Эстәлеккә күсергә

6-сы Башҡорт уҡсылар полкы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
6-сы Башҡорт уҡсылар полкы
Ғәмәлдә булған йылдары

октябрь, 1918февраль, 1919

Ил

Башҡортостан автономияһы

Бойһонған

Башҡорт Хөкүмәте, Башҡорт хәрби шураһы

Составында

Башҡорт айырым корпусы

Тип

ҡоро ер ғәскәрҙәре

Функция

автономия мәнфәғәттәрен яҡлау

Ҡатнашҡан хәрби бәрелештәр

Рәсәйҙә Граждандар һуғышы

Командирҙары
Билдәле командирҙары

Ә. Ғ. Ишмырҙин, У. Н. Тереғолов

-

6-сы Башҡорт уҡсылар полкы — Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы осорондағы Башҡорт армияһының хәрби формированиеһы.

1918 йылдың 18 июнендә Башҡорт хәрби шураһы тарафынан әҙерләнгән планға ярашлы, Башҡортостан автономияһында йәшәгән башҡорттарҙан ете пехота һәм ат полкы, шулай уҡ бер артиллерия бригадаһын, шул иҫәптән 6-сы пехота полкын ойоштороу күҙаллана. 6-сы пехота полкы Стәрлетамаҡ өйәҙендә формалашып, бынан тыш уның составына Уҫы өйәҙе башҡорттарын йәлеп итергә ниәтләгәндәр[1].

Башҡорт хәрби шураһының 1918 йылдың 16 октябрендәге приказына ярашлы Ырымбур ҡалаһында 6-сы Башҡорт пехота полкы булараҡ ойошторола. Стәрлетамаҡ өйәҙе башҡорттарынан формалашҡан. Полкты ойоштороу эше менән подпоручик Әүхәҙи Ишмырҙин шөғөлләнгән, аҙаҡ уның командиры итеп тәғәйенләнә[2]. 1918 йылдың 25 октябрендә 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы тип үҙгәртелә.

Башҡа башҡорт уҡсылар частарынан айырмалы рәүештә, 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы Башҡорт Хөкүмәтенә тура буйһоноуында булған. Полк ҡарамағында Юрматы кантоны ирекле отряды була. 1918 йылдың икенсе яртыһында Ҡыҙыл Армия Башҡортостан автономияһы биләмәләренә яҡынлашҡас, 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы фронтҡа юллана һәм 1919 йылдың февраленә ҡәҙәр Стәрлетамаҡ фронты алыштарында ҡатнаша[2].

1919 йылдың ғинуарында Башҡорт айырым корпусының 2-се Башҡорт уҡсылар дивизияһы составына инә[3]. Ғинуар аҙағына ҡарай полк составында 550 кеше иҫәпләнә, улар 1 пулемет, 450 мылтыҡ менән ҡоралланған[4].

Башҡорт хөкүмәте һәм армияһы ҡыҙылдар яғына күскәс, 1919 йылдың 18-20 февралендә 5-се һәм 6-сы уҡсылар полктары, һуңынан 1-се һәм 2-се уҡсылар полктары фронт һыҙығы аша тәүгеләрҙән булып үтә[2]. 1919 йылдың февралендә Башҡорт хөкүмәте һәм армияһы Совет власы яғына күскәндән һуң полк таратыла[3].

  1. Багаутдинов Р. О. Участие башкир в Гражданской войне 1917—1922 гг. / Диссертация на соискание ученой степени доктора исторических наук. — Уфа, 2019. — С. 205.
  2. 2,0 2,1 2,2 История башкирских родов. Юрматы. Том 30. Ч. 2 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. Р. Саитбатталов, И. З. Султанмуратов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин. — Уфа: Китап, 2018. — С. 165—166. — 808 с. — ISBN 978-5-295-06979-6.
  3. 3,0 3,1 Таймасов Р. С. Шестой Башкирский стрелковый полк // Военная история башкир: энциклопедия / гл. ред. А. З. Асфандияров. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2013. — 432 с. — ISBN 978-5-4466-0040-3.
  4. Таймасов Р. С. Участие башкир в Гражданской войне: книга первая. В лагере контрреволюции (1918 — февраль 1919 гг.). — Уфа, 2009. — С. 144. — 200 с. — ISBN 978-5-7477-2159-3.
  • Багаутдинов Р. О. Участие башкир в Белом движении (1917—1920). — Уфа, 2009.
  • Таймасов Р. С. Участие башкир в Гражданской войне: книга первая. В лагере контрреволюции (1918 — февраль 1919 гг.). — Уфа, 2009. — 200 с. — ISBN 978-5-7477-2159-3.
  • Ярмуллин А. Ш. Башҡорт армияһы тарихынан. — Өфө: Китап, 2012. — 277 с. — ISBN 978-5-295-05503-4.