340 км².

Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йылғаның башҡортса исеме — Һайылмыш. Гидронимын «һайылдашыу» һүҙенә бәйләйҙәр, -мыш — бәлки, хәҙерге заман сифат ҡылымының аффиксы — ҡайһы бер төрки телдәр өсөн хас булған һүҙ яһаусы элемент[2]

Гидрологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Төп аҙығы — ҡар. Яҙғы ташҡын мәле — март аҙағынан май башына тиклем. Ноябрь айында туңа, апрель айында асыла. Уртаса йыллыҡ һыу сығымы — тамағынан 79 км алыҫлыҡта — 10,4 м³/с.

Һыу реестры мәғлүмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рәсәй дәүләт һыу реестры мәғлүмәттәре буйынса Урал бассейн округына ҡарай, йылғаның һыу хужалығы участкаһы — Оло Эйеккә ҡойғанынан алып инешенә тиклем — Һаҡмар йылғаһы, йылға подбассейны — подбассейны юҡ. Йылғаның бассейны — Урал (Рәсәй бассейны өлөшө)[3].

Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 12010000712112200006626[4].

Ҡушылдыҡтары (йылғаларҙың оҙонлоғо)[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

— 6 км: Яңғыҙ йылғаһы (уң) — 53 км: Шештимер йылғаһы(уң) — 55 км: Оло Юшатыр йылғаһы (һул) — 81 км: Бурлюк) йылғаһы (һул) — 106 км: Тилегәҙе йылғаһы (һул) — 140 км: Сысҡанйылғаһы (һул) — 154 км: Ниәт йылғаһы (уң) — 164 км: Яланғы йылғаһы (һул) — 165 км: Шарлыҡ йылғаһы (уң)

Галерея[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. GEOnet Names Server — 2018.
  2. С.М.Стрельников. Географические названия Оренбургской области. — 2-е изд., дополненное и исправленное. — Кувандык: Изд-во С.М.Стрельникова, 2002. — С. 124.
  3. «Салмыш» — информация об объекте в Государственном водном реестре
  4. Государственный водный реестр РФ: Салмыш. Архивировано 20 август 2012 года.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]