Аптраҡ

Ауыл
Аптраҡ башҡ. Аптраково
Ил	РәсәйРәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Мелеүез
Ауыл советы	Аптраҡ
Координаталар	52°53′33″ с. ш. 56°09′50″ в. д.
Халҡы	↘312 кеше (2010)
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	453873
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 241 810 001
ОКТМО коды	80 641 410 101
Аптраҡ

Аптраҡ (икенса атамаһы Көҫәпәй; рус. Аптраково) — Башҡортостан Республикаһының Мәләүез районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә халыҡ һаны 312 кеше булған. ОКАТО коды — 80241810001.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	312	165	147	52,9	47,1

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Мәләүез): 20 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Мәләүез): 20 км

Тарихы

Ауылға XVIII быуат уртаһында Нуғай даруғаһы Бошман-Ҡыпсаҡ улусы башҡорттары аҫаба ерҙәрендә нигеҙ һала. Ауыл улус старшинаһы Аптраҡ Яуғастин исеме менән атала. 1786 йылдағы документтарҙа Көҫәпәй (улус старшинаһы Көҫәпәй Аптраҡов исеменән) исеме менән яҙылған. 1795 йылда 30 йортта 204 кеше, 1865 йылда 60 йортта 452 кеше йәшәгән. Ауыл халҡы малсылыҡ, игенселек, умартасылыҡ менән шөғөлләнгән. Мәсет, училище булған. 1906 йылда мәсет, бакалея кибете, мөгәзәй теркәлгән; улус идараһы урынлашҡан булған .

Билдәле шәхестәре

• Зәйни Сирай улы Иғдәүләтов (4.01.1913—13.07.1982), театр актеры, Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған (1954) һәм халыҡ (1970) артисы, «Почёт Билдәһе» ордены (1955) кавалеры.
• Ғайсин Фәрит Әхмәт улы (12.01.1942—22.05.2002), ғалим-социолог, партия органдары, дәүләт һәм юғары мәктәп хеҙмәткәре. 1967 йылдан — партия эшендә; 1990 йылдан Башҡортостандың халыҡ мәғарифы министры урынбаҫары; 1996—2002 йылдарҙа Башҡортостан мәғарифты үҫтереү институты һәм Башҡортостан агросәнәғәт комплексы кадрҙарын яңынан әҙерләү һәм уларҙың квалификацияһын күтәреү институты ректоры. Социология фәндәре докторы (1996), профессор (2001), Социаль технологиялар һәм урындағы үҙидара академияһы академигы.

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 31 декабрь 2020)
• Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978–5–295–04683–4 (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 31 декабрь 2020)

Һылтанмалар

• Аптраҡ // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 11 ғинуар 2022)
• Аптраково (Кусепеево) на портале «Генеалогия и Архивы» (рус.) (Тикшерелеү көнө: 31 декабрь 2020)